خبرگزاری مهر-گروه فرهنگ: هفتمین جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر از ششم تا سیزدهم اسفندماه همزمان در تهران و چندین استان کشور برگزار شد تا بهانه و فرصتی برای ارتباط بیشتر و بهتر میان تولیدکنندگان و طراحان باشد و مدل‌های تازه لباس زنانه، مردانه، مانتو یا پوشش اجتماع بانوان و همچنین کیف و کفش را به تولیدکنندگان و مخاطبان علاقه مند معرفی کند.
سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیام خود به هفتمین جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر آورده بود: «فرهنگ ایرانی منظومه‌ای متنوع از آداب و رسوم، سنت‌ها، آیین‌های ملی و دینی و زبان‌ها و گویش‌هایی است که روح وحدت و انسجام را درکالبد اقوام گوناگون این سرزمین دمیده و استواری و بقای ملت بزرگ ایران مرهون اتکا بر دو پایه مستحکم ایرانی بودن و اسلامی بودن در طول تاریخ پر فراز و نشیب این سامان بوده است. در این میان پوشش و لباس به مثابه یک شأن انسانی، نمود بارز و تجلی بخش تنوع فرهنگی ما به شمار می‌رود و طراحان و تولید کنندگان عرصه لباس و پوشش برای آفرینش هنرمندانه الگوهایی جذاب و مورد پسند و پذیرش جامعه تلاش خستگی ناپذیر دارند.»
در پیام وزیر فرهنگ و ارشاد آمده بود: «هفتمین جشنواره بین‌المللی مد و لباس فجر، اتفاق مبارکی به منظور خودشناسی، خودکفایی و خود ساختگی اقتصادی است تا به داشته های فرهنگ غنی خود توجه افزون تری کنیم و هویت اصیل خود را که جلوه بارز آن در «پوشش ایرانی» رخ می‌نماید قوام و دوام بخشیم.»
با وجود تاکید وزیر فرهنگ و ارشاد و همچنین حمید قبادی، دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور بر استفاده از عناصر بومی، در این دوره از جشنواره، طراحان لباس، توجه کمتری به المان‌ها و عناصر قومیتی داشتند و از سوزن دوزی بلوچ که بگذریم، از نشان بومی دیگری در طراحی لباس‌های مجلسی و همچنین مانتوهای زنانه خود بهره نبرده بودند؛ هرچند استفاده از این عناصر، تنها به لباس زنانه محدود نمی‌شود و در طراحی لباس‌های مردانه و بچه‌گانه هم می‌توان از نشانه‌های قومیتی چون سوزن‌دوزی بلوچ، سوزن‌دوزی ترکمن، رشتی‌دوزی و انواع دیگر دوخت ها استفاده کرد.
طرح‌های جشنواره مد و لباس، قابل استفاده برای عموم مردم نیستند
جشنواره مد و لباس فجر به هفتمین دوره خود رسیده؛ سیدمجتبی حسینی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین گشایش جشنواره که ششم اسفندماه در تالار رودکی برگزار شد، هفت را عدد کمال دانست و گفت: «در فرهنگ ما معانی بلندی را برای این عدد یادآور شده اند که از آن جمله می‌توان به هفت اقلیم، هفت رنگ، هفت وادی و هفت خوان اشاره کرد؛ جهان پهلوان ما رستم، هفت خوان را پشت سر می‌گذارد تا مرد مردستان ایران باشد؛ جشنواره مد و لباس فجر هم به هفتمین دوره خود رسیده؛ پس می‌توان چنین تعبیر کرد که این جشنواره به کمال خود رسیده یا در آستانه تکامل است اما برخی طراحان لباس بر این باورند که آدم های فعال و شناخته شده این حوزه، کمتر در این جشنواره شرکت می کنند.» اما این تکامل چقدر در عمل محقق شده است؟
جشنواره مد و لباس فجر، در طول این هفت دوره تلاش کرده تا پل ارتباطی میان طراحان و تولیدکنندگان باشد. گرچه به نظر می‌رسد برای رسیدن به این منظور باید تبلیغات گسترده تری وجود داشته باشد و جشنواره خود را بیشتر از پیش به فعالان حوزه معرفی و اعتماد آنها را جلب کندسعیده آریان، از طراحان با سابقه لباس در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: طراحی، شناخت آناتومی بدن و ترکیب رنگ‌ها با یکدیگر است و جشنواره مد و لباس فجر می‌تواند این امکان را فراهم آورد که طراحان حرفه‌ای کنار هم جمع شوند و با یکدیگر تبادل نظر کنند اما به نظر نمی‌آید کسانی که در این جشنواره شرکت می‌کنند، آدم های جدی این حوزه باشند زیرا طرح خاصی در این جشنواره ارائه نمی‌شود که قابل استفاده برای عموم مردم باشد.
وی ادامه می‌دهد: برای مثال از لباس‌هایی که در جشنواره ارائه شده در تئاتر، کنسرت و مراسم این چنین می‌توان استفاده کرد اما بسیاری از این طرح‌ها به کار کسی که می‌خواهد در یک مهمانی معمولی شرکت کند یا در سطح شهر رفت و آمد داشته باشد نمی‌آید.
جشنواره فجر به ارتباط طراحان و تولیدکنندگان می‌انجامد؟
معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد و همچنین دبیر کارگروه مد و لباس کشور، جشنواره را فرصتی برای گفتگو و ایجاد میان طراحان و تولیدکنندگان می‌دانند. خود طراحان و تولیدکنندگان هم بر این باورند. آریان هم از جمله طراحانی است که مهم‌ترین رسالت جشنواره مد و لباس فجر را برقراری ارتباط میان فعالان این حوزه می‌داند و معتقد است: جشنواره می‌تواند فرصتی برای تعامل طراحان با یکدیگر باشد تا با هم تبادل نظر کنند و با سبک و سیاق کار یکدیگر آشنا شوند. از سوی دیگر بهانه‌ای است تا طراحان لباس، تولیدکنندگان را بشناسند و به این ترتیب به شناخت کلی از بازار و سلیقه مخاطب عام دست پیدا کنند.
