شما ۱۰ درصد از پیاده‌روی خود را چشم بسته می‌گذرانید

ما پیوسته پلک می‌زنیم، تقریبا 15 تا 20 بار در هر دقیقه طوری که در عمل حدود 10 درصد از پیاده‌روی خود را با چشم بسته می‌گذرانیم. این عمل غیرارادی انجام می‌شود و این خوب است، زیرا بدون نیاز به درگیری فکری، چشم‌های ما از خشک شدن در امان می‌مانند.

اما آیا مرطوب کردن و محافظت از اشیای خارجی، تنها کارکرد پلک زدن است؟ پژوهش‌های علمی به ما می‌گوید که دفعات پلک‌زدن‌مان بیش از مقدار لازم برای این کارکردهای حفاظتی است؛ پس این اضافه پلک زدن ما چه کاربردی دارد؟

پژوهشگران ژاپنی یک جواب تازه برای این معما دارند و می‌گویند که پلک زدن ممکن است عملا به ما کمک کند تا افکارمان را مرتب و توجه خود بر دنیای پیرامون را متمرکز کنیم. آنها بعد از مشاهده یک حقیقت جالب در پژوهش‌های قبلی به این نظریه رسیدند که «آن لحظات خاصی که ما پلک می‌زنیم اصلا تصادفی نیستند». هر چند به نظر بی‌اختیار می‌رسند، اما تحقیقات آشکار کرده که پلک زدن مردم در لحظات قابل‌پیش‌بینی رخ می‌دهد.

برای مثال کسی که مشغول مطالعه است، اغلب بعد از پایان جملات پلک می‌زند؛ فردی که در حال گوش کردن به یک سخنرانی است معمولا در موقع مکث سخنران پلک می‌زند؛ افرادی که با هم مشغول تماشای یک ویدیو هستند، تقریبا همزمان پلک می‌زنند، آن هم در مقاطعی که جنبش‌ها یا تعقیب‌وگریزها برای لحظاتی متوقف یا کند می‌شوند.

در نتیجه، محققین به این نتیجه رسیدند که شاید پلک زدن روشی باشد که ذهن ما -یا بخش ناخودآگاه آن- برای استراحت‌های مقطعی در روند اتفاقات بی‌وقفه زندگی برگزیده است.

در ادامه آنها با ترتیب دادن آزمایشی شامل پخش فیلم مستربین و استفاده از MRI متوجه شدند که فعالیت ذهنی افراد همزمان با پلک زدن، به طور موقت بالا می‌رود و این اوج‌گیری در مناطقی از مغز است که حین استراحت، هوشیارانه فعالند؛ نه مناطقی که حین تمرکز بر رویدادهای پیرامونی فعال هستند. فعال شدن موقتی این بخش از مغز می‌تواند یک استراحت ذهنی را شبیه‌سازی کند که امکان تمرکز بیشتر پس از گشودن پلک‌ها را میسر می‌کند.

البته این نظریه هنوز کامل اثبات نشده اما یافته‌ها خبر از اثرات ذهنی و روانی مثبت پلک زدن در جریان زندگی روزمره ما دارد. پلک زدن می‌تواند ما را برای کسری از ثانیه به یک جزیره آرامش و ثبات ببرد و از شلوغی‌های دنیای بصری پیرامون جدا کند. به یاد داشته باشید که تقریبا 70 درصد ورودی‌ها به مغز انسان «دیداری» هستند، پس شاید بستن چشم‌ها بتواند بار ورودی مغز را کاهش دهد و منابع پردازشی آن را آزاد کند.