جرم تهدید چه در یک نزاع معمولی چه با برنامه‌ریزی قبلی برای رسیدن به اهدافی شوم،از چشم قانونگذار پنهان نمانده است.
به گزارش ، روزنامه شهروند نوشت: در زمان عصبانیت ممکن است سخنانی از زبان خارج شوند که تبعات قضائی به همراه داشته باشند و اگر شنونده احساس ترس یا ناراحتی کند، می‌تواند با شکایت به دستگاه قضا خواستار مجازات فرد خاطی شود. گاهی توهین و افترا به زبان می‌آید و گاهی تهدید. افراد بدون آنکه بدانند در عصبانیت مرتکب جرایمی می‌شوند که مستوجب مجازات‌های سختی نیز خواهد بود. ازجمله این موارد تهدید است البته ممکن است تهدید با طرحی از پیش برنامه‌ریزی شده نیز همراه باشد که آن نیز امری خلاف قانون و مستوجب مجازات خواهد بود. گاهی برای ترساندن است و گاهی با هدف مجبور کردن فردی به انجام امری خلاف قانون است.
جرم تهدید چه از سر عصبانیت در یک نزاع معمولی چه در یک برنامه هدفمند برای رسیدن به اهدافی شوم، از چشم قانونگذار پنهان نمانده است.
اما چگونه جرم تهدید محرز می‌شود
و ادله اثبات این جرم چیست؟
تهدید به معنای ترساندن و بیم‌دادن بوده و عبارت است از واداشتن دیگری به ارتکاب جرم یا گرفتن مال؛ چندان‌که ترس از عاقبت فعل یا ترک فعل مذکور، فاعل را مطیع تهدیدکننده کرده باشد. جرم تهدید ازجمله جرایمی است که بزهکاران برای رسیدن به مقاصد خود به آن متوسل می‌شوند و تمام قوانین کیفری دنیا ازجمله قانون مجازات اسلامی ایران، آن را جرم دانسته است.
طبق ماده 14قانون اقدامات تامینی مصوب 1339، هرگاه شخصی که دیگری را تهدید به ارتکاب جرمی کرده بیم آن رود که واقعاً مرتکب آن جرم شود یا هرگاه شخصی که محکوم به مجازات جنایی یا جنحه شده صریحا نظرش را بر تکرار جرم اظهار کند، دادگاه بنابر تقاضای شخص تهدید شده یا متضرر از جرم می‌تواند از او بخواهد تعهد کند، مرتکب جرم نشده و وجه‌الضمانه متناسب برای این امر بدهد. هرگاه مشارالیه از این تعهد خودداری کرد و وجه‌الضمانه مقرر را نسپارد، دادگاه می‌تواند دستور توقیف موقت او را صادر کند. مدت این توقیف بیش از دو ماه نخواهد بود. اگر متعهد ظرف دو‌سال از تاریخی که وجه‌الضمان سپرده، مرتکب جرم شد، وجه‌الضمانه به نفع دولت ضبط می‌شود والا به او یا قائم‌مقام قانونی او مسترد خواهد گشت.
البته برای تحقق این جرم داشتن سوءنیت نقش مهمی ایفا می‌کند. در جرم تهدید از جرایم عمدی و جهت تحقق آن صرفا سوءنیت عام لازم است که قصد مجرمانه شخص در ایجاد تشویش و اضطراب در مجنی‌علیه است این‌که واقعا مرتکب قصد انجام‌دادن موضوع تهدید را دارد یا خیر و به عبارتی قصد نتیجه که لازمه وقوع جرم مندرج در ماده 668 ق.م.ا است در تحقق جرم موضوع ماده 669 تاثیری ندارد، صرف ایجاد نگرانی کافی است بدون آنکه مقید به انجام مورد تهدید توسط تهدیدکننده باشد درواقع این ماده بر خلاف ماده 668 که در آن مجرم با تهدید و اکراه مجنی‌علیه وی را ملزم به دادن نوشته یا سند یا... می‌کرد و تحقق جرم مشروط بر آن بود که موارد مندرج در ماده از مجنی‌علیه با جبر، تهدید، یا اجبار اخذ شود صرف این‌که شخص مجنی‌علیه را تهدید و قصد تشویش و نگران‌کردن وی را داشته باشد جرم ماده 669تحقق یافته است، چنانکه ماده نیز اشعار می‌دارد: «... اعم از این‌که به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را کرده یا نکرده باشد...»
