محبت آل البیت (علیهم لسلام)

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله: عُنْوانُ صحیفَةِ الْمُؤمِنِ حُبُّ علی بْنِ ابیطالِبٍ.[۱]

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله: عُنْوانُ صحیفَةِ الْمُؤمِنِ حُبُّ علی بْنِ ابیطالِبٍ.^[1]

سرآغاز و عنوان نامه اعمال مومن دوستی علی ابن ابیطالب علیه السلام است

انسان موجودی است کمال طلب، خلقت وی به گونه ای است که هیچ گاه نمی خواهد ثابت بماند و همیشه در پی ترقی و تکامل به سوی جهانی که روح وی با آن مأنوس شده است، می باشد. و از آنجا که طینت و طبیعت اجتماعی انسان با اثرپذیری از محیط و اطراف خود عجین شده است، وی برای رسیدن به هدف مطلوب خود به الگوهایی نیاز دارد تا بتواند با توجّه به آنان سیر خود را تصحیح کند و سرعت بخشد.

دین اسلام به عنوان اکمل و اتمّ ادیان الهی، این مقوله مهم را بی پاسخ نگذاشته و اسوه هایی را برگزیده است، تا راه سعادت را به بشر اعلام نموده و دستگیر آنان برای راهیابی به سعادت شوند. این اسوه ها همان آل بیت پیامبرند و البته قدم اوّل در توفیق تلمذ از آنان و شاگردی مکتب گران سنگشان، عشق و محبت به آنان می باشد.

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله: مَنْ رَزَقَهُ اللَّهُ حُبَّ الْائمَّةِ مِنْ اهْلِ بَیتی فَقَدْ اصابَ خَیرَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ.^{^[2]}

کسی که خداوند، حبّ ائمه اطهار علیهم السلام را روزی او کرده باشد، به خیر دنیا و آخرت رسیده است.

آنکه پیرو اهل بیت پیامبر باشد با آنان خواهد بود، کما اینکه هر کسی دنبال معبودهای دروغین و معشوق های روزمره گیرد، از آنان خواهد گردید. علاوه اینکه این عشق روزمره چشم او را کور و گوش او را کر خواهد ساخت، به طوری که هیچ حقی را نبیند و نشوند.

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله: حُبُّک لِلشَی ءٍ یعْمی و یصِمُّ.^{^[3]}

عشق تو به چیزی موجب کوری و کری می شود، حرف حق در تو تأثیر نخواهد کرد و تعصب باطل تقویت می شود.

ولی معشوق واقعی، چشم دل انسان را می گشاید و افق های دوردست را در اختیار انسان قرار خواهد داد و ظرف دلش را وسیع خواهد ساخت.

قال علی علیه السلام: اذا احَبَّ اللَّهُ عَبْداً زَینَهُ بالسَّکینَةِ والْحِلْمِ.^{^[4]}

وقتی خداوند بنده ای را دوست داشته باشد، به اطمینان خاطر و بردباری وی را زینت می دهد.

اهمّیت محبت

همان طور که گذشت انسان برای رسیدن به مکارم اخلاقی و سیر الهی باید نسبت به اولیاء خدا و اهل بیت عصمت و طهارت، عشق و محبت بورزد.

زیرا اولًا: محبت به آل بیت مصنوع و مخلوق الهی است.

قال الباقر علیه السلام: انّی لَاعْلَمُ انَّ هذَا الْحُبَّ الَّذی تُحِبُّونا لَیسَ بِشَی ءٍ صَنَعْتُمُوهُ وَ لکنَّ اللَّهَ صَنَعَهُ.^{^[5]}

من می دانم که این محبتی که شما به ما می ورزید ساخته شما نیست، بلکه صنع الهی می باشد.

ثانیاً: اساس اسلام عشق و محبت به خاندان پیامبر است.

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله: اساسُ الْاسْلامِ حُبّی و حبُّ اهْلِ بَیتی.^{^[6]}

اساس اسلام حبّ من و حبّ اهل بیت من است.

ثالثاً: محبت به آل بیت، اجر و مزد رسالت است.

قُلْ لا أَسْئَلُکمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی.^{^[7]}

بگو برای رسالتم مزدی نمی طلبم، مگر اینکه خویشانم را محبت کنید.

