چرازنان پیامبر جزء اهل بیت نیستند؟

سوال:در آیه تطهیر قبل و بعد آن ، همه در مورد زنان پیامبر(ص) می باشد، اما چرا شیعه زنان پیامبر(ص) را جزء آیه تطهیر نمی آورد؟ مگر زنان پیامبر(ص) جزئ اهل بیت او نیستند چرا که تا آخر عمر هم نمی توانستند با کس دیگری ازدواج کنند تا جزئ اهل بیت او شوند؟ ثانیادر حدیث کسا هم فقط اهل بیت بودن حضرت علی(ع)، حسن(ع) و حسین(ع) نشان داده شده، پس عصمت سایر معصومین که فرزندان امام حسین (ع)هستند چگونه ثابت می شود؟ چرا فرزندان امام حسن(ع) معصوم نباشند؟ کلمه تطهیر برای آیه وضو هم آمده، اما هر کس که وضو بگیرد معصوم نمی شود، پس چرا با استناد به آیه تطهیر ائمه(ع) را معصوم می دانیم؟
پاسخ:عبارت " انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا"در بین آیاتی آمده که مربوط به همسران رسول خداست ، یعنی هم مخاطب آیات قبل و هم آیات بعد همسران است ، ولی مخاطب این عبارت به دلایل متعدد همسران نیست، از جمله:
1- آیات قبل همه با صیغه جمع مونث مخاطب یا غایب آمده ،مثلا:"ان کنتن" ،"تردن"،"تعالین"، "امتعکن"و...؛ ولی به ناگاه در این عبارت ضمیر عوض شده و ضمیر جمع مذکر می آید: "عنکم"،"یطهرکم"؛این نشان می دهد که مخاطب این عبارت زنان نیستند.
2-آیات قبل و بعد خطاب به زنان پیامبر است و بر این تصریح شده است. در ابتدای آیات آمده :"یا ایها النبی قل لازواجک ... "و باز در آیات بعد تصریح می کند : "یا نساء النبی من ...یا نساء النبی لستن... " ولی به ناگاه در این عبارت مخاطب را با عنوان "اهل البیت" یاد می کند و این هم نشان می دهد مخاطب غیر از مخاطب قبلی است.
3-این عبارت دلالت بر اراده خاص خدا بر طهارت و عصمت اهل بیت دارد ، زیرا اراده عمومی خدا بر پاکی همه انسان ها است . ارسال کتب و مبعوث کردن پیامبران برای محقق ساختن آن اراده عمومی است . خداوند در سوره مائده بعد از بیان احکام وضو و غسل و تیمم می فرماید :
«ما یرید الله لیجعل علیکم من حرج و لکن یرید لیطهرکم و لیتم نعمته علیکم»(1)
در این جا سخن از اراده اختصاصی است چون با "انما" آورده که دلالت بر انحصار(فقط شما ) دارد. پس غیر از اراده عمومی است و به همین جهت دلالت بر عصمت دارد اما هیچ کس ادعا نکرده زنان پیامبر معصوم بوده اند، بلکه همه بر معصوم نبودن آنان اتفاق دارند ، به خصوص که قرآن بر گناهکار بودن بعضی صراحت دارد. در سوره تحریم راجع به بعضی زنان پیامبر آمده:
" ان تتوبا الی الله فقد صغت قلوبکما و ان تظاهرا علیه فان الله هو مولیه و ..."(2)
اگر شما (همسران پیامبر) از کار خود توبه کنید (به نفع شماست، زیرا) دلهایتان از حق منحرف گشته و اگر بر ضدّ او دست به دست هم دهید، (کاری از پیش نخواهید برد) زیرا خداوند یاور اوست ...
در سوره احزاب آمده :"ان الله اعد للمحسنات منکن اجرا عظیما"(3)
در همین سوره آنان به خانه نشینی بعد از پیامبر و دوری از سردمداری جریانات سیاسی امر شدند :
"و قرن فی بیوتکن"(4) اما بعضی از آنان از این فرمان صریح سر پیچی کردند .پس معلوم می شود زنان قطعا منظور نبوده اند.
