با اینکه تعداد کارگردان‌های زن در مقایسه با کارگردان‌های مرد در جشنواره‌ی فیلم فجر و البته تمامی جشنواره‌های سینمایی دنیا تعدادی اندک و در اقلیت به‌شمار می‌رود اما پررنگ‌تر شدن حضور کارگردان‌های زن و ورود نیروهای جوان و مستعد و با‌انگیزه در این عرصه در سال‌های اخیر، غیرقابل انکار است. حالا دیگر رقابت در جشنواره‌ی فیلم فجر در عرصه‌ی کارگردانی را نمی‌توان رقابتی تماما مردانه دانست و کارگردان‌های زن نیز در مهم‌ترین رویداد فرهنگی کشور سهمی قابل اعتنا دارند. در ادامه، به آثار کارگردان‌های زن این دوره از جشنواره فیلم فجر، نگاهی داشته‌ایم .
پوران درخشنده / «زیر سقف دودی» و ماجرای طلاق عاطفی بین زوج‌ها
پوران درخشنده باسابقه‌ترین کارگردان زن حاضر در بین کارگردان‌های این دوره از جشنواره‌ی فیلم فجر است. این کارگردان، فیلمسازی داستانی را با ساخت فیلم «رابطه»، که درباره‌ی ارتباط فردی ناشنوا با افراد پیرامون و اعضای خانواده‌اش بود، آغاز کرد که با استقبال خوب تماشاگران روبه‌رو شد. او پیش از این فیلم، سابقه‌ی ساخت چند فیلم مستند را در کارنامه خود داشت. تمامی آثار درخشنده مضمونی اجتماعی داشته‌اند و به گفته‌ی خودش، دغدغه‌ی اصلی او کانون خانواده است. درخشنده امسال با فیلم «زیر سقف دودی» در جشنواره حضور دارد. این فیلم به طلاق عاطفی بین زوج‌های میانسال می‌پردازد. نقش زوج اصلی را مریلا زارعی و فرهاد اصلانی بازی می‌کنند که با ورود زنی جوان، با بازی بهنوش طباطبایی به زندگی‌شان، ماجراهایی را در پی دارد.
ابتدا قرار بود نیکی کریمی ایفاگر نقش زن جوان باشد؛ اما به دلیل انصراف او، طباطبایی جایگزین شد. فیلم ظاهرا فضایی ملتهب دارد و به گفته‌ی کارگردان تعلیق و هیجانش از فیلم قبلی او، یعنی «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» هم بیشتر است. فیلم قبلی درخشنده هم در جشنواره و هم در اکران عمومی بسیار موفق بود و باید منتظر ماند و دید که آیا «زیر سقف دودی» هم می‌تواند خاطره خوب موفقیت آن فیلم را تکرار کند یا نه.
رقیه توکلی / «مادری» داستانی زنانه در شهری کویری
رقیه توکلی، کارگردان جوانی است که در حال حاضر در انجمن سینمای جوانان شهر یزد به عنوان مدرس سینما مشغول به تدریس است. وی تاکنون نزدیک به 30 فیلم کوتاه مستند و داستانی را کارگردانی کرده و در ده‌ها جشنواره‌ی داخلی و خارجی برنده‌ی جوایز متعددی شده است.
به گفته‌ی کارگردان، «مادری» فضایی به شدت زنانه دارد و روح و حس زنانگی در آن موج می‌زند. داستان این فیلم در مورد زندگی دو خواهر است که در شهر یزد با یکدیگر زندگی می‌کنند و یک تنه درمقابل مشکلات و مسائلی که سر راهشان قرار دارد ایستاده‌اند و رو‌به‌جلو حرکت می‌کنند.
وقتی یک کارگردان زن فیلمی زنانه می‌سازد، این تصور به‌وجود می‌آید که با فیلمی فمینیستی روبه‌رو هستیم. اما توکلی در‌این‌باره گفته است: با این که این فیلم یک اثر کاملاً زنانه محسوب می‌شود؛ اما من هیچ‌گاه دیدگاه فمینیستی نداشته‌ام و اصولاً از این نوع دیدگاه به‌شدت بیزار هستم. اتفاقاً در فیلم من مردان بسیار خوبی حضور دارند و من تفاوتی میان دو جنس مرد و زن در فیلمنامه‌ام قائل نشده‌ام. در فیلم «مادری» هانیه توسلی، نازنین بیاتی، مریم بوبانی و هومن سیدی نقش‌آفرینی کرده‌اند.
نگار آذربایجانی / «فصل نرگس» فیلمی در ستایش زندگی
نگار آذربایجانی کارش را در سینما با نقش‌آفرینی در فیلم «نسل سوخته» رسول ملاقلی‌پور آغاز کرد. این کارگردان جوان، پنج سال پیش اولین فیلم بلند سینمایی‌اش را با عنوان «آینه‌های روبه‌رو» ساخت. این فیلم، موضوعی ملتهب داشت و به مشکلات یک «ترنس» در فضای تهران امروز می‌پرداخت. پس از وقفه‌ای پنج ساله، آذربایجانی امسال با دومین اثر سینمایی‌اش «فصل نرگس» در بخش رقابتی جشنواره حضور دارد. «فصل نرگس» به داستان زندگی سه زن می‌پردازد و جمعی از بازیگران شناخته شده سینما از جمله ریما رامین‌فر، یکتا ناصر، امیر آقایی و پژمان بازغی در این فیلم نقش‌آفرینی کرده‌اند.
به گفته‌ی کارگردان، مضمون این فیلم اجتماعی است و نگاهی بسیار امیدوارکننده و امیدبخش دارد. نگاهی که به تک تک مخاطبانش یادآوری می‌کند زندگی موهبتی ارزشمند است.
آیدا پناهنده / «اسرافیل» حکایت جان گرفتن عشق‌های قدیمی
کارگردان جوان و آتیه‌دار سینمای ایران، با ساخت اولین فیلم بلندش «ناهید» موفقیت‌های بسیاری را در جشنواره‌های داخلی و خارجی کسب کرد. این کارگردان امسال با دومین فیلم سینمایی‌اش «اسرافیل» و با همان دغدغه فیلم اول یعنی مسائل مربوط به زنان و ارتباط‌های عاطفی در بخش مسابقه سینمای ایران حضور دارد.
در خلاصه‌ی داستان فیلم آمده است: «اسرافیل» درامی درباره‌ی چالش‌ها و نیازهای عاطفی و روابط انسانی است، مردی که ماهی را دوست داشت بازگشته است. دختری که بهروز را دوست دارد باز می‌گردد...مرده‌گان زنده می‌شوند...
در روزهای اخیر، صحبت‌های بسیاری در مورد حضور این فیلم در جشنواره‌ی معتبر برلین در رسانه‌ها شنیده می‌شود؛ اما سازندگان فیلم و تهیه کننده‌ی آن، مستانه مهاجر هنوز این خبر را به صورت رسمی اعلام نکرده‌اند. از نکات جالب این فیلم، حضور هدیه تهرانی در نقش اصلی است. تهرانی در سال‌های اخیر، بسیار کم‌کار شده است؛ به طوری که در پنج سال اخیر تنها در چهار فیلم سینمایی و یک مستند حضور داشته است.