رابعاً: هر کس به آل بیت محبت دارد از آنان است.

قال الباقر علیه السلام: مَنْ احَبَّنا فَهُوَ منَّا اهلَ الْبَیتِ.^{^[8]}

کسی که ما را دوست داشته باشد، از ما اهل بیت می باشد.

زیرا هر گروهی به داشته ها شادمان می باشند.

کلُّ حِزْبٍ بِما لَدَیهِمْ فَرِحُونَ.^{^[9]}

هر گروهی به آنچه نزد آنان است خوشحالند.

و همچنین علاقه به هر چیزی در دنیا موجب می شود همان در اولین لحظات آغاز قیامت همراه آدمی گردد.

قال علی علیه السلام: وَ لَوْ انّ رَجُلًا احَبَّ حَجَراً لَحَشَرَهُ اللَّهُ مَعَهُ.^{^[10]}

اگر انسان سنگی را دوست داشته باشد، با همان محشور می شود.

و هر کسی در قیامت با محبوب خویش است.

قال رسول صلی الله علیه و آله: انْتَ مَعَ مَنْ احْبَبْتَ.^{^[11]}

تو با کسی هستی که او را دوست داری.

خامساً: محبت آل بیت ذکر خداوند است.

قال الباقر علیه السلام: انَّ ذِکرَ نا مِنْ ذِکرِ اللَّهِ وَ ذِکرَ عَدُوِّنا مِنْ ذِکرِ الشَّیطانِ.^{^[12]}

یاد ما یاد خدا و یاد دشمنان ما یاد شیطان است.

شیوه ابراز

تمام دوران زندگی بایستی مملو از محبت به اهل بیت باشد، و از همه جای آن این عشق آشکار گردد. ظاهر محل سکونت، اول و آخر هر سخن، مقدم و مؤخر هر مجلس بایستی مملو از عشق به خاندان عصمت و طهارت بوده باشد، باید از آن خاندان کرم و سخا صحبت نمود و به وسیله آنان از خداوند طلب کمک کرد.

اکنون به چند نمونه از شیوه های ابراز محبت اشاره می کنیم.

1- اسم گذاری فرزندان

شاید بتوان گفت اوّلین نشانه محبت نسبت به اهل بیت انتخاب اسامی ائمه اطهار علیهم السلام برای فرزندان است، که تأثیرات روحی و معنوی خوبی به جای می گذارد و خوشبختانه این سنّت حسنه در جامعه اسلامی ما رعایت می شود.

2- تربیت اولاد

فرزندان را بایستی با محبت اهل بیت بزرگ کرد، به طوری که این عشق خمیرمایه وجود آنان باشد.

عشق تو در وجودم و مهر تو در دلم

با شیر اندر آمد و با جان به در شود

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله: ادِّبُوا اوْلادَکمْ عَلی حُبّی وَ حُبِّ اهْلِ بَیتی وَ الْقُرآن.^{^[13]}

فرزندانتان را بر محبت من و محبت اهل بیت من و قرآن تربیت کنید.

3- ایجاد محبت در جامعه

قال الصادق علیه السلام: رَحِمَ اللَّهُ امْرَءً حَبَّبَنا الَی النَّاسِ وَ لَمْ یبْغِضْنا الَیهِم.^{^[14]}

خدای رحمت کند بنده ای را که محبت ما را در دل مردم ایجاد می کند و ما را نزد آنان مغضوب نمی گرداند.

بیان فضایل خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله نیز یکی از راههای ایجاد محبت است.

شافعی یکی از ائمه اربعه اهل سنّت و امام شافعی ها در مدح اهل البیت علیهم السلام می گوید:

یا اهل بیت النبوة حُبُّکمُ

فَرْضٌ مِنَ اللَّهِ فِی القرآن انْزَلَهْ

کفاکمْ مِنَ عَظیمِ الْفَخْرِ انّکمُ

مَنْ لَمْ یصَلِّ عَلَیکمْ لاصَلاة لَهْ ^{^[15]}

ای اهل بیت نبوّت، حبّ شما واجبی است که خدای در قرآن فرموده است، افتخار شما همین بس که اگر کسی بر شما صلوات نفرستد، نمازش باطل است.

