به گزارش خبرنگار مهر، نشست خبری اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به مناسبت آغاز هفته نکوداشت هشتادمین سالگرد تاسیس کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران صبح امروز شنبه 5 اسفند در محل ساختمان قدیمی آن در خیابان 30 تهران برگزار شد.
پیش از آغاز این کنفرانس مطبوعاتی، نمایشگاه «هشتاد سال با کتابخانه ملی» همزمان با 18 نقطه دیگر کشورمان از جمله در دانشگاه تهران، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، کتابخانه آستان قدس رضوی، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی و 12 شعبه استانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، با حضور بروجردی افتتاح شد.
اشرف بروجردی در ابتدای نشست ضمن گرامیداشت هشتادمین سالگرد تاسیس کتابخانه ملی، ایران را جامعه‌ای برخوردار از غنای فکری و فرهنگی دانست و گفت: می‌توانیم ادعا کنیم که کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران امروز که هشتادساله شده است، یک کتابخانه منحصر به فرد در منطقه غرب آسیا است و می‌تواند فرصتی استثنایی برای استفاده اندیشمندان و اصحاب دانش و فرهنگ از منابع غنی و بعضاً منحصر به فرد موجود در آن باشد.
وی تعداد منابع دیداری، شنیداری و عمدتاً مکتوب موجود در مخازن سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران را 8 میلیون و 964 مورد عنوان کرد و گفت: خوشبختانه امسال و با حدود 20 میلیارد تومان بودجه ای که با دستور آقای روحانی برای خرید منابع خطی در اختیار این سازمان قرار گرفت، بیش از 2 هزار کتاب، سند و نسخه خطی خریداری شد.
رئیس کتابخانه ملی افزود: کتابخانه ملی علاوه بر منابع غنی اعم از دست نوشته ها و مکتوبات اندیشمندان ایرانی که در مخازن آن نگهداری می‌شود، فرصتی بی‌بدیل را برای تعامل افکار و تبادل اندیشه میان پژوهشگران و اندیشمندان فراهم آورده است و این امید وجود دارد که کتابخانه ملی به مرجعی برای همه اندیشمندان تبدیل شود.
وی ادامه داد: ما همواره باید در تلاش باشیم تا شرایط بهتری را برای اندیشمندان فراهم کنیم و در هفته پیش رو هم سعی خواهیم کرد ابعاد مختلف فعالیت‌ها در حوزه کتابخانه ملی را در معرض دید عموم قرار دهیم و تاکید کنیم که دولت دوازدهم، بخشی از برنامه های فرهنگی خود را با گرامیداشت 80 سالگی کتابخانه ملی در معرض قضاوت اندیشمندان قرار دهد.
رئیس سازمان اسناد وکتابخانه ملی ایران با اشاره به رویکردهای مختلف این سازمان در ارائه خدمات به اصحاب فرهنگ مکتوب در کشور، گفت: اولین رویکرد این بوده که چگونه از سرقت و قاچاق آنچه به عنوان مخطوطات و کتب خطی در کشور وجود دارد، به خارج جلوگیری کنیم که خوشبختانه دولت آقای روحانی با تخصیص 20 میلیارد تومان اعتبار جهت تهیه و نگهداری از این منابع منحصر به فرد، اقدام قابل توجهی را در این زمینه انجام داد که این در تاریخ کتابخانه ملی بی سابقه بوده است.
بروجردی همچنین به تلاش مجموعه مسئولان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای بازگرداندن بخشی از اسناد مهم کشور به آرشیو ملی ایران اشاره کرد و افزود: علاوه بر اینها، تلاش هایی هم در حوزه های زیرساختی از جمله در جهت ایمن سازی و ایجاد فضای امن برای حفظ و نگهداری از منابع موجود در کتابخانه ملی صورت گرفته است.
وی تجلیل از راویان تاریخ شفاهی با رونمایی از کتب تاریخ شفاهی، تقدیر از اهداگران اسناد نسخ خطی، رونمایی از نرم افزار کتابخانه ملی «نما»، وب سایت این سازمان، سایت مارک ایران، برپایی نمایشگاه اوراق زرین، رونمایی از مکتوبات کتابخانه ملی، رونمایی از دانشنامه ایران زمین و معجم المخطوطات العراقیه، برگزاری جشن هشتادمین سالگرد تاسیس کتابخانه ملی با حضور مقامات کشوری و لشگری و سفرای خارجی و برپایی مراسم ثبت «جامع التواریخ» در حافظه جهانی یونسکو را از جمله برنامه‌های جشن هشتادمین سالگرد تاسیس کتابخانه ملی عنوان کرد که از امروز شنبه 5 اسفند تا چهارشنبه 9 اسفند در نقاط مختلف تهران از جمله ساختمان های قدیمی و جدید کتابخانه ملی و همچنین کاخ گلستان، برگزار می‌شود.
