متخصصان تغذیه انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی ایران، زیر نظر دکتر فروغ اعظم طالبان و دکتر تیرنگ‌رضا نیستانی
درمان ذهنی، جسمی شناسایی ارتباط بین ذهن و بدن است. اینکه افراد چگونه فکر و احساس می‌کنند؟
نگرش و عادات آنان عامل تعیین کننده سلامتی یا بیماری است.
تحقیقات در زمینه دانش جدید شناخت عصبی- نورونی- ایمنی1 (Psychoneuroimmunology) پپتیدها، نوروپپتیدها و آمینواسیدهایی را شناسایی کرده‌اند که در بدن به عنوان گیرنده‌های شیمیایی عمل می‌کنند.
تأثیر درد، لذت و خلق و خو نه تنها در مغز بلکه در دیگر قسمت‌های بدن شامل دستگاه ایمنی و غدد درون ریز (ترشحاتی تولید می‌کنند که با جریان خون در سراسر بدن حرکت می‌کند) مشاهده شده است.
بنابراین وضعیت و نوسانات احساسی، توانایی دستگاه ایمنی را برای دفاع در برابر بیماری‌ها و توانایی غدد درون ریز را در تولید هورمون تحت تأثیر قرار می‌دهد.
همچنین ثابت شده است که دستگاه ایمنی دارای حافظه و قدرت یادگیری است و این امر به این معناست که هر سلول هوش دارد و افراد می‌توانند این هوش را از طریق تلاش آگاهانه تحت تأثیر قرار دهند.
مطالعات نشان داده است که نگرش، احساسات، افکار، استرس، افسردگی، شیوه زندگی مانند غذا، ورزش و محیط میتواند به طور مستقیم بر بیماری‌هایی مانند درد مزمن و بیماری عروق کرونر قلب، سرطان و ایدز (AIDS) تأثیر داشته باشد.
درمان ذهن- بدن شامل مراقبه و یوگا، باز خورد زیستی، تصویرسازی ذهنی و خواب درمانی است که اغلب به عنوان درمان‌های فرعی با سایر روش‌های شفابخش استفاده شده و در بسیاری از کلینیک‌ها و بیمارستان‌های جهان تمرین می‌شوند.
الف) مراقبه
مراقبه مرحله‌ای از آرامش است، سطحی از هوشیاری که سیستم عصبی خودکار (که فعالیت‌های غیر ارادی مانند ضربان قلب، ترشح و حرکات دودی را تنظیم و کنترل می‌کند) پاراسمپاتیک که مسئول تحریک ترشح، افزایش تونوس عضلات و ضربان قلب آهسته است برعکس شده و مانند دستگاه عصبی سمپاتیک موجب کاهش ترشح غدد درون ریز، کاهش تونوس عضلات و افزایش ضربان قلب می‌شود.
مراقبه میتواند سرعت ضربان قلب و سرعت تنفس را پایین آورد، میزان کورتیزول پلاسما (هورمون استرس)، را کاهش دهد و امواج آلفای مغز را افزایش دهد.
از تکنیک مراقبه در مراکز بالینی برای بهبود دستگاه ایمنی، کاهش استرس، کنترل درد، کاهش فشار خون، کاهش اضطراب و افسردگی و بهبود گردش خون استفاده می‌شود.
افراد با مهارت در یوگا، یاد می‌گیرند که دستگاه گوارش، تنفس و گردش خون خود را کنترل نمایند.
ب) بازخورد زیستی (بیوفیدبک)
در بازخورد زیستی، بیماران همواره به تنظیم نا خودآگاه عملکرد بدنشان می‌اندیشند.
با یادگیری سرکوب فعالیت دستگاه عصبی سمپاتیک، گردش خون و فشار خون، ضربان قلب، هضم، گرفتگی معده و کولون بهبود می‌یابد.
سیستم سمپاتیک برای مواقع اضطراری (موقعیت جنگ یا فرار) است، همچنین تصور می‌شود که این سیستم در زمان عصبانیت و اضطراب نیز فعال می‌شود و بدن را در مرحله مقابله با تنش (بحران) قرار می‌دهد؛ در نتیجه اندام‌های بدن به طور مزمن تحت استرس قرار می‌گیرند که سرانجام موجب ناخوشی و بیماری می‌شود.
باز خورد زیستی با استفاده از رایانه به فعالیت موج مغزی، تنفس، دمای پوست، مقاومت الکتریکی پوست و تنش عضلات بازخورد آنی می‌دهد و میتواند وضعیت مثانه، حرکت مری، اسیدیته معده و دریچه مقعدی (در افرادی که بی‌اختیار مدفوع دارند) را پایش نماید.
به بیماران با روش‌های گوناگون آموزش داده می‌شود تا در حالی که رایانه پیشرفت‌های حاصله را نشان می‌دهد پاسخ مناسب را بدهند.
وقتی که بیمار یاد گرفت عملکرد بدنش را ثابت و کنترل کند، دیگر استفاده از رایانه ضروری نیست و در زمان نیاز میتواند تمرین کند.
بیش فعالی و مشکلات رفتاری کودکان، کنترل ضعیف عضلات، درد پشت، نشانگان temporomandibular مفاصل، آسیب عصب و مغز، فلج مغزی و بی‌خوابی، شرایطی هستند که به برنامه بازخورد زیستی پاسخ دادند.
ج) تصویر سازی ذهنی
Positron emission tomography، فناوری پیشرفت‌های است که تأثیرات تصویرسازی ذهنی را ثبت می‌کند.
وقتی که فردی به تصویرسازی ذهنی می‌پردازد، همانند تجربه واقعی، عمل بخش‌هایی از کورتکس مغز فعال می‌شود.
بخش‌های بینایی، شنوایی و بساوایی کورتکس مغز تحریک و در نتیجه پیام‌هایی از کورتکس مغز به سیستم لیمبیک فرستاده می‌شود که غدد درون ریز و سیستم عصبی خودکار را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
تصویرسازی ذهنی به کاهش استرس، کاهش ضربان قلب و تحریک تولید سلول‌های ایمنی کمک می‌کند.
مطالعه‌ای بر روی بیماران سالمند نشان داد که کاربرد این روش تعداد سلول‌های T را افزایش داد.
تمرین آن میتواند درد و اضطراب را کاهش دهد، دردهای مزمن آرتریتی را کنترل کند و به بیمارانی که برای جراحی آماده می‌شوند و همچنین به بیماران پس از جراحی کمک کند.
د) خواب درمانی
مرحله خواب، یکی از مراحل آرامش است و فعالیت امواج آلفا و بتای مغز را افزایش می‌دهد.
سیستم عصبی خودکار را کنترل و تغییراتی در تفکر و رفتار ایجاد می‌کند.
اگر از خواب درمانی به صورت صحیح استفاده شود، می‌توان آن را در شرایط گوناگونی از قبیل کاهش استرس، کاهش ضربان قلب، تولید مواد ضد درد هنگام جراحی، حمایت دستگاه ایمنی و درمان بیماری‌های خواب و افسردگی به کار برد.
