هوراند یکی از شهرستانهای استان آذربایجان شرقی به مرکزیت هورانداست.
جمعیت شهر هوراند در سال 1385 خورشیدی بالغ بر 3٬876 نفر بوده‌است که از این تعداد، 1٬946 نفر مرد و 1٬930 نفر زن بوده‌اند. کل جمعیت شهرستان هوراند 22000 نفر است و به عنوان بیست و یکمین شهرستان استان در مرداد ماه 1392 معرفی شد همچنین تعداد خانوارهای این شهر، 907 خانوار بوده‌است.
قلعه پشتاب از آثار تاریخی روستای پشتاب، در نزدیکی هوراند است.
وجه تسمیه
درمورد ریشه واژه هوراند عقاید مختلفی وجود دارد گروهی آن را فارسی و گروهی نیز واژه‌ای ترکی میدانند. بسیاری از محققان نامهای زیر را از یک ریشه میدانند : اهر – هوری بره – هووای – هوراند – هریس – هومای – هورمان – و …
برخی نام هوراند را برگرفته از نام قوم هوری میدانند، هوری‌ها یا خوری‌ها مردم باستانی آسیای صغیر و شرق و غرب میانرودان شمالی و سوریه بودند، که (تقریباً 2500 ق.م.) از کوههای جنوب دریای خزر به سرزمین بین هیتیان و آشور، شرق دجله و منطقه کوهسار زاگرس و از آنجا آنها در مناطق بین‌النهرین شمالی و سوریه و حتی ساحل مدیترانه پخش شدند. برخی نیز معتقدند واژهٔ هوراند، از واژهٔ فارسی اهوراوند ساخته شده که در طول سالیان دراز به هوراند تبدیل شده‌است. گفته می‌شود که معنی واژهٔ اهوراوند، خدای زیبایی‌ها است که شاید به‌دلیل زیبایی کم‌نظیر این شهر، به این نام خوانده شده‌است.
فرهنگ
زبان رایج اهالی این منطقه ترکی آذربایجانی بوده و در بعضی از نقاط لهجه‌های تاتی و هرزندی نیز وجود دارد. مذهب اهالی این شهرستان شیعه اثنی عشری میباشد. بر خلاف آنچه به نظر می‌رسد مدم این شهر دارای سطح نسبی سواد بالایی هستند که نمونه آن دیپلمه بودن اکثریت قریب به اتفاق دختران شهر است، این شهر با دارا بودن دانشگاه رو به سوی توسعه علمی و فرهنگی نیز می‌رود.
جغرافیا
شهر هوراند در 47 درجه و37 دقیقه طول شرقی و 38 درجه و 8 دقیقه عرض شمالی قرار گرفته‌است و ارتفاع آن از 1024 متر در مرتفعترین نقاط شهر تا 860 متر در نقاط پست شهر متغیر است. استان آذربایجان شرقی دارای وسعت 450 هزار کیلومتر مربع است که از این میزان 188 هزار هکتار آن پوشیده از جنگل است. از 188 هزار هکتار جنگل، 164 هزار هکتار آن جنگل‌های بکر قره داغ یا ارسباران شامل مناطق اهر ، هوراند، کلیبر و خدآفرین است. همچنین 13 هکتار از جنگل‌های منطقه قره داغ یا ارسباران در بخش مرکزی اهر و بخش هوراند واقع شده‌است. منطقه هوراند شامل کوههای بلند و درختان گوناگون است که نگاه هر بیننده‌ای را مجذوب و حیران خویش می‌سازد و همچنین زیستگاه جانورانی است که گاهی از نظر تنوع در جهان بی نظیر می‌باشند . از جمله ، خرس قهوه‌ای، خوک وحشی، روباه، شغال، گرگ، سیاه گوش و…. ،و پرندگانی از قبیل :کبک، کبک چیل، جی جاق، کلاغ نوک قرمز و پرندگان شکاری چون عقاب طلایی، شاهین و … همچنین از لحظ پوشش گیاهی دارای گونه‌های مختلف گیاهی و درختی منحصر به فرد سرخدار، ممرز، بلوط ، فندق، گردو و سماق و … میباشد. آب و هوای این منطقه معتدل کوهستانی است که در زمستان با یخبندان‌های کوتاه مدت و هوایی خنک و مطلوب و تابستانهایی نسبتاً گرم و نسیمهای خنک و روح نواز همراه است.
تقسیمات کشوری
شهرستان اهر همزمان با بخش هوراند در سال 1323 تأسیس شد و براساس آخرین تقسیمات کشوری سال 85 نیز، این شهرستان از 2 بخش مرکزی و هوراند تشکیل یافته‌است. سابقه بخشداری این شهر به بیش از 55 سال می‌رسد. مردم هوراند چندین سال است که از نمایندگان خود درمجلس درخواست دارند تا اقدامات مربوط به تبدیل این بخش به شهرستان و تاسیس فرمانداری در این شهر را انجام دهند. با توجه به فعالیتهای صورت گرفته احتمال این مساله قریب‌الوقوع به نظر می‌رسد. بخشدار فعلی شهر پورمهدی، شهردار تاج الدینی، نماینده شهر مشترک با کلیبر فتحی پور(رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس) و رئیس آموزش و پرورش شهر ممی پور و رئیس دانشگاه آزاد دانشیان می باشد. در این شهر سایر نهاد های دولتی من جمله اداره منابع طبیعی و جنگلبانی، اداره حفظ نباتات، جهادکشاورزی، آب و فاضلاب، آب منطقه ای، برق ، گاز، ثبت احوال، کمیته امداد، بهزیستی، درمانگاه، کلینیک، اورژانس، بانکهای ملی، کشاورزی و مسکن و… دایر می باشد.
