گفتگو با خانم دکتر مرجان کیهانی، متخصص پزشکی ورزشی
آگهی‌های اینترنتی به شکل‌های مختلفی در سایت‌های اینترنتی دیده می‌شوند؛ گاهی در قالب پست الکترونیکی و گاهی به صورت تصاویر گرافیکی، البته در زمینه چاقی، لاغری و رژیم‌‌درمانی. حتی به تازگی، سایت‌هایی ایجاد شده‌اند که با دریافت اطلاعات و به محض واریز پول به شماره حساب اعلام‌شده در سایت، رژیم غذایی برای فرد تعیین و به پست الکترونیکی اعلام‌شده‌اش ارسال می‌شود. این سایت‌ها چقدر قابل‌اطمینان هستند؟ دکتر مرجان کیهانی، متخصص پزشکی ورزشی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد به این پرسش، پاسخ می‌دهد.
خانم دکتر! سایت‌های اینترنتی که در زمینه چاقی و لاغری فعالیت می‌کنند، چقدر قابل‌اطمینان هستند؟ شما این سایت‌ها را دیده‌اید؟
بله؛ همه کاربران اینترنتی در طول روز، برای یک بار هم که شده، با تبلیغات این‌چنینی برخورد می‌کنند و کلا تعداد سایت‌های حاوی چنین محتویاتی افزایش چشمگیری یافته و یکی از دلایل مهم این افزایش نیز شیوع چاقی میان شهروندان ماست. البته نمی‌توان همه این سایت‌ها را در یک قالب تعریف کرد؛ چراکه تفاوت‌های زیادی با هم دارند.
چه تفاوت‌هایی؟
دستورالعمل‌های موجود در بسیاری از این سایت‌ها، بی‌محتوا و بی‌ارزش است و نه تنها تاثیری در چاقی یا لاغری افراد ندارند؛ بلکه گاهی اوقات نیز با توصیه‌های نابجا عوامل ایجاد بیماری‌های گوارشی را برای متقاضی چاقی یا لاغری فراهم می‌کنند. تعداد محدودی از سایت‌ها نیز کاملا علمی برخورد می‌کنند؛ به این معنا که اطلاعات اولیه و تقریبا کاملی را از فرد می‌گیرند اما رژیم غذایی برای او تعیین نمی‌کنند بلکه با ارایه توصیه‌هایی انگیزه او را بالا می‌برند و مقدمات رژیم گرفتن و انجام تحرک روزانه را برای او فراهم می‌آورند. در عین حال، همواره توصیه متخصصان این قبیل سایت‌های علمی آن است که فرد برای دریافت رژیم‌های چاقی و لاغری و برنامه ورزش روزانه حتما مراجعه حضوری داشته باشد تا براساس سن، وضعیت فیزیکی و حتی انجام آزمایش‌های مربوطه برایش رژیم غذایی تعیین شود.
از کجا بفهمیم که در این مقوله، با یک سایت علمی روبه‌رو هستیم یا یک سایت غیرعلمی و تجاری؟
علاوه بر مواردی که به آن اشاره کردم، باید بگویم سایت‌هایی که به‌صورت اصولی در زمینه چاقی و لاغری فعالیت می‌کنند به‌طور یقین زیرنظر متخصصان تغذیه و متخصصان طب ورزشی اداره می‌شوند و هرگونه مشاوره تنها توسط این گروه‌های علمی انجام می‌شود اما در سایت‌هایی که هیچ‌گونه جنبه علمی ندارند، رژیم‌ها توسط افرادی تعیین می‌شود که گاهی علاوه بر نداشتن تخصص لازم از ابتدایی‌ترین اطلاعات تغذیه‌ای هم برخوردار نیستند و در بسیاری از مواقع با توصیه‌های غلط، سلامت افراد جامعه را به خطر می‌اندازند. اکثر سایت‌های غیرعلمی برای جلب مشتری از واژه‌ها و جملات فریب‌دهنده و وسوسه‌انگیزی استفاده می‌کنند؛ مانند «لاغری فوری بدون رژیم»، «یک ماهه 10 کیلو لاغر یا چاق شوید»، «بدون ورزش و رژیم به وزن ایده‌آل خود برسید» و... در عوض، سایت‌های علمی بدون جنجال و عدم استفاده از جملات دروغین، همه واقعیت‌ها را در اختیار متقاضی چاقی یا لاغری قرار می‌دهند و تنها با دریافت اطلاعاتی مثل سن، جنسیت، قد، وزن، شغل، میزان فعالیت بدنی، نوع استخوان‌بندی و سوابق بیماری‌ها، شاخص توده بدنی فرد (BMI) را مشخص کرده و اضافه وزن یا کمبود وزن وی را تعیین می‌کنند و متخصصان تغذیه سایت به کمک توصیه‌های کلی (نه ارایه رژیم غذایی) آمادگی لازم را برای افزایش یا کاهش وزن در فرد ایجاد می‌کنند. تعداد بسیار کمی از سایت‌های اینترنتی به صورت کاملا علمی فعالیت می‌کنند اما چاقی و لاغری واقعا یک بیماری است و نمی‌توان با استفاده از یک تبلیغ اینترنتی، یک بیماری را به روش صحیح درمان کرد و باید باورهای غلط اصلاح شوند.