به گفته این طراح لباس، جشنواره مد و لباس فجر می‌تواند پل ارتباطی میان فعالان این حوزه و اصحاب رسانه باشد. به عبارتی جشنواره می‌تواند فضایی را فراهم بیاورد تا هم طرح‌های جدید معرفی شوند و مجال بیشتر و بهتری برای طراحان فراهم شود و هم ارتباط میان تولیدکنندگان و طراحان را فراهم آورد. از سوی دیگر جشنواره فرصتی است تا طراحان و تولیدکنندگان به رسانه‌ها معرفی شوند.
جشنواره مد و لباس فجر، در طول این هفت دوره تلاش کرده تا پل ارتباطی میان طراحان و تولیدکنندگان باشد. گرچه به نظر می‌رسد برای رسیدن به این منظور باید تبلیغات گسترده تری وجود داشته باشد و جشنواره خود را بیشتر از پیش به فعالان حوزه معرفی و اعتماد آنها را جلب کند. مگر چند درصد طراحان و تولیدکنندگان در جشنواره شرکت و یا از آن بازدید می‌کنند تا این مجال فراهم آید.
تولیدکنندگان معتقدند آنچه طراحان ارائه می‌کنند با سلیقه مخاطب عام فاصله دارد و برای مشتریان خاص طراحی شده؛ طراحان لباس هم بر این باورند که تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند به جای آن که پولی را در اختیار طراح بگذارند از ژورنال بهره ببرنداز سوی دیگر، بسیاری از تولیدکنندگان معتقدند آنچه طراحان ارائه می‌کنند با سلیقه مخاطب عام فاصله دارد و برای مشتریان خاص طراحی شده؛ طراحان لباس هم بر این باورند که تولیدکنندگان به فروش بیشتر فکر می‌کنند و ترجیح می‌دهند به جای آن که پولی را در اختیار طراح بگذارند از ژورنال بهره ببرند، در صورتی که طراحان دلشان می‌خواهد مخاطب محدودتری داشته باشند اما کسی برای ایده و ذهن آنها محدودیت ایجاد نکند؛ از این رو کارهاشان به تولید انبوه نمی‌رسد و همین مساله موجب می شود هر کدام مزون‌های شخصی خود را داشته باشند.
اما سعیده آریان، به حد میانه‌ای برای ارتباط بیشتر میان طراحان و تولیدکنندگان اشاره می‌کند و معتقد است: ما می‌توانیم حد میانه‌ای را در نظر بگیریم یعنی طرح‌هایی ارائه کنیم که نه خیلی بازاری باشند و نه خیلی هنری و برای رسیدن به این هدف طراحان می‌توانند با یک تولیدکننده خاص ارتباط داشته باشند و کارها و طرح‌هاشان را در یک فروشگاه خاص به نمایش بگذارند اما ماجرا این است که در فروشگاه‌های بزرگ، فضایی برای برندهای ایرانی وجود ندارد.
برندهای ایرانی جایی در مراکز تجاری بزرگ ندارند
این که در فروشگاه‌های بزرگ، فضایی برای برندهای ایرانی وجود ندارد، مساله‌ای نیست که تنها طراحان به آن اشاره کنند. این موضوع، مشکل عمده تولیدکنندگان هم هست. محمود محمدی، یکی از تولیدکنندگان مد و لباس براین است که مراکز بزرگ تجاری، علاقه‌ای به حضور برندهای ایرانی ندارند و مسئولان دولتی از جمله بنیاد ملی مد و لباس باید به این مساله توجه کنند و تدبیری بیندیشند چراکه برندهای ایرانی، قابلیت رقابت با نمونه‌های خارجی را دارند و اگر قوانین اصلاح و حضور برندهای خارجی در ایران محدودتر شود، اتفاق خوشایندی است.
گویا ایجاد تعامل بیشتر میان طراحان و تولیدکنندگان، حضور پررنگ تر فعالان حوزه مد و لباس در جشنواره فجر و همچنین استفاده از برندهای ایرانی، نیازمند تبلیغ و اطلاع‌رسانی هدفمندتر و گسترده‌تر است.
منیر ملکی، یکی دیگر از طراحان لباس است. او استقبال از طرح‌ها و نمادهای ایرانی را نیازمند تبلیغ و فرهنگ سازی می‌داند و به خبرنگار مهر می‌گوید: حدود یک دهه قبل، طراحان از نمادها و نشان‌های ایرانی استفاده کردند و این کار آنان مورد استقبال مخاطبان هم قرار گرفت. اما تعداد کسانی که از این طرح‌ها و لباس‌ها استفاده می‌کنند و آن را به برندهای خارجی ترجیح می دهند، محدود است چراکه هرکاری به فرهنگ‌سازی احتیاج دارد و ما آن‌گونه که باید و شاید به فرهنگ‌سازی در زمینه استفاده از برندهای داخلی نپرداخته‌ایم.
ملکی ادامه می‌دهد: گرچه در سال‌های اخیر، کارگروه مد و لباس ارشاد، جشنواره‌های متعددی برپا کرده؛ رسانه‌ها به مد پرداخته و بسیاری از بازیگران و هنرمندان شاخص موسیقی از لباس‌های ایرانی استفاده کرده‌اند و همه این موارد موجب تغییراتی در زمینه اصلاح الگوی مصرف شده اما هنوز فاصله زیادی تا رسیدن به حد مطلوب وجود دارد.
