فته بودند مقام بیاورند، سربلند فامیل شوند، رفته بودند کمی خوش بگذرانند و چند روزی دور هم باشند. آنها می‌خواستند مهارت‌های زندگی را بیاموزند تا در پیچ و خم زندگی گم نشوند، یاد بگیرند مستقل باشند اما همین زندگی رحمی به آنها نکرد. حوالی ساعت 12 شب 44 دانش‌آموز هرمزگانی سوار بر یک اتوبوس از گروه سه اتوبوسی بودند که راهی شیراز بود.
به گزارش ، ایران نوشت: هوا تاریک بود، راننده هم خسته و جاده هم یکی از پرخطرترین جاده‌های ایران. حوالی ساعت 5 صبح اتوبوس ناگهان واژگون شد. 7دانش‌آموز، یک معلم و یک کمک راننده جان خود را از دست دادند. در این حادثه دو دانش‌آموز قطع عضو و یک دانش‌آموز از ناحیه نخاع دچار مشکل شد. همین می‌شود درد دوباره برای جامعه‌ای که هر چند سال یکبار شاهد تصادف اتوبوس دانش‌آموزان در اردوهای مختلف است؛ موضوعی که در شبکه‌های مجازی هم بسیار داغ شد و کاربران بیشماری نسبت به این اتفاق واکنش نشان دادند. مردم مدام می‌نوشتند چه کسی مسئول این حادثه است و حالا سرنوشت آن دخترانی که قطع عضو و نخاع شده‌اند چه می‌شود؟ در سوی دیگر اما خانواده دانش‌آموزان هرمزگانی بودند که در گفت‌و‌گو با خبرنگار «ایران» گلایه می‌کردند چرا وزارت آموزش و پرورش شب را برای حرکت اردوی دانش‌آموزی انتخاب کرد و چرا توجهی به خستگی راننده نداشت.
گرچه وزیر آموزش و پرورش در روزهای اول حادثه اعلام کرد که به دنبال تأکید رئیس جمهوری تردد شبانه اتوبوس‌ها برای اردوها را لغو کردیم یعنی اردوهایی که منجر به تردد شبانه شوند فعلاً ملغی شده‌اند تا زمانی که آیین نامه به نتیجه برسد. اما سؤال اینجاست که دلیل شب رو بودن اتوبوس‌ها چیست و کدام شهرها مجوز شب رو بودن را دارد. اردشیر دهقان معاون اردوهای دانش‌آموزی درباره شب‌رو بودن اتوبوس دانش‌آموزان می‌گوید: بر اساس آیین نامه اردوهای دانش‌آموزی 5 استان اجازه شب رو بودن را دارند. هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بوشهر، کرمان و خوزستان منعی برای حرکت در شب ندارند.اما اینکه چه ساعتی حرکت کنند در اختیار شورای برنامه‌ریزی سازمان دانش‌آموزی است. این هم به خاطر گرمای بیش از حد این استان‌ها است.
دانش آموزان کمربند ایمنی را نبستند
آمارها نشان می‌دهد در 5 سال گذشته تاکنون حدود یک هزار تصادف در جاده‌های ایران ثبت شده که حداقل یک سوی آن یک اتوبوس بوده است. از ابتدای همین امسال تاکنون نیز سهم اتوبوس‌ها از تصادف‌ها 44 تصادف بوده است. علاوه بر این در 5سال گذشته، سال 92 با ثبت 207 تصادف برای اتوبوس‌ها پرحادثه‌ترین سال ثبت شده است.
در تمام سال‌های گذشته و بعد ازاتفاقات ناگواری که می‌افتد موضوع ایمن نبودن جاده‌های کشور دوباره مورد بحث قرار می‌گیرد. حالا بعد از ماجرای واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان هرمزگانی مقصر اصلی دوباره راننده شده است.
این موضوع در گزارش‌های اولیه وزارت آموزش و پرورش هم آمده است که شغل اصلی راننده آهنگری بوده و راننده هم در حین رانندگی خسته و خواب آلود بوده است؛ موضوعی که البته مهندس علیرضا سیاه پور مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان فارس هم به آن اشاره می‌کند: «در گزارشی که پلیس استان داده است و در تصاویری که در 20 دقیقه آخر دیده‌ایم متوجه شدیم که راننده خواب آلود بوده است. عکس‌های گرفته شده از سوی مرکز هم نشان می‌دهد که در رفتار راننده خستگی وجود دارد.»
وی در پاسخ به اینکه چطورپلیس متوجه رفتارهای غیرقانونی و غیرارادی رانندگان در حین رانندگی می‌شود می‌گوید: «سامانه‌ای در پلیس راه وجود دارد که رفتارهای رانندگان اتوبوس را بررسی می‌کند. کنترل رفتاری و کنترل ترافیکی در این سامانه بررسی می‌شود اگر کسی تا رسیدن به پلیس راه بعدی تخلفی در جاده داشته باشد در این سامانه ثبت می‌شود و در پلیس راه بعدی جلوی راننده گرفته می‌شود. مثلاً رفتار راننده در چای خوردن، با تلفن همراه حرف زدن، توجه نداشتن به آینه‌ها و هر تخلفی که نشان دهنده رفتار غیر عادی باشد از سوی سامانه کنترل می‌شود. این سامانه همچنین سرعت و توقف‌ها را کنترل می‌کند. بر اساس گزارش‌های ما احساس خواب آلود بودن در راننده وجودداشته است.»
وی در پاسخ به این سؤال که چرا وقتی راننده خواب آلود بود جلوی اتوبوس گرفته نشد، می‌گوید: «پلیس در ساعت 4 صبح به صورت استقرار در مناطق مختلف است، در گشت سیار نمی‌تواند رصد سامانه کند. راننده، پلیس راه را رد کرده بود و 15 دقیقه بعد، حادثه اتفاق افتاد.»
