علت و درمان فیبروم های رحمی چیست؟
برای آگاهی بیشتر از درمان فیبروم های رحمی با دلگرم همراه باشید.
فیبروم رحم چیست؟
فیبروم رحم یا تومورخوش خیم عضله ی صاف رحم، شایع ترین تومور لگنی در نزد زنان است که تقریباً در پنجاه درصد زنان و معمولاً در سنین باروری بین 25 تا 40 سالگی دیده می شود.
انواع فیبروم ها کدامند؟
فیبروم ها بر اساس محل آن ها در رحم تقسیم بندی می شوند. شایع ترین محل وجود آن ها
اینترامورال ( داخل عضله رحم)
ساب سروزال ( به صورت توده ی برجسته ای خارج رحم)
و زیر مخاطی ( داخل حفره رحم)
هستند. نوع سوم یعنی زیر مخاطی که از همه ی موارد نادرتر است با بیشترین تظاهرات بالینی از جمله منوراژی یا خونریزی شدید قاعدگی و نازایی همراه است.
شناسایی فیبروئیدهای رحمی
تا کنون علت قطعی ایجاد فیبروم های رحمی در خانم ها پیدا نشده است، بنابراین با در نظر گرفتن راه های زیر می توانید وجود و یا عدم وجود فیبروئید های رحمی را در خودتان مشخص کنید.
باید بررسی کنید که آیا علایم فیبروئید های رحمی در شما وجود دارد و یا نه.
شایع ترین علایم فیبروئید های رحمی شامل موارد زیر می باشد :
- خونریزی های غیر طبیعی