البته اگر مطالبه امور مذکور را هم کرد مجازات وی تشدید می‌گردد. حال اگر تهدید منجر به نتیجه‌ای هم شد مثلاً شخصی دیگر را به احراق منزلش تهدید کرد و به تهدید خود نیز عمل کرده مجازات فعل اخیر نیز با رعایت شرایط قانونی در مورد وی اعمال می‌شود. انگیزه مرتکب در وقوع جرم موضوع ماده 669 بی‌تأثیر است مثلاً شخص دیگری را به انگیزه شرافتمندانه یا نجات فرد دیگر یا هر انگیزه انسان‌دوستانه تهدید به جرمی می‌کند یا به انگیزه مزاح و تفریح چنین اقدامی انجام دهد البته قاضی دادگاه می‌تواند در صورت وجود انگیزه شرافتمندانه در محدوده بند 3 ماده 22قانون مجازات اسلامی مبادرت به تخفیف مجازات مرتکب کند.
علل ارتکاب جرم تهدید
حجت‌ا... جباری نیز درخصوص تهدید اظهار کرد: تهدید در لغت به معنای تخویف، ترساندن و بیم‌دادن است عرف و قانون نیز همین تلقی را از این عنوان دارند و اساتید حقوق تهدید را بیان رفتار نامشروعی دانسته‌‌اند که مرتکب می‌خواهد آن را انجام دهد. این وکیل دادگستری افزود: تهدید در حقوق جزای عمومی که کلیات جرایم را بررسی می‌کند به‌عنوان موردی از مصادیق معاونت مورد بحث قرار می‌گیرد و شامل اقدامات کتبی و شفاهی است که شخص انجام می‌دهد تا دیگری را بر خلاف میل باطنی‌اش به ارتکاب جرم وادار سازد؛ البته احتمال خطر جانی، مالی، شرافتی و... که شخص به آن تهدید می‌شود باید وجود داشته باشد. جباری ادامه داد: در تحقق جرم تهدید علاوه بر عناصر قانونی و مادی تحقق عنصر معنوی یا سوءنیت عام هم الزامی است یعنی این‌که عالماً و عامداً تهدید بکند پس اگر کسی درحال هیپنوتیزم دیگری را تهدید کند، جرم واقع نمی‌شود.
وی درخصوص این جرم نیز گفت: با توجه به این‌که هر امری یا کاری یا عملی نیاز به انگیزه یا مشوق یا علتی نیز دارد، لذا تهدید نیز به خاطر هدفی انجام می‌گیرد که در قانون به صراحت به آن اشاره شده است. این کارشناس ارشد حقوق جزا خاطرنشان کرد: جرم تهدید بر اثر نزاع‌های لفظی و فیزیکی از طرف شخص ضعیف انجام می‌گیرد چراکه در آن نزاع چون مغلوب شده به فکر تلافی است یا این‌که به فکر تلافی نیست و فقط جهت تشفی روحیه خود حرف تهدیدآمیزی را به زبان می‌آورد. وی گفت: از دیگر علل وقوع این جرم ترساندن افراد و بردن مال آنهاست و گاهی نیز شخص مظلوم برای جبران ظلمی که به وی شده درصدد تلافی برآمده و تهدید خود را به زبان نیز می‌آورد. جباری اظهار کرد: در جایی دیگر تهدید جهت انجام جرمی می‌باشد یعنی متهم شخصی را تهدید می‌کند که جرمی را نیز انجام دهد و گاهی نیز مجرم شخص را تهدید می‌کند تا عمل مجرمانه یا گناهی را که مرتکب شده است برای دیگران آشکار نکند و به کسی نگوید. این وکیل دادگستری درخصوص راهکارهای پیشگیری از وقوع این جرم نیز گفت: کاهش جرم تهدید نیز همچون دیگر جرایم نیاز به برنامه‌ریزی داشته تا موضوع تهدید عملی نشود و در عالم خارج نیز وجود پیدا نکند چراکه این جرم آرامش مخاطب را مختل و وی هر زمان منتظر خطر می‌باشد تا تهدید گفته شده توسط مجرم عملی شود.
