در سه حوزه آرشیوداری، موزهداری و آرشیوداری دیداری و شنیداری نیز هدف اصلی تسهیل دسترسی عموم به اطلاعات مواد یا چیزهایی نگهداری شده است. اما تک نسخهای بودن بسیاری از بشرساختهها یا مواد موزهای، بسیاری از مواد دیداری شنیداری و نیز احتمال محرمانه بودن آنها و نیز محرمانگیشماری از مواد آرشیوی موجب میشود که دسترسپذیری در این سه نهاد با احتیاط و توجه خاص و تحت شرایط خاص صورت گیرد و در صورت بیم داشتن از نابودی یا آسیبدیدن یک ماده، شیء یا پیشینه اصلی از دسترسی یا نمایش آن جلوگیری شود.
دسترسی در موزه غالباً به شکل برگزاری نمایشگاهها در محیطهای کنترل شده و غالباً با هداف آموزشی است .
انگیزه ایجاد موزه همان اشتیاق به گردآوری است، که ریشه شگرف در طبیعت انسان دارد. همه تمدنها از ابتداییترین تا پیشرفتهترین آنها در تمایل به انباشتن اشیاء زیبا، گرانبها، کمیاب یا صرفاً عجیب و غریب اشتراک داشتهاند. فرقههای مذهبی، فرمانروایان و ثروتمندان به گردآوری نخستین مـجـمـوعهها دست زدهاند که به روی همگان یا برخی از افراد جامعه گشوده میشود. تمدنهای ابتدایی آفریقا و یا اقیانوسیه در مرحلهای از تکامل قرار دارند که با عصر نوسنگی یا عصر مفرغ در اروپا قابل قیاس است .
در حال حاضر موزه مؤسسهای است که به گردآوری، مطالعه و محفوظ داشتن اشیاء نمایانگر طبیعت و بشر میپردازد تا آنها را جهت آگاهی، آموزش و لذت پیش چشم همگان بگسترد .
نخستین و مهمترین هدف از نمایش آثار در موزهها ایجاد ارتباط میان بازدید کننده و آثار است که الگوها و جلوههای ویژه خود را دارد و مخاطبشناسی نیز محور مهمی در تعیین این الگو بهشمار میرود. موزه وسیله نمایش اشیاء است، نه اشیاء وسیله نمایش موزه و همینطور باید خاطرنشان کرد که موزه تأثیر فرهنگی و هنری و ایجاد رابطه بصری از طریق برخورد مستقیم و غیرمستقیم با شیء فراهم میآورد.
آنچه مسلم است موزه تنها وسیلة ارتباط عینی نیست، بلکه هدف اساسی آن القاء تأثیر فرهنگی و هنری و ایجاد رابطه بصری از طریق برخورد مستقیم با اشیای دو بعدی به صورت رویارویی یک جهت و یا با اشیای سه بُعدی از راه برخورد چند جهت است.
«موزهها به عنوان یکی از نهادهای مهم فرهنگی علاوه بر جنبههای تفریحی و کسب لذت، دارای نقش اطلاعرسانی و یادگیری نیز میباشند. برای همین منظور انواع مختلفی از موزههای مثل موزههای تاریخ طبیعی، موزههای صنعتی، موزههای هنری و… ایجاد شدهاند. هرچند که بیشتر اشیاء موجود در آنها مصنوعات دست بشر است. ولی اگر بخواهند به کارکردهای آموزشی و یادگیری خود نیز اهمیت داده و به آن بپردازند، لازم است پیوندهای مستحکمی با کتابخانهها و آرشیوها نیز برقرار نمایند. برای نمونه آنها میتوانند از روشهای فهرستنویسی معمول در کتابخانه برای محصولات خود استفاده کنند و اطلاعات آنها را از طریق وبگاههای خود در اختیار عموم قرار دهند تا افراد بتوانند برای مراجعه به موزهای خاص از بین چندین موزه دست به انتخاب بزنند.» .
منبع : سایت اوشیدر