وی همچنین از برنامه سازمان متبوعش برای فهرست نویسی تمامی منابع فارسی در ایران و جهان خبر داد و گفت: رویکرد آتی ما در فعالیت‌های سازمان این است که آن را به مرجعی برای تمامی صاحبان اندیشه تبدیل کنیم و آنها این اطمینان را داشته باشند که هر منبعی که به آن نیاز دارند، بتوانند در کتابخانه ملی به آن دسترسی پیدا کنند.
وی در عین حال با اشاره به آنچه به عنوان نقیصه در دیجیتال‌سازی منابع موجود در مخازن و تالارهای کتابخانه ملی یاد کرد، گفت: امیدواریم با همکاری دولت این نقیصه نیز برطرف شود.
بروجردی همچنین با تاکید بر اهمیت توسعه مناسبات فرهنگی بین‌المللی گفت: ما می توانیم با استفاده از فرهنگ، فضای مفاهمه و گفتگو با دنیا را توسعه دهیم؛ متاسفانه حدود 7 سال بود که ارتباطات فرهنگی کشورهای عضو اکو به‌رغم وجود دبیرخانه کتابخانه‌های ملی کشورهای عضو در ایران، تقریباً قطع شده بود و این دبیرخانه هم عملاً فعالیتی نداشت، اما چندی پیش و با مدیریت ایران، نشست روسای کتابخانه‌های ملی کشورهای عضو در تاجیکستان برگزار شد و امید برای فعالیت دوباره دبیرخانه شکل گرفت.
وی همچنین در پاسخ به پرسشی در مورد آثار به نمایش گذاشته شده در نمایشگاه «اوراق زرین» که فردا در موزه کتاب و میراث مستند ایران افتتاح خواهد شد، گفت: این نمایشگاه مشتمل بر منابع خطی اهدایی به کتابخانه ملی است و علت تاکید ما برای برپایی چنین نمایشگاهی، این بوده که این آثار در معرض دید عموم مردم قرار بگیرد؛ یک هدفش فرهنگ‌سازی است و هدف دیگر این بوده که حقیقتاً خرید این آثار برای ما کار سختی بوده است.
به گفته بروجردی، یکی از مهم‌ترین منابعی که سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در ماه‌های گذشته خریداری کرده و در نمایشگاه یاد شده هم در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت، مجموعه محدث قمی مشتمل بر 350 جلد کتاب و مخطوطات اوست که با رقم بسیار بالایی تهیه و خریداری شده است.
وی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص امکان استخدام کتابداران در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران هم گفت: استخدام در سازمان ما مانند سایر سازمان‌های دولتی، تابع دستورات و مقررات دولت است؛ طبیعی است وقتی عده ای از نیروها بازنشسته می‌شوند و نیروهای متخصص ما کاهش پیدا می کنند، با توجه به اینکه نیروهای متخصص در بازار کار حضور دارند، امکان استخدام به وجود می آید اما ما هیچ استخدام خاص و ویژه‌ای نداریم و همانطور که گفتم جذب نیرو در این سازمان تابع شرایط و مقررات دولت است.
در این نشست همچنین فریبرز خسروی معاون پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به حفظ میراث مکتوب ملت‌ها به عنوان یکی از وظایف محول شده به این سازمان مطابق اساسنامه آن که مصوب مجلس شورای اسلامی است، گفت: طبیعتاً زمانی که این ساختمان (ساختمان قدیمی کتابخانه ملی) افتتاح شده، شکل تولید اطلاعات در قالب کتاب بوده است اما امروز این تولید به سمت دیجیتال سوق پیدا کرده است. با این وجود ما موظفیم نسبت به گردآوری، حفاظت، پردازش و اطلاع رسانی تولیدات اطلاع محور دیجیتال اقدام کنیم.
وی افزود: این منابع از اسناد موجود در ادارات گرفته تا مطالب منتشر شده در وبلاگ های جدی را شامل می شود و امیدواریم با تدابیری که اندیشیده شده است، زمینه های لازم برای استارت زدن حافظه ملی دیجیتال فراهم شود.
خسروی در خصوص حد و مرز دسترس پذیر کردن منابع موجود در کتابخانه ملی و همچنین منابع دیجیتال از جمله کتابهای صوتی و آثار دیداری و شنیداری گفت: ما تلاش می کنیم با رعایت ضوابط کپی رایت، هر آنچه را که در حوزه کتاب و کتابت دسته بندی می شود، در دسترس پژوهشگران و عموم مردم قرار دهیم. طبیعتاً قالب اثر اعم از اینکه کتاب کاغذی باشد یا صوتی و یا دیجیتال، تفاوتی نمی کند و مهم ضوابط کپی رایت این آثار است.
به گفته معاون پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، بر این اساس در حال حاضر امکان قانونی برای دسترس پذیر کردن دیجیتالی کتابها و همچنین نشریات و روزنامه های دوره قاچار و پهلوی اول و همچنین بخش زیادی از نشریات و روزنامه های دوره پهلوی دوم، توسط این سازمان وجود دارد.
