آنچه که باید در مورد قطره آهن بدانید را در این بخش از دلگرم دنبال کنید.
مقدمه ای در مورد آهن و قطره آهن و تاثیر آن بر روی سلامتی
آهن یک ماده معدنی مهم برای بدن است. آهن باعث میشود خون بتواند اکسیژن را به تمامی بدن برساند. کمبود آهن موجب اختلالی به نام کمخونی (آنمی) میشود که موجب خستگی، ضعف، رنگپریدگی پوست، کوتاهی تنفس، کاهش توانایی تمرکز، سرگیجه و افزایش ضربان قلب میشود. علت متداول کمخونی عبارت است از قاعدگی یا عوامل دیگر از دست دادن خون، آهن ناکافی در رژیم غذایی، بیماریهای ژنتیکی، و برخی داروها. آهن را با مکملهای مایع میتوان تأمین کرد. اگر چه طبق گزارش Peace Health، آهن یکی از عوامل اصلی مسمومیت تصادفی در کودکان است و باید از دسترس آنها خارج شود.
--------------------------------------------------------------------------
قطره آهن ایرانی بهتر است یا خارجی؟
همه شیرخواران از سن 3 ماهگی و 4 ماهگی دچار کمخونی فیزیولوژیک میشوند و به همین دلیل توصیه میشود از 6 ماهگی حتما به کودک قطره آهن که بهتر است از نوع ایرانی باشد، بدهید. اینکه تاکید میشود نوع ایرانی آن را تهیه کنید به این دلیل است که میزان آهنی که یک کودک ایرانی به آن نیاز دارد، در این قطره موجود است.
--------------------------------------------------------------------------
چرا میگویند قطره آهن، دندانهای بچهها را سیاه میکند؟
چون قطره آهن حاوی یونی رنگی است که میتواند در بزاق حل شود و با رسوب و جذب سطحی روی دندان باعث ایجاد رنگ قهوهای یا سیاه در دندان شود.
--------------------------------------------------------------------------
آیا این قطره باعث پوسیدگی دندانها هم میشود؟
نه! دلیل اصلی پوسیدگی دندان، باکتری است که پس از متابولیسم مواد قندی خاص، ترکیبات اسیدی تولید میکند که این ترکیبات به تدریج باعث حلشدن ساختمان آهکی دندانها، نرمشدن قوام آن و تخریب نسج دندانها میشود.قطره آهن نیز به خودی خود باعث پوسیدگی نمیشود. شیرینکنندههای این قطرهها نیز از نوع سدیمساخارین است که میکروبهای پوسیدگیزا از آنها تغذیه نمیکنند.بنابراین این قطرهها باعث پوسیدگی نمیشوند مگر اینکه بهصورت ثانویه باعث تخلخل سطحی شده و جذب پلاک میکروبی را افزایش دهند که این امر میتواند با رعایت بهداشت دندانها کنترل شود.
--------------------------------------------------------------------------
آیا قطره مولتیویتامین میم تامینکننده آهن است؟
اگر قطره مولتیویتامین میم را به کودک میدهید باید بدانید که این قطره حاوی آهن نیست و قطره مولتیویتامین میم اورنج حاوی آهن است. بنابراین باید در کنار قطره ویتامین میم، به کودک قطره آهن هم داده شود. ولی اگر به شیرخوارتان مولتیویتامین میماورنج میدهید در این صورت باید روزی یک سیسی به کودک داده شود تا نیاز او به این دو را تامین کند. در ضمن بعد از هر بار مصرف قطره آهن، به کودک مقداری آب جوشیده سردشده خوراند. سپس با مسواک انگشتی یا با مقداری آب و دستمال، سطح دندان های دهان کودک را پاک کنید.
--------------------------------------------------------------------------
نوزادم قطره آهن را بالا میآورد، دوباره به او قطره بدهم؟!
اگر هر از گاهی شیرخوارتان مولتی ویتامین یا قطره A+D را بالا میآورد، لازم نیست بلافاصله مجددا به او دوباره شربت یا قطره را بدهید.
شیرخوارم به هیچوجه قطره آهن را نمیخورد!
باید قلق نوزادتان را پیدا کنید. اینکه برخی مادران میگویند نمیشود و نمیخورد و بعد با این توضیحات خود را توجیه میکنند و دیگر به کودک قطره آهن را نمیدهند، باید بدانند رفتارشان اصلا منطقی نیست و باید به هر شکلی که شده قطره را به او بدهند چراکه ندادن به موقع و مرتب آن میتواند با عوارض منفی همراه باشد. بنابراین باید کمی حوصله به خرج بدهید تا قلق کودک به دستتان بیاید.
--------------------------------------------------------------------------
بعد از دادن قطره آهن میتوان به کودک شیر داد؟
بعد از خوراندن قطره آهن، بلافاصله به کودک شیر ندهید چون جذب آهن را به تاخیر میاندازد.خیلی از بچهها طعم این قطره را دوست ندارند. این قطره را چطور باید به کودک داد؟
بهتر است قطره آهن به وسیله قطرهچکان در خلفیترین قسمت زبان چکانده شود تا بلافاصله بلعیده و کمتر با بزاق مخلوط شود. توصیه میشود پس از دادن قطره آهن کمی به کودک آب بدهید تا محیط دهان کاملا تمیز شود. در بچههای بزرگتر میتوان قطره آهن را با آبمیوههایی مانند سیب و پرتقال مخلوط کرد و با نی به بچه داد.
