همه ما صحنه مشهور غرق شدن جک در فیلم تایتانیک را به خاطر داریم. قطعا ناهنجاری افت دمای بدن در آنجا نقش مهمی داشت، اما هرگز به این فکر کردهاید که وقتی کسی در حال غرق شدن است چه اتفاقی برای بدنش میافتد؟ البته که فکر آزاردهندهای است اما همزمان بسیار هم شگفتانگیز است.
هر ساله حدود 370.000 نفر در دنیا غرق میشوند که کودکان زیر 5 سال بیشترین آنها را تشکیل میدهند. با این همه فیلم و صحنههای ساختگی که غرق شدن آدمها را به تصویر کشیدهاند، ترس مردم از چنین مرگی تعجببرانگیز نیست. اما این فرآیند چگونه است؟
معمولا بیشتر مرگها در آب بدون سر و صدای خاصی اتفاق میافتند و مثل فیلمها صدای "کمک! کمک!" به گوش نمیرسد. دهان فرد مدام به زیر سطح آب میرود و با اینکه میکوشد بدنش را بالای آب نگه دارد اما سر انجام نمیتواند نفس خود را نگه دارد و آب به درون ریههایش نفوذ میکند و باعث وقوع پدیدهای به نام لارنگواسپاسم میشود.
لارنگواسپاسم به انقباض غیرارادی تارهای صوتی گفته میشود، انقباضی عضلانی که منجر به بسته شدن راههای تنفسی و محافظت از ریهها میشود. اما متاسفانه به خاطر آن فریاد زدن و کمک خواستن نیز بسیار سخت و گاهی از فرد سلب میشود و بدن او که دیگر قادر به جذب هوای تازه نیست، به خاطر کاهش سطح اکسیژن خون، به کماکسیژنی (نرسیدن اکسیژن کافی به بافتهای بدن) دچار میشود.
در این وضعیت فرد هشیاری خود را از دست میدهد و مسیر تنفسیاش آزاد میشود که راه را برای ورود آب و پر کردن ریهها باز میکند. بسته به اینکه چه مدت از کماکسیژنی گذشته باشد، میزان آسیب به فرد نیز متفاوت است.
پژوهشها نشان میدهد که احتمال نجات بدون هیچ صدمه مغزی، چنانچه 10 دقیقه یا بیشتر از غرق شدن گذشته باشد، بسیار پایین است. بنابراین همیشه باید با تجهیزات مناسب و شناخت کافی از دمای آب به شنا پرداخت. به خصوص باید مراقب کودکان بود تا بدون جلیقه نجات وارد آب نشوند.