میرزا تقی خان فراهانی معروف به امیر کبیر در زمان ناصرالدین شاه قاجار صدراعظم ایران بود. اصلاحات امیرکبیر اندکی پس از رسیدن او به صدارت شروع شد و تا پایان صدارت کوتاه مدت سه ساله او ادامه داشت. با روزچین همراه شوید و بیشتر با این مرد بزرگ تاریخ ایران آشنا شوید. میخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا میدانید قبر امیرکبیر کجاست؟
جالب است بدانید، مدت صدارت امیرکبیر 39 ماه یعنی سه سال و سه ماه بود. او بنیانگذار دارالفنون بود. برای آموزش دانش و فناوریهای نو به فرمان امیرکبیر در قلب تهران پایهگذاری شد. همچنین انتشار روزنامهٔ وقایع اتفاقیه از جمله کارهای او به شمار میآید.
اولین واکسیناسیون به دستور امیرکبیر
نخستین برنامهی دولت ایران برای واکسن زدن به فرمان امیرکبیر آغاز شد. در آن برنامه، کودکان و نوجوانان ایرانی را آبلهکوبی میکردند. اما چند روز پس از آغاز آبلهکوبی به امیرکبیر خبر دادند که مردم از روی ناآگاهی نمیخواهند واکسن بزنند. چون چند تن از فالگیرها و دعانویسها در شهر شایعه کرده بودند که واکسن زدن باعث راه یافتن جن به خون انسان میشود. امیر بیدرنگ فرمان داد هر کسی که حاضر نشود آبله بکوبد باید پنج تومان به صندوق دولت جریمه بپردازد.
او تصور میکرد که با این فرمان همه مردم آبله میکوبند. اما نفوذ سخن دعانویسها و نادانی مردم بیش از آن بود که فرمان امیرکبیر را بپذیرند. شماری که پول کافی داشتند، پنج تومان را پرداختند و از آبلهکوبی سرباز زدند. شماری دیگر هنگام مراجعه مأموران در آب انبارها پنهان میشدند یا از شهر بیرون میرفتند. بعد از مرگ مردم بر اثر آبله امیرکبیر برای نادانی آنها میگریست.
خدمات امیر کبیر در دوره کوتاه صدارت
- ایجاد امنیت و استقرار دولت
- تنظیم قشون ایران به سبک اروپایی
- ایجاد کارخانه های اسلحه سازی
- اصلاح امور قضایی
- جرح و تعدیل محاضر شرع
- تأسیس چاپارخانه
- تأسیس دارالفنون
- نشر علوم جدید
- فرستادن ایرانیان به خارج برای تحصیلات و تدریس در ایران
- استخدام استادان خارجی و تصمیم به جایگزینی آنها با ایرانیان
- ترویج ترجمه و انتشار کتب علمی
- ایجاد روزنامه و انتشار کتب
- ترویج سادهنویسی و لغو القاب
- بنای بیمارستان و رواج تلقیح عمومی آبله
- مرمت ابنیه تاریخی
- مبارزه با فساد و ارتشاء
- تقویت بنیه اقتصادی کشور
- ترویج صنایع جدید
- فرستادن صنعتگر به روسیه و مقابله صنعتی با روسیه توسط دست توانای استاد کاران اصفهانی
- استخراج معادن
- بسط فلاحت و آبیاری
- توسعه تجارت داخلی و خارجی
- کوتاه کردن دست اجانب در امور کشور
- تعیین مشی سیاسی معینی در سیاست خارجی
- اصلاح امور مالی و تعدیل بودجه
برکناری از صدارت و قتل در حمام فین کاشان
امیرکبیر با توطئه اطرافیان شاه از مقام خود برکنار و به کاشان تبعید شد. او در حمام فین کاشان به دستور ناصرالدین شاه به قتل رسید. کالبد امیر را ابتدا در همان کاشان دفن کردند. اما این پایان کار امیرکبیر نبود.
تغییر محل قبر امیرکبیر
به روایت میرزا محمد جعفر خان حقایق نگار خورموجی در کتاب مشهور «حقایقالخبار ناصری» روز بعد از قتل جسدش را در گورستان «پشت مشهد» کاشان به خاک سپردند. چند ماه بعد، به اصرار همسرش عزتالدوله کالبدش را به کربلا منتقل کردند. او را در اتاقی که درب آن به سوی صحن امام حسین (ع) باز میشد به خاک سپردند.
خیلی از ایرانیها نمیدانند قبر امیرکبیر کجاست!
این باعث شرمندگی ماست که هنوز نمیدانیم قبر امیرکبیر، این اسطورهی تاریخمان کجاست. با توجه به سفرهای متعدد مردم ایران به عراق و کربلا جای تاسف است که تعداد بسیار کمی از مردم از مدفن امیرکبیر مطلع هستند. قبر امیرکبیر درست در حجره جنوب شرقی رو به روی صحن امام حسین (ع) قرار دارد.
امیر کبیر ایرانی و میجی ژاپنی
امیر کبیر اصلاحات فراوانی در ایران انجام داد. در کتاب «امیرکبیر» نوشته فریدون آدمیت آمده است که امیرکبیر برای انجام همهی اصلاحات خود گریسته است. 14 سال بعد «میجی» امپراتور ژاپن دست به اصلاحات زد. هر چند برنامهی اصلاحات امیرکبیر بسیار گستردهتر از میجی بود.
مردم ژاپن میجی را همراهی کردند، مطالعه کردند و کار کردند. امروز ژاپن سومین کشور دنیا از نظر اقتصاد و بهترین کشور دنیا در تمام پارامترهای زندگی است.
گرامیداشت آرامگاه میجی
سالانه 30 میلیون نفر از مردم ژاپن به آرامگاه میجی در توکیو میروند و از اصلاحات او سپاسگزاری میکنند. ولی مردم ایران حتی نمیدانند که قبر امیرکبیر رو به روی صحن امام حسین در کربلا است!