اصول بهداشت دهان نیز حتما باید رعایت شود؛ به این ترتیب که پس از خوراندن قطره آهن، دندانهای کودک با گاز مرطوب تمیز شود. همچنین میتوان با استفاده از مسواک مخصوص شیرخواران، دندانها را تمیز کرد. در صورت ایجاد تغییر رنگ در دندانها نیز میتوان از خمیردندانهای این گروه سنی استفاده کرد ولی به دلیل عدم توانایی کودک در چرخاندن آب در دهان، باید خمیردندان توسط گاز مرطوب تمیز شود.
--------------------------------------------------------------------------
اگر قطره آهن به کودکم ندهم مشکلی پیش میآید؟
کودکانی که قطره آهن به آنها داده نمیشود، دچار کمخونیهای زودرس میشوند که این عارضه باعث بروز بیاشتهایی، بداخلاقی و اختلال رشد و در سنین بالاتر عدم تمرکز میشود. حتی این کودکان در سنین مدرسه به علت عدم دریافت کافی قطره آهن، دچار اختلال تمرکز و توجه هستند و نسبت به همسالان خود عقبتر هستند. به هیچوجه والدین نباید در دادن قطره آهن به کودک کوتاهی کنند و حتما سر وقت به طور مرتب باید روزانه قطره آهن مصرف شود.
--------------------------------------------------------------------------
چرا این قطره باید مصرف شود؟
وظیفه اصلی گلبولهای قرمز خون، انتقال اکسیژن به بافتهای بدن است زیرا سلولها برای زنده ماندن و انجام فعالیت طبیعی خود نیاز به اکسیژن دارند. آهن در ساختمان برخی از آنزیمهای مهم نقش دارد ولی بیشترین آهن بدن در هموگلوبین موجود در داخل گلبولهای قرمز ذخیره میشود که وظیفه آن حمل اکسیژن جذبشده از ریه به بافتهاست.
بنابراین اولین عارضه کمبود آهن، کمخونی و به دنبال آن، انتقال ناکافی اکسیژن به بافتهای بدن و عوارض ناشی از آن مانند تنفس سریع برای جبران کمبود اکسیژن، رنگپریدگی، خستگی مفرط، کاهش ضریب فراگیری و ضریب هوشی، سردرد، ضعف سیستم ایمنی، اختلالهای رشدی و... خواهد بود.
--------------------------------------------------------------------------
مصرف این قطره باید از چند سالگی شروع شود؟
از آنجا که در دوران جنینی، هموگلوبین بدن از طریق خون مادر تامین میشود و ذخیره آن تا سن 6 ماهگی در بدن کودک باقی میماند؛ پزشکان، زمان لزوم استفاده از قطره آهن را از 6 ماهگی تا 24 ماهگی میدانند.
--------------------------------------------------------------------------
آیا میتوان به طریقی میزان جذب این قطره را کم و زیاد کرد؟
بله؛ مانند بسیاری از املاح دیگر، جذب این ماده نیز به همراه مواد غذایی دیگر میتواند کاهش یا افزایش یابد. در این دوره سنی، مهمترین مادهغذایی که باعث کاهش جذب آهن میشود شیر است.بنابراین بهترین زمان خوراندن قطره آهن در فواصل بین شیردهی است تا با جذب آهن تداخل ایجاد نکند. برعکس، ویتامین C باعث افزایش جذب این ترکیب میشود. آب میوههایی مانند سیب یا مرکبات یا سایر موادغذایی حاوی ویتامین C متناسب با سن کودک میتوانند به افزایش جذب آهن کمک کنند.
--------------------------------------------------------------------------
آیا این قطره، تاثیر نامطلوبی هم بر دستگاه گوارش کودک دارد؟
به هر حال، ممکن است مصرف آهن در برخی کودکان عوارضی مانند یبوست، اسهال یا دلدرد ایجاد کند که در صورت بروز این مشکلات، به مادران توصیه میشود با پزشک مشورت کنند.
--------------------------------------------------------------------------
افزایش خطر بیماری
از علتهای متداول وجود بیش از حد آهن در بدن، اعتیاد به الکل؛ هموکروماتوز (hemochromatosis) ، انتقال خون دوباره، و نیز مصرف بیش از حد مکمل آهن است. آهن بیش از حد در بدن با آسیب رساندن به عروقی که خون را به قلب میرسانند، ممکن است موجب بیماری قلبی شود . آهن بیش از حد در بدن با افزایش خطر عفونت، سرطان، دیابت، وخیم شدن آرتروز روماتیسمی، بیماری هانتینگتون (HD) و اریتماتوس لوپوس منتشر، همراه است.
--------------------------------------------------------------------------
گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی