مهدویت از دیدگاه اهل سنت

سخنران : حجت الاسلام شکوری امام جمعه و مسئول حوزه های علمیه خوی

مشترکات فریقین در مهدویت :
 

لازم به یادآوری است که در میان دیدگاههای دانشمندان شیعه و اهل سنت در ارتباط با موضوع مهدویت مشترکاتی وجود دارد و نوع این اشتراکات به احادیث وارده بر میگردد از آن جمله است:
1- در ارتباط با نسب امام عصر (عج)
2- در خصوص ویژگی ها و شمایل آن بزرگوار
3- در زمینه علائم و نشانه های ظهور آن حضرت
4- در مورد خصوصیات و شرایط حاکم بر جهان هنگام ظهور ایشان
5- تبیین برخی از حوادث و رویدادهایی که در آن زمان به وقوع خواهد پیوست

توضیحات :
 

1- در برخی از احادیث فریقین وارد شده است که آن بزرگوار از فرزندان رسولخدا (ص) می باشد
 

• ابن ابی شیبهاز رسولخدا (ص) روایت کرده است :
لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الْدَّهْرِ إلا یَوْمٌ لَبَعْثَ اللهُ رَجُلاً مِنْ اَهْلِ بَیْتی یَمْلَأُ ها عَدْلاً کَما مُلِئَتْ جَوراً(1)
اگر از دنیا جز یک روز باقی نماند خداوند متعال یکی از اهل بیت مرا خواهد فرستاد که زمین را پر از عدل کند همانگونه که از ستم پر شده است
• ابن ماجه و ترمذیبه نقل از رسولخدا (ص) چنین آورده اند :
اَلْمَهْدِیُّ مِنّا اَهْلَ الْبَیْتِ... ؛(2)
مهدی (عج) از ما اهل بیت است
• از فقهای شیعه مرحوم شیخ طوسیاز رسولخدا (ص) چنین نقل کرده است :
اَلْمَهْدِیُّ مِنْ عِتْرَتی(3)
مهدی (عج) از عترت من است

2- همنام بودن حضرت مهدی (عج) با پیامبر (ص) :
 

در احادیث فراوانی از فریقین تصریح شده است که نام مبارک آن بزرگوار همان نام پیامبر (ص) است و ازجمله شخصیتهایی که در این زمینه احادیث مربوطه را مطرح کرده اند عبارتند از :
ابو داوود در سنن خویش ح 4276
صدوق در کمال الدین ج 1 ص 286
طبرانی در المعجم الکبیر ح 100215
ابن کثیر در کتاب الانهایة ص 26
ابن اثیر در جامع الاصول ح 7810
سیوطی در الحاوی للفتاوی ج 2 ص 70
متقی هندی در کنزالعمال ح 38655

3- هم کنیه بودن آن بزرگوار با پیامبر (ص) :
 

در برخی از روایات وارد شده که کنیه امام مهدی (عج) همانند کنیه رسولخدا (ص) و نام آن حضرت مانند نام پیامبر (ص) است.
الف:مقدسی شافعی در کتاب عقد الدُّررچنین آورده است :
پیامبر خدا (ص) می فرماید :
یَخْرُجُ رَجُلٌ مِنْ وُلْدِی اِسْمُهُ کَاسْمِی وَ کُنْیَتُهُ کَکُنْیَتِی(4)
یکی از فرزندان من در آخر الزمان ظهور خواهد کرد که همنام و هم کنیه من است.
ب:مرحوم شیخ مفید در نکت الاعتقادیة آورده است که رسولخدا(ص) می فرماید :
لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیا اِلاّ ساعَةٌ واحِدَةٌ لَطَوَّلَ اللهُ تِلْکَ السّاعَةَ حَتّی یَخْرُجَ رَجُلٌ مِنْ ذُرِّ یَّتِی اِسْمُهُ کَاسْمِی وَکُنْیَتُهُ کَکُنْیَتِی یَمْلَأُ الْاَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً کَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً (5)
اگر از عمر دنیا جز یک ساعت باقی نمانده باشد خداوند آن را به اندازه ای طولانی کند که تا یکی از فرزندان من که همنام و هم کنیه من است ظهور کند و زمین را پر از عدل و داد کند بعد از آنکه پر از ظلم و ستم شده باشد

4- مهدی (عج) فرزند امام علی (ع) :
 

از جمله مواردی که در روایات فریقین اتفاق نظر وجود دارد این است که آن حضرت از نسل امیر المؤمنین (ع) و از فرزندان آن بزرگوار است
الف: سیوطی از طبرانی نقل کرده
که وی با اسنادش از عبدالله بن عمر و او از رسولخدا (ص) نقل کرده که آن حضرت دست علی (ع) را گرفته فرمود:
سَیَخْرُجُ مِنْ صُلْبِ هذا فَتًی یَمْلَأُ الْاَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً(6)
ب: مرحوم شیخ طوسی از رسولخدا (ص) چنین روایت کرده است:
...فَعِنْدَ ذلِکَ خُروجُ الْمَهْدیُّ وَ هُوَ رَجُلٌ مِنْ وُلْدِ هذا وَ أَشارَ بِیَدِهِ إلی عَلِیِّ بْنِ اَبی طالِبٍ(7)
در این هنگام ، خروج مهدی صورت می گیرد و او مردی است از فرزندان این و با دستش اشاره کرد به علی بن ابی طالب (ع)

5- امام مهدی(عج) از نسل فاطمه (ع) است
 

از جمله عناوین وارد شده در روایات هر دو مذهب این است که آن بزرگوار از فرزندان حضرت فاطمه(ع) می باشد
الف: ابن ماجه از ام سلمه نقل کرده :
که وی از رسولخدا (ص) چنین شنیده است :
اَلْمَهْدِیُّ مِنْ عِتْرَتی مِنْ وُلْدِ فاطِمَةُ(8)
ب: مرحوم شیخ طوسی از امام باقر (ع) چنین آورده است :
اَلْمَهْدِیُّ رَجُلٌ مِنْ وُلْدِ فاطِمَه(9)
مهدی (عج) مردی از فرزندان فاطمه (س) است

6- شباهت آن بزرگوار به پیامبر :
 

تعدادی از روایات فریقین دلالت دارند که نام آن بزرگوار مانند نام رسولخدا (ص) شمایل و خلق و خوی آن حضرت نیز مانند پیامبر است
الف :ابن حبان از رسولخدا (ص) نقل میکند :
یَخْرُجُ رَجُلٌ مِنْ أهْلِ بَیْتی یُواطِئُ إسْمِهُ إسْمی وَ خُلْقُهُ خُلْقی(10)
از اهل بیت من مردی ظهور خواهد کرد که هم نام من و خلق و خویَش همانند من است
ب:مرحوم صدوق از رسولخدا(ص) نقل کرده است فرمود :
... اَلْمَهْدِیُّ مِنْ وُلْدی ... اَشْبَهٌ النّاسِ بِی خَلْقاً وَ خُلْقاً (11)

7- ظهور در چهل سالگی :
 

از تعداد زیادی روایات فریقین بدست می آید که آن بزرگوار در سنی ظهور خواهد کرد که از نظر رشد جسمی به سرحد کمال انسانی رسیده و تعدادی از این روایات گویای آنند که سن ایشان در حدود چهل و شکل مردی چهل ساله می باشد
الف: جوینی از رسولخدا (ص) چنین نقل کرده است :
...اَلْمَهْدِیُّ مِنْ وُلْدِی اِبْنُ أرْبَعینَ سَنَةً(12)
مهدی از فرزندان من است در سن چهل سالگی
ب: هروی از امام رضا (ع) سئوال می کند علامت حضرت مهدی (عج) موقع قیام چیست؟
امام (ع) در پاسخ می فرماید:
عَلامَتُهُ أنْ یَکُونَ شَیْخَ الْسِنِّ شابَّ الْمَنْظَرْحَتّی أنَ النّاظِرَ إلَیْهِ لَیَحْسَبُهُ إبْنَ أرْبَعینَ سَنَةً أوْ ما دونَها(13)
نشانه قائم ما هنگام خروج این است که از لحاظ سن، کهن سال ، ولی از نظر چهره ، جوان می باشد که تماشاگر وی گمان می برد که او چهل سال یا نزدیک به آن است...

ویژگی ها و شرایط ظهور امام (عج) :
 

در برخی از روایات فریقین مطالبی در ارتباط با ویژگی ها و شرایط ظهور آن بزرگوار وارد شده است که از آن جمله است:

الف : حتمی بودن ظهور
 

1- ترمزی از رسولخدا (ص) چنین نقل می کند:
لا تَذْهَبُ الدُّنیا حَتّی یَمْلِکَ الْعَرَبَ رَجُلٌ مِنْ أهْلِ بَیْتِی یُواطِئُ إسْمُهُ إسْمِی(14)
یعنی دنیا به پایان نخواهد آمد تا آن که مردی از اهل بیت من که هم نام من نیز هست بر عرب حاکم شود
2- مرحوم کلینی نقل می کند :
ابان می گوید :
سَمِعْتُ أَبا عَبْدِاللهِ (ع) یَقُولُ :
لا تَذْهَبُ الدُّنیا حَتّی یَخْرُجَ رَجُلٌ مِنِّی یَحْکُمُ بِحُکُومَةِ آلِ داوُدَ وَ لا یَسْأَلُ بَیِنَتًا ، یُعْطِی کُلَّ نَفْسٍ حَقَها(15)
از امام صادق شنیدم می فرمود :
دینا به پایان نمی رسد تا از نژاد من مردی برآید که به روش حکومت آل داوود قضاوت دهد و گواه نخواهد ، به هر کس حق واقعی او را بدهد

ب:مشخص بودن محل ظهور :
 

در ارتباط با آغاز ظهور آن حضرت و پیوستن یاران به او و همچنین بیعت کردن مردم با آن حضرت روایات زیادی نقل شده است که نکته اشتراک همه آنها آغاز ظهور ایشان از مکه می باشد
1- نعیم بن حماد از رسولخدا (ص) نقل کرده فرمود:
فَیَأْتیهِ عِصابُ الْعِراقِ وَ أبْدالُ الشّامِ فَیُبایِعُونَهُ بَیْنَ الرُّکْنِ وَ الْمَقامَ(16)
دسته هایی از عراق و بزرگانی از شام بسوی او ( مهدی«عج» ) می آیند و با او در میان رکن و مقام بیعت می کنند
2- علی بن ابراهیم قمی از امام باقر(ع) چنین روایت کرده:
وَاللهُ لَکَأَنِی أَنْظُرُ إلَی الْقائِمِ (عج) وَ قِدْ أسْنَدَ ظَهْرَهُ ثُمَ یُنْشِدُ اللهَ حَقَّهُ(17)
گویا من به قائم می نگرم که تکیه به حجرالاسود زده و حق را بیان میدارد

ج: ناامیدی مردم :
 

1- ابن ابی شیبه از پیامبر اکرم نقل می کند :
یَخْرَُجُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَیْتِی عِنْدَ انْقِطاعٍ مِنَ الزَّمانِ ...(18)
مردی از خاندان من ظهور خواهد کرد آن هنگام که مردم گسسته از زمان باشند ...
2- نعمانی از امام باقر (ع) نقل می کند :
إِنَّ هذَا الْأَمْرَ آیِسٌ ما یَکُونُ مِنْهُ ... یُنادِی مُنادِ مِنَ السَّماءِ بِاسْمِ الْقائِمِ ...(19)
هنگامی که ناامیدی از فرج ما بیش از هر زمانی شد منادی از آسمان به اسم قائم صدا خواهد داد
3- منصور صیقل می گوید :
خدمت امام باقر (ع) رسیدم و جمعی نیز نزد ایشان بودند به ما رو کرد و فرمود:
... و لا یکون الذی تمدّون إلیه أعناقکم إلا بعد إیاس...(20)
آن چیزی که شما انتظار آنرا می کشید واقع نخواهد شد مگر بعد از ناامیدی

پی نوشت ها :
 

(1) الکتاب المصنف / ابن ابی شیبه ح 37637
(2) السنن / ابن ماجه ح 4085 السنن / ترمذی ح 2230
(3) کتاب الغیبة / شیخ طوسی ص 186
(4) عقد الدرر / مقدسی شافعی باب 2 ص 56
(5) کتاب الغیبة / شیخ طوسی ص 186
(6)العرف الوردی فی اخبار المهدی / سیوطی ص219
(7) کتاب الغیبه / شیخ طوسی ص 185
(8) السنن / ابن ماجه ح 4278
(9)کتاب الغیبه / شیخ طوسی ص 187
(10) الصحیح / ابن حبان ج15 ص237
(11)کمال الدین / صدوق ج 1 ص286
(12) فرائد السمطین / جوینی ج2 ص 565
(13) بحار الانوار / علامه مجلسی ج 52 ص 285
(14) الجامع الصحیح / ترمزی ح 2230
(15) اصول کافی / کلینی ج 1 ص 398
(16) الفتن / ابن حماد ص 242
(17) تفسیرالقمی / علی بن ابراهیم ج 2 ص 204
(18) الکتاب المنصف / ابن ابی شیبه ج 7 ص 1416 ح 512
(19) کتاب الغیبة / نعمانی ص186 ح 13
(20) همان ص208 ح 16
 

منبع:سایت شورای سیاستگذاری ائمه جمعه
ارسال مقاله توسط کاربر محترم سایت : j133719