وقتی غیر شیعیان، اهل بیت علیهم السلام را چنین توصیف می نمایند، بر ما لازم است بیشتر احساس وظیفه در برابر وسائط فیض حق نماییم.

4- محبت عملی

یکی دیگر از شیوه های ابراز محبت که از همه شیوه ها مهمتر است، پرهیز از گناهان و معاصی و انجام طاعات و عبادات است.

حضرت امیر علیه السلام در این رابطه می فرماید:

مَنْ احَبَّنا فَلْیعْمَلْ بِعَمَلِنا وَ لْیتَجَلْبَبِ الْوَرَعَ.^{^[16]}

کسی که ما را دوست دارد، عمل ما را انجام دهد و ورع و تقوا پیشه کند.

امام رضا علیه السلام می فرماید:

لا تَدْعُوا الْعَمَلَ الصَّالِحَ وَ الْاجتِهادَ فِی الْعِبادَةِ اتِّکالا عَلی حُبِّ آلِ مُحمّدٍ وَ لا تَدْعُوا حُبَّ آلَ مُحمدٍ و التَّسْلیمَ لِامْرِهِمْ اتِّکالًا عَلی الْعِبادَةِ فَانَّهُ لایقْبَلُ احَدُهُما دوُنَ الْآخِرِ.^{^[17]}

به اتکای محبت آل البیت، عمل صالح و کوشش در عبادت را ترک نکنید، و به اتکای عبادت، محبت آل البیت و اطاعت آنها را رها ننمایید، که همانا یکی بدون دیگری قبول نمی شود.

معاویه برای ابوالاسود دئلی یکی از یاران حضرت امیر علیه السلام به عنوان هدیه، عسل فرستاد.

مأمور، عسل را به منزل برد و چون ابوالاسود نبود نامه معاویه را به محل کار او رساند، همین که ابوالاسود فهمید معاویه عسل فرستاده و عسلها را به خانه برده اند ترسید مبادا کسی از اهل خانه از آن عسل بخورد، لذا آشفته و سراسیمه به سوی منزل روان شد و چون یکی از دختران خویش را کنار عسل دید فریاد زد:

یا بنتاه لا تا کلاه فانه سمٌ ناقِعٌ؛ دخترانم دست بر عسل مبرید و از آن نخورید که سمّ مهلکی است. معاویه می خواهد به این وسیله محبت علی علیه السلام را از دل ما بزداید. دخترش انگشت آغشته به عسل خویش را به خاک مالید.

5- تشکیل مجالس سرور و حزن

یکی از شیوه های ابراز محبت، تشکیل مجالس ذکر فضایل و یا مرثیه و عزا و نیز شرکت در مجالس شهادت یا وفیات آل البیت و نیز سرور در اعیاد و ولادت های آنان است.

آنچه مهم است اینکه مجالس حزن یا سرور باید بری از گناه و معصیت بوده، و عملًا اظهار ارادت و دوستی به ائمه اطهار علیهم السلام را به همراه داشته باشد.

امام عصر روحی له الفدا می فرماید:

انَّ شیعَتَنا خُلِقُوا مِنْ فاضِلِ طینَتِنا وَ عَجِنوُا بِماءِ وِلایتِنا.^{^[18]}

شیعیان ما از فضل و باقیمانده طینت ما خلق شده و با آب ولایت ما تخمیر گشته اند.

برگزاری مجالس جشن و شادی، چون عروسی و.. . در اعیاد و پرهیز از تقارن چنین مجالسی با شهادت یا وفیات نمونه ای دیگر از ابراز محبت می باشد.

امام صادق علیه السلام اوصاف شیعه را در این رابطه چنین بیان می دارد:

... الّذینَ یفْرَحوُنَ لِفَرَحِنا وَ یحْزَنوُنَ لِحُز نِنا.^{^[19]}

کسانی که در شادی ما شاد، و در حزن و غم ما محزون هستند.

6- احترام و تقدیس اسمای ائمه اطهار علیهم السلام

ذکر درود و صلوات بعد از شنیدن اسم مبارک آنان و جلوگیری از هتک حرمت اسماء و القاب آنان نیز یکی دیگر از شیوه های ابراز محبت است.