درباره این باورهای غلط بیشتر توضیح می‌دهید؟
بله؛ چاقی یک‌روزه به وجود نمی‌آید و به مرور زمان اتفاق می‌افتد و بنابراین تنها با استفاده از رژیم اصولی و ورزش مناسب با شرایط جسمانی می‌توان وزن اضافی را از دست داد اما متاسفانه این روزها تبلیغات انواع و اقسام داروهای چربی‌سوز، کمربندهای لاغری، دستگاه‌های لاغری معجزه‌آسا و... در سایت‌های مختلف اینترنتی و با قیمت‌های متنوع به چشم می‌خورد که هیچ‌کدام پایه علمی ندارند. در واقع هیچ یک از این محصولات قادر نیستند موجب کاهش وزن افراد در کوتاه مدت شوند و کاربران اینترنتی نباید فریب این تبلیغات کاذب را بخورند زیرا مراجعه به متخصص تغذیه و انجام ورزش روزانه رمز موفقیت برای دستیابی به تناسب اندام است.
یعنی وسایل ورزشی که در سایت‌های اینترنتی مختلف تبلیغ می‌شوند، تاثیری در تناسب اندام افراد ندارند؟
اگر توجه کرده باشید همه این تبلیغات روی لاغری فوری افراد تاکید دارند و بر این باورند که این دستگاه ورزشی طوری طراحی شده که مثلا شما با روزی 10 دقیقه استفاده و به مدت 10 روز قادر خواهید بود 10 کیلو از اضافه وزن خود را کاهش دهید اما واقعیت این است که چنین چیزی غیرممکن است و احتمالا بعد از خرید این وسایل ورزشی، متوجه می‌شوید که در درازمدت و با انجام نرمش‌های روزانه و متناوب و کار با این وسیله می‌توانید به صورت منطقی وزن کم کنید اما کاهش وزن رویایی و یک‌شبه امکان‌پذیر نیست. در مورد کمربندها و برخی ژل‌های لاغری نیز باید تاکید کنم که هرگونه تبلیغ در خصوص این محصولات، یک دروغ بزرگ است و لاغری به کمک آنها هیچ‌گونه پایه علمی ندارد و فریب افکار عمومی است؛ چراکه اگر این محصولات تا این حد موثرند، چرا هر روز شاهد افزایش تعداد افراد چاق در دنیا هستیم؟! چرا ورزشکاران برای حفظ تناسب اندام خود مجبورند ساعت‌ها در باشگاه‌های ورزشی وقت صرف کنند و به سراغ این محصولاتِ به ظاهر کارآمد نمی‌روند؟ به راحتی می‌توان نتیجه گرفت که چنین تبلیغاتی فقط سود تجاری دارد و لاغری را برای فرد به ارمغان نخواهد آورد.
در مورد فروش برنامه‌های ورزشی، مانند ایروبیک، چطور؟ آیا برنامه‌هایی که در قالب چند سی‌دی یا دی‌وی‌دی در بعضی سایت‌های اینترنتی تبلیغ می‌شوند، در رسیدن به تناسب اندام موثرند؟
اگر این برنامه‌های ورزشی توسط یک مربی ایروبیک آموزش داده شده باشد و گام‌به‌گام فرد را در انجام تمرینات یاری کنند، گزینه‌های خوبی محسوب می‌شوند اما بسیار دیده شده که این سی‌دی‌ها و دی‌وی‌دی‌ها اصل نیستند و از نسخه اصلی به صورت ناقص و پراکنده کپی شده‌اند و به دلیل کامل نبودن، انگیزه انجام تمرینات ورزشی را از فرد می‌گیرند و در تناسب اندام هم موثر نیستند.
حرف آخر
توصیه می‌کنم قبل از خرید هرگونه محصول تبلیغاتی از مزایا و معایب آن آگاه شوید و فریب جملات دروغین را نخورید. اکثر سایت‌های اینترنتی که در حوزه تناسب اندام فعالیت می‌کنند و برای فرد رژیم تعیین می‌کنند، پایه علمی ندارند و فقط جیبتان را خالی می‌کنند؛ در حالی که سایت‌های علمی به شما رژیم نمی‌دهند، بلکه توصیه می‌کنند با استفاده از روش‌های منطقی (یعنی رژیم اصولی و ورزش و تحرک روزانه) وزن‌تان را کم کنید.
منبع: www.salamat.com