4-"اهل بیت " که مخاطب آیه تطهیر است، یک عنوان است که مصداق های مختلفی می تواند داشته باشد . اهل خانه یک فرد می تواند خودش ، زن یا زنانش، فرزندان، پدر و مادرش که با او زندگی می کنند و کسان دیگری که تحت تکفل او هستند ، باشند. قرآن ساره ، همسر حضرت ابراهیم را جزو اهل بیت ایشان می شمارد . ملائکه خطاب به ساره می گویند:
"رحمت الله و برکاته علیکم اهل البیت"(5) .
علاوه اینکه ما شیعیان، علی را که داماد و پسر عمو ی پیامبر است و زهرا را که جزو دختران پیامبر است و حسن و حسین را که دختر زاده های پیامبرند، جزو اهل بیت می شماریم ، حال آن که پیامبر دامادها و دخترها و دختر زاده های دیگر هم داشته است .
پس باید گفت مصداق اهل بیت افراد فراوانی می تواند باشد، ولی در این جا اهل بیت با وصف عصمت آمده و بسیاری از اینان معصوم نبوده اند . نمی دانیم کدامین معصوم بوده اند. پس در این جا برای شناسایی مصداق ها راهی جز مراجعه به شخص پیامبر نداریم.
5 - حدیث رسول خدا که تنها راه شناسایی مصداق های اهل بیت است ، به ما اعلام می کند اهل بیت فقط امام علی ، امام حسن، امام حسین و حضرت زهرا علیهم السلام بودند که اصحاب پنجگانه کسا را تشکیل دادند . دیگران هر چند از جانب پیامبر به خیر و صلاح معرفی شدند، ولی از اهل بیت به شمار نیامدند . بنا بر روایات متعدد پیامبر بارها با پیچاندن عبا به دور خود و این چهار نفر اعلام کرد این افراد اهل بیت هستند و جز این ها نیست . به همین جهت دو تن از همسران در دو بار که رسول خدا اهل بیت خود را زیر عبا جمع و آن ها را معرفی و برای آن ها دعا می کرد، خواستند به زیر عبا و در جمع اهل بیت وارد شوند، ولی رسول خدا ضمن تایید آن ها اجازه ورود آن ها به زمره اهل بیت را نداد ، همچنان که در مباهله پیامبر جز این چهار کس را با خود نبرد.
بنا بر این آیه تطهیر دلالت بر عصمت اهل بیت دارد. اهل بیت گر چه می تواند مصداق های مختلف داشته باشد، ولی اهل بیت معصوم را فقط خدا و پیامبر می شناشد. جز معرفی پیامبر، هیچ راهی برای شناسایی آنان وجود ندارد. می توانیم با دلایلی بفهمیم که بعضی جزو اهل بیت نیستند ، زیرا گناه آشکار کرده اند، ولی نمی توانیم بدانیم چه کسانی جزو اهل بیت هستند، چون عصمت امری درونی است و جز خدا کسی بدان علم ندارد . پس راه شناسایی اهل بیت معصوم فقط مراجعه به پیامبر است و پیامبر هم زنانش را جزو اهل بیت نشمرده است.
مطلب بعد این که در زمان نزول آیه این پنج نفر(ع) موجود بودند به همین خاطر گفته میشود که مراد اینها هستند
وگرنه بقیه ائمه هم شامل میشود . کسی که این پنج نور مقدس را پذیرفت راهی جز پذیرش بقیه ندارد
مطلب آخر این که از امام باقر(ع) تا امام مهدی (عج ) همه از ذریه امام حسن و حسین (ع) بوده اند (زیرا مادر امام باقر دختر امام حسن می باشد)
پی نوشت ها:
1. مائده(5)آیه6.
2. تحریم(66)آیه4.
3. احزاب(33)آیه 29.
4. همان،آیه33.
5. هود(11)آیه 73.