7- دوستی با دوستان و دشمنی با دشمنان

شیوه دیگر، دوستی با دوستان اهل بیت و عناد و دشمنی با دشمنان آنان است.

به این دو روایت در این زمینه از امام صادق علیه السلام توجّه کنید:

مَنْ تَوَلّی مُحِّبَنا فَقَدْ احَبَّنا.^{^[20]}

کسی که به دوست ما محبت کند، ما را دوست می دارد.

هَیهات، کذَّبَ مَنِ ادَّعی مَحَبَّتَنا وَ لَمْ یتَبَرَّءْ مِنْ عَدُوِّنا.^{^[21]}

هیهات، دروغ می گوید کسی که ادعای دوستی ما را دارد، و از دشمنان ما بیزاری نمی جوید.

فرمایش فوق را امام صادق علیه السلام در پاسخ کسی فرمود که به ایشان عرضه داشت فلانی شما را دوست دارد، ولی با دشمنان شما هم دوست است.

آری، کسانی که با معاندان ائمه اطهار علیهم السلام تارکان دستورات آنان و اهل گناه و معصیت رفیق و همنشین هستند، ابراز دوستی آنان نسبت به ائمه صادقانه نیست و قطعاً دروغ می گویند.

کسانی که با اهل گناه مأنوسند و ندای انتظار امام عصر سر می دهند راست نمی گویند چه اگر در ادعای خود صادق و پیرو امام زمانشان می بودند، نه خود گرد گناه می رفتند، و نه با اهل گناه همنشین می شدند.

قال الصادق علیه السلام: انَّ رَجُلًا قال لِامیرِالْمؤمنینَ علیه السلام: وَ اللَّهِ انّی لَاحِبُّک، (ثلاث مرّات) فقال علی علیه السلام: وَ اللَّهِ ما تُحِبُّنی!

فَغَضَبَ الرّجل فقال: کانَّک وَ اللَّهِ تُخْبِرُنی ما فی نَفْسی! قال له علی علیه السلام: لا ولکنَّ اللَّهَ خَلَقَ الْارْواحَ قَبْلَ الْابْدانِ بِالْفَی عامٍ فَلَمْ ارَ روُحَک فیها.^{^[22]}

مردی به حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام گفت: به خدا سوگند تو را دوست دارم و این جمله را سه بار تکرار کرد. حضرت به وی فرمود: به خدا سوگند دروغ می گویی. آن مرد در خشم شد و گفت مثل این است که از نفس من باخبری و از آن خبر می دهی! حضرت امیر علیه السلام فرمودند: خیر ولی خداوند دوهزار سال قبل از خلقت بدنها، ارواح را خلق کرد، و من روح تو را بین دوستان ندیدم.

محبت در قیامت

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله: وَ الَّذی نَفْسی بِیدِهِ، لَوْ عَمِلَ احَدٌ عَمَلَ سبعینَ نَبیاً لَمْ یدْخُلِ الْجَنَّةَ حَتی یحِبَّ هذا اخی عَلِیاً وَ وُلْدِهِ.^{^[23]}

به خدایی که نفسم در قبضه قدرت اوست، اگر کسی عمل هفتاد پیغمبر را داشته باشد وارد بهشت نمی شود تا این که علی و فرزندانش را دوست داشته باشد.

و ایضاً عنه صلی الله علیه و آله: مَعْرِفَةُ آلِ مُحَمَّدٍ بَرائَةٌ مِنَ النَّارِ وَ حُبُّ آلِ مُحَمَّدٍ جَوازٌ عَلَی الصِّراطِ وَ الْوِلایةُ لِآلِ مُحَمَّدٍ امانٌ مِنَ الْعَذابِ.^{^[24]}

شناخت آل محمد صلی الله علیه و آله، موجب برائت از آتش است و حبّ آنان جواز گذر از صراط می باشد و ولایت آل محمد صلی الله علیه و آله امان از عذاب می دهد.