به گفته وی اگر همه دانش‌آموزان کمربند ایمنی را می‌بستند این حادثه این همه تلفات نداشت. البته خود دانش‌آموزان گفته بودند که راننده به آنها گفته بود که نیازی به بستن کمربند نیست هر زمان که نیاز بود خودم اعلام می‌کنم. متأسفانه بحث بستن کمربند در اتوبوس‌ها هنوز نهادینه نشده است و نیاز داریم در این زمینه فرهنگ‌سازی انجام شود. مردم باید بدانند در هر تصادفی اگر کمربند بسته باشد کمترین تلفات را خواهیم داشت. متأسفانه خیلی از راننده‌ها نزدیک پلیس راه می‌گویند کمربندها را ببندید. این کار به ضرر راننده و مسافراناست.
سیاه پور درپاسخ به اینکه برای سلامت روان رانندگان شما چه اقداماتی انجام می‌دهید می‌گوید: ما کارت سلامت داریم که هر شش ماه یکبار یا سالانه از راننده تست می‌گیریم. رانندگان موظف هستند در مراکز رسمی وابسته به نیروی انتظامی که همان بهداری است تست اعتیاد بدهند و شرکت‌های وابسته به علوم پزشکی هم به لحاظ روحی روانی این بحث را کنترل می‌کنند.
جعل رضایتنامه جرم است
پدر شیوا مبینی در گفت‌و‌گو با خبرنگار «ایران» اعلام کرده بود که دخترش بدون رضایت او و مادرش به اردوی دانش‌آموزی رفته است.بعد از انتشار این خبر وزارت آموزش و پرورش استان هرمزگان رضایتنامه‌ای را منتشر کرد که نشان می‌داد شیوا مبینی از پدرش رضایت گرفته بود همین که رضایتنامه منتشر شد پدر شیوا با خبرگزاری مهر گفت‌و‌گویی انجام داد و در آنجا تأکید کرد که این رضایتنامه جعلی است. با این حال درباره داشتن رضایتنامه، شیرزاد عبداللهی کارشناس تعلیم و تربیت می‌گوید: برای گرفتن رضایتنامه اولیا در اردویی معمولاً فرم رضایتنامه از طرف مدیر به دانش‌آموزان داده می‌شود و آنها فرم را پر شده و امضا شده تحویل مدیر مدرسه می‌دهند اگر مدیر فرض را بر این بگذارد که اتفاق ناگواری رخ نمی‌دهد و دانش‌آموز را به سلامت بر می‌گرداند سختگیری صورت نمی‌گیرد اما اگر اتفاقی بیفتد هر گونه سهل‌انگاری در اخذ رضایت اولیا جرم است و مدیر باید پاسخگو باشد. بر اساس دستورالعمل اجرایی اردو و بازدید‌های دانش‌آموزی مصوب سال 89 رضایتنامه کتبی را باید پدر یا قیم قانونی دانش‌آموز امضا کند و مدیر باید صحت امضا یا اثر انگشت ولی دانش‌آموز را احراز کند.
وی می‌گوید: این موضوع سابقه هم دارد مثلاً در ماجرای آتش سوزی مدرسه سفیلان در سال 83 برخی از مسئولان آموزشی وقت، تمام تلاش خود را روی گرفتن رضایت اولیای فقیر 13 دانش‌آموز کشته شده در این روستای دور افتاده استان چهارمحال وبختیاری گذاشتند.
در سال 85 هم خبر آتش سوزی وسوختگی شدید 8 دانش‌آموز کلاس دوم مدرسه درودزن فارس، 15 روز از افکار عمومی پنهان شد و رسانه‌ها به طور تصادفی و از طریق سخنرانی یک مقام قضایی از این حادثه خبر دار شدند.
در قضیه آتش سوزی کلاس درس و قتل دو دانش‌آموز در سال 91 در مدرسه شین آباد سردشت باز هم نهایتاً بخاری ارج به عنوان مقصر معرفی شد. در جریان پرت شدن اتوبوس حامل دانش‌آموزان بروجنی به دره و کشته شدن 26 دانش‌آموز اردوی راهیان نور هم نهایتاً مسأله از حد لغزندگی جاده و خواب آلودگی راننده فراتر نرفت.
مهدی بهلولی فعال صنفی معلمان هم در باره این موضوع معتقد است: اگر بپذیریم که در هر آموزشی این اصل بنیادین وجود دارد که جان و سلامت دانش‌آموزان بر آموزش اولویت دارد و در عمل به این اصل پایبند باشیم و بمانیم آنگاه چه در محیط مدرسه و چه در بیرون از آن شیوه برخوردمان با دانش‌آموزان تغییر می‌کند. اگر به اصل حفظ جان و سلامت دانش‌آموزان بیشتر دقت می‌شد ترتیبی اتخاذ می‌شد که راننده مسافتی طولانی را بدون استراحت طی نکند و مسافرت در شب هم انجام نگیرد حالا درگیر این مصیبت هم نبودیم.
وی می‌گوید: متأسفانه برخی از دانش‌آموزان بدون رضایتنامه بودند. برخی مدیران فرستادن دانش‌آموزان را اجباری می‌بینند، این اقدام بی‌شک نادرست بوده است. آموزش و پرورش براستی نیاز به این دارد که سهم خانواده در آموزش فرزند را به رسمیت بشناسد و به آنها احترام بگذارد. متأسفانه این بی‌توجهی به حقوق دانش‌آموزان و خانواده نمونه‌های بسیاری دارد و تنها به همین مورد ختم نمی‌شود.