مجازات شلاق تا 74ضربه برای تهدید به قتل
بسته به نوع تهدید، مجازات متفاوت خواهد بود و اشد آن برای تهدید به قتل است که طبق ماده 669 قانون مجازات اسلامی، هرکس دیگری را به هر نحو به قتل یا ضررهای نفسی و شرافتی یا مالی یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او تهدید کند، اعم از این‌که به این واسطه تقاضای وجه یا تقاضای انجام امر یا ترک فعلی را کرده یا نکرده باشد، به مجازات شلاق تا 74 ضربه یا زندان از دو ماه تا دو‌سال محکوم خواهد شد.
تهدید در فضای مجازی
با پیشرفت تکنولوژی‌های روز دنیا فضای ارتکاب جرایم نیز تغییر کرده است و در فضای مجازی بسیار شاهد تهدید افراد هستیم. در این رابطه طبق بند ب ماده 15قانون جرایم رایانه‌ای (743 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات)، چنانچه کسی، افراد را به ارتکاب جرایم منافی عفت یا استعمال موادمخدر یا روانگردان یا خودکشی یا انحرافات جنسی یا اعمال خشونت‌آمیز تهدید کند، به حبس از نودویک روز تا یک‌سال یا جزای نقدی از پنج‌میلیون ریال تا بیست‌میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می‌شود.
تهدید در رسانه‌های مکتوب
گاهی مطالبی در رسانه‌ای منتشر می‌شود که مشتمل بر تهدید بر فرد یا گروه و سازمانی هستند در این موارد نیز قانونگذار سکوت نکرده و طبق ماده ٣١ قانون مطبوعات، انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف یا حیثیت یا افشای اسرار شخصی باشد ممنوع است و مدیر مسئول به محاکم‌قضائی معرفی و با وی طبق قانون تعزیرات رفتار خواهد شد. در هر جرم مشهودی فرد می‌تواند به ضابطان دادگستری (پلیس) و در غیر از آن و در فوریت به دادسرا مراجعه کند. تهدید دارای سه عنصر و ارکان است ابتدا این‌که فرد چه میزان از این امر آسیب‌دیده است و فرد تهدیدکننده چه مقدار قادر به عملی‌کردن آن تهدید است به‌طور مثال سن، جنس و موقعیت مهم است و نوع دوم این‌که فردی که تهدید می‌شود در چه اندازه مورد تهدید قرار گرفته است و عنصر سوم این‌که آیا آن کسی که تهدید می‌شود چه میزان امکان دفع خطر را دارد.
با توجه به مجازات‌هایی که برای تهدید در قانون وجود دارد، بد نیست از این پس در زمان عصبانیت خود را کنترل کنیم. شاید حرفی که در همان هنگام عصبانیت از دهانمان خارج می‌شود، در آینده دلیلی باشد برای آنکه در دادگاه بازخواست شویم و مورد شک قرار بگیریم. همین شدت عصبانیت و تهدیدهایی که در هنگام عصبانیت به زبان آورده می‌شوند، در بسیاری موارد اتفاق می‌افتند و به جرمی بزرگ‌تر تبدیل می‌شوند.
محورها:
تهدید به معنای ترساندن و بیم دادن بوده و عبارت است از واداشتن دیگری به ارتکاب جرم یا گرفتن مال؛ چندان که ترس از عاقبت فعل یا ترک فعل مذکور، فاعل را مطیع تهدیدکننده کرده باشد.
جرم تهدید چه از سر عصبانیت در یک نزاع معمولی چه در یک برنامه هدفمند برای رسیدن به اهدافی شوم، از چشم قانونگذار پنهان نمانده است.
هرگاه شخصی که محکوم به مجازات جنایی یا جنحه شده صریحا نظرش را بر تکرار جرم اظهار کند، دادگاه بنا بر تقاضای شخص تهدید شده یا متضرر از جرم می‌تواند از او بخواهد تعهد کند، مرتکب جرم نشده و وجه‌الضمانه متناسب برای این امر بدهد.
هر امری یا کاری و یا عملی نیاز به انگیزه یا مشوق یا علتی نیز دارد، لذا تهدید نیز به خاطر هدفی انجام می‌گیرد که در قانون به صراحت به آن اشاره شده است.