و در همین رابطه روایت ذیل که دریایی از رحمت را در خود جا داده است، امیدی مضاعف می بخشد:

سئل رجلٌ رسول اللَّه صلی الله علیه و آله عن الساعة؟ فقال صلی الله علیه و آله: ما اعْدَدْتَ لَها؟ قال: ما اعْدَدْتُ لَها کبیراً الّا انی احِبُّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ، قال: فَانْتَ مَعَ مَنْ احْبَبْتَ. الْمَرْءُ مَعَ مَنْ احَبَّ.^{^[25]}

شخصی از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله از قیامت پرسید. حضرت فرمود: چه برای آن آماده کرده ای؟ عرض کرد چیز زیادی آماده نکرده ام ولی خدا و رسولش را دوست دارم، حضرت فرمود:« تو با آنان هستی که دوستشان داری».

انس که راوی این روایت است می گوید:

فَما رَایتُ المُسْلمینَ فَرِحُوا بَعْدَ الْاسْلامِ بِشَی ءٍ اشَدُّ مِنْ فَرَحِهِمْ بِهذا.

ندیدم مسلمانان بعد از نعمت اسلام به چیزی برتر از این خوشحال شوند.

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله: حُبّی و حُبُّ اهْلِ بَیتی نافِعٌ فی سَبْعَةِ مَواطِنَ اهْوا لُهُنَّ عظیمةٌ، عِنْدَ الوَفاةِ و فی القَبْرِ و عِنْدَ النُّشُورِ و عِنْدَ الْکتابِ و عِنْدَ الحِسابِ و عِند المیزانِ و عِندَ الصِّراطِ.^{^[26]}

دوستی من و اهل بیت من در هفت جایی که اضطراب آن عظیم است نافع می باشد، و آن جاها عبارت اند از: هنگام وفات، در قبر، هنگام زنده شدن، نزد نامه اعمال، هنگام محاسبه، هنگام میزان سنجش اعمال و وقت عبور از صراط.

در این زمینه به یک روایت دیگر، اشاره می کنیم.

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله: الا و مَنْ ماتَ عَلی حبِّ آل محمدٍ ماتَ شهیداً... ماتَ مغفوراً له... ماتَ تائباً... ماتَ مُؤمنأ مُسْتَکمِلَ الْایمان... بَشَّرَهُ مَلِک الْمَوْتِ بِالْجَنَّةِ ثُمَّ مُنْکرٍ وَ نَکیرٍ یزِفُ الی الْجَنَّة کما یزِفُ الْعَروُس الَی بَیتِ زَوْجِها،... فُتِحَ لَهُ فی قَبْرِهِ بابانِ الَی الْجَنَّة،... جَعَلَ اللَّهُ قَبْرَهُ مَزارَ ملائِکةِ الرَّحْمَةِ،... مات عَلی السُّنَّةِ وَالْجَماعَةِ.^{^[27]}

کسی که بر دوستی آل پیامبر بمیرد، شهید و بخشیده شده و تائب و با ایمان کامل مرده است. ملک الموت و سپس نکیر و منکر وی را به بهشت بشارت می دهند، سرعت می گیرد به سوی بهشت همان طوری که عروس به خانه شوهر می رود. و از قبرش بابی به سوی بهشت گشوده شده و خداوند قبر او را محل زیارت ملائک رحمت قرار می دهد و بر سنّت و جماعت مرده است.

اهل بیت

در خاتمه این بحث به سه نکته اشاره می کنیم:

1- هر چند اهل البیت منحصر به چهارده معصوم علیهم السلام افضل صلوات المصلّین هستند، ولی نباید فراموش کرد دوستداران آنان نیز به اندازه محبت و عشقشان به آن خاندان، تالی تلو آل البیت قرار می گیرند بدان حد که عاشق ترین آنان در زمره خود آنان واقع می شود، و لذا پیامبر صلی الله علیه و آله سلمان را اهل البیت می شمرد و امام صادق علیه السلام فضیل و یونس را اهل بیت می دانست.

سَلْمانُ مِنَّا اهْلَ الْبَیتِ.^{^[28]}

سلمان از ما اهل بیت است.

2- کسی که عشق به اهل بیت بورزد دشمنانش زیادند، کما اینکه دشمنان خود آل البیت زیاد بودند، آن کس که بخواهد در مسیر آل البیت حرکت کند از تمام جوانب در هجمه شیاطین جنّی و انسی است، تا او را از معشوقش جدا کنند.

قال علی علیه السلام: مَنْ احَبَّنا اهْلَ البَیتِ فَلْیسْتَعِدَّ عَدَهُ لِلبلاءِ.^{^[29]}

کسی که ما اهل بیت را دوست می دارد، برای استقبال از بلا آماده شود.

و نیز به ابوذر فرمود:

انْ کنْتَ تُحِبُّنی فَأعِدْ لِلْفَقْرِ تَجْفافاً اوْجِلْباباً، انَّ الْفَقْرَ الی مُحِبّینا اسْرَعُ مِنْ اعْلَی الْوادی الی اسْفَلِهِ.^{^[30]}

اگر ما را( مرا) دوست دارید، در مقابل فقر زره و پیراهنی بپوشید، و خود را برای مقابله با فقر مهیا سازید، که آن از سرعت آبی که از بلندی سرازیر می شود، سریعتر به مؤمن می رسد.

3- اهل بیت از دیدگاه اهل سنّت

فخر رازی که یکی از علما و متفکرین اهل سنّت است در تفسیر آیه شریفه «قُلْ لا أَسْئَلُکمْ عَلَیهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی؛ بگو من هیچ پاداشی از شما برای رسالتم نمی خواهم، جز آنکه نزدیکانم را دوست داشته باشید.»^{^[31]}، روایات زیادی را در محبت به آل البیت نقل می کند و سپس می گوید:

و لا شک ان فاطمة و علیا و الحسن والحسین کان التعلق بیهنم و بین رسول اللَّه صلی الله علیه و آله اشدّ التعلیقات و هذا کالمعلوم بالنقل المتواتر فوجب ان یکونوا هم الآل.

سپس می افزاید:

ان الدعا لآل، منصب عظیم و لذلک جعل هذا الدعاء خاتمة التشهد فی الصّلاة و هو قوله: اللَّهم صل علی محمد و علی آل محمد و ارحم محمداً و آل محمد، و هذا التعظیم لم یوجد فی حق غیر الآل. فکل ذلک یدل علی انّ حبّ آل محمد واجبٌ.^{^[32]}

شکی نیست که فاطمه، علی، حسن و حسین علیهم السلام، شدیدترین تعلّقات را با رسول خدا صلی الله علیه و آله دارند، و این به نقل متواتر ثابت شده و لذا آنان آل پیامبر می باشند. دعا برای اهل بیت، منصبی عظیم است، و به همین خاطر این دعا در پایان تشهد قرار داده شده است، خدایا بر محمد و آل او درود فرست و به آنان رحم فرما. این ستایش در حق احدی جز اهل بیت دیده نشده است، اینها همگی دلالت می کنند که دوستی آل پیامبر صلی الله علیه و آله واجب است.

و امّا زمخشری یکی دیگر از علما و مفسرین اهل سنّت در تفسیر کشاف می گوید:

لما نزلت هذه الآیه قیل یا رسول اللَّه من قرابتک هؤلاء الذین وجبت علینا مودّتهم؟ فقال علی و فاطمه و ابناهما،.. . و لا شک انّ النبی صلی اله علیه و [آله و] سلم، کان یحب فاطمة علیها السلام قال صلی الله علیه و [آله و] سلم: فاطمة بضعةُ منّی یؤذینی ما یؤذیها.^{^[33]}

وقتی این آیه نازل شد، به رسول خدا صلی الله علیه و آله گفته شد، قربای تو چه کسانی هستند که محبت آنان بر ما واجب شده است؟ حضرت فرمود: آنان علی و فاطمه و فرزندانشان هستند. شکی نیست که حضرت، فاطمه را دوست می داشت و فرمود: او پاره تن من است، کسی که او را بیازارد، مرا آزرده است.

پی نوشت ها

[1] کنزالعمال، 32900.

[2] مشکوة الأنوار، ص 81.

[3] بحارالأنوار، ج 77، ص 164.

[4] غررالحکم.

[5] بحارالأنوار، ج 5، ص 222.

[6] کنزالعمال، 37631، 34206.

[7] سوره شورى‏، آیه 23.

[8] تفسیر عیاشى، ج 2، ص 231.

[9] سوره روم، آیه 32.

[10] بحارالأنوار، ج 77، ص 384.

[11] کنزالعمال، 24686.