در کتاب «تصویرهایی از ایران» آمده است: ویلیام فرانکلین شرق شناس و افسر ارتش انگلستان در دوران کریم خان زند به ایران آمد و مدت هشت ماه به صورت مهمان در یک خانه ایرانی در شیراز سکونت داشت، او گزارش جالبی از سوگواریهای محرم در شیراز مرکز حکومت زندیه ارائه میکند: ده روز اول ماه محرم که اولین ماه اسلامی است در سراسر ایران ایام عزاداری محسوب میشود و آن را «دهه» مینامند ... در مساجد منبرهایی برپا میکنند و دیوارهای مساجد را با پارچههای سیاه میپوشانند، روحانیها و پیش نمازها به منبر میروند و به ذکر واقعه کربلا و شرح زندگی و چگونگی شهادت امام حسین(ع) و فرزندان و یاران و اصحابش میپردازند. عزاداری با صدای موقر و آرام و محزونی شروع میشود حقیقتاً روی انسان تأثیر عمیق میگذارد. بین دو نوحه خوانی، مردم با دستهای خود محکم به سینههای خویش میکوبند و در عین حال گریه میکنند و جملاتی چون یاحسین(ع)، وای حسین(ع) بر زبان جاری میسازند. شمایلها و تصاویری نیز وجود دارند که توسط دستههای عزاداری حمل میشوند و به محلات گوناگون منتقل میگردند.
دستههایی از پسربچهها و مردهای جوان که نمایش دهنده سپاهیان ابن سعد یا امام حسین(ع) و همراهانش هستند در کوچهها و خیابانها به صورت نمایشی با هم میجنگند، این گروهها و دستهها دارای علائم و نشانههای ویژه خود هستند. طی این روزها از نوشیدن آب خودداری میکنند تا با موقعیت ناگواری که امام حسین(ع) در طلب آب طی این مدّت با آن مواجه بوده است، همدردی کرده باشند. در سراسر محرم مردم از عوض کردن لباس و پوشیدن جامه نو خودداری میکنند.
روز دهم محرم تابوت شهدا که آغشته به خون است همراه با شمشیرها و عمامه هایشان که با پرهای حواصیل تزیین شدهاند آورده میشوند و با تشریفات خاصی به خاک سپرده میشوند. پس از آن روحانیها یک بار دیگر به منبر میروند و به ذکر واقعه میپردازند و مراسم با لعن بر یزید پایان مییابد.