دشمن زیاری نگین تاریخ جنوب است . این مردم خود را از بازماندگان آل بویه(دشمنان آل زیار) و نخستین حکومت ایرانی قدرتمند و اتفاقاً شیعه مذهب پس از اسلام می دانند. ابوجعفر دشمن زیار ملقب به ابن کاکویه و جد اعلای دشمن زیاری ها در دربار خویش از وجود ابوعلی سینا دانشمند بلند آوازه ایران و جهان اسلام بهره می برد. آل بویه بر تفکری که اعراب را بر ایرانیان برتر می دانست پایان دادند و دستگاه خلافت عباسی را خوار و زبون نموده، اولین بار در کربلا علم سیاه برپا کرده و مراسم سینه زنی و سوگواری امام حسین(ع) را باب کردند. این امرای دیلمی که به گفته ویل دورانت یکی از درخشان ترین اعصار اسلامی را رقم زدند در ایران باعث و بانی خدمات فرهنگی و اجتماعی فراوانی شدند که ذکر آنها از حوصله این یادداشت خارج است. بازماندگان این قوم ایرانی اما روزگاری متفاوت دارند؛
وجود هشتاد شهید و تعداد زیادی جانباز و ازاده سرافراز ،فرماندهان متهور و شجاع ، انسان های فرهیخته و نخبه فراوان ، جمعیت لازم در کنار هکتار ها زمین زیر کشت مرکبات و زیتون و شالیزارهای وسیع برنج که دشمن زیاری را به یکی از مهمترین قطب های کشاورزی استان تبدیل نموده همچنین منابع و ذخایر فراوان آب و طبیعت باشکوه هیچ گاه باعث نشد تا این منطقه علیرغم پتانسیل های فراوان دیگر تبدیل به یک بخش یا شهرستان شود. بی توجهی به خواست مردم و عدم انعکاس این خواست به مدیران عالی باعث مهاجرت بی رویه اهالی دشمن زیاری به سمت بنادر و شهرستان های جنوبی وشهریاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد شده است.
عبور جاده ترانزیتی اصفهان- بندر امام هم نتوانسته مسئولان را متقاعد کند تا دشمن زیاری مانند یک رباط عمل نموده و با تبدیل شدن به بخش و شهرستان جلوی مهاجرت ها گرفته و بهره وری های کشاورزی و معدنی و صنعتی در آن افزایش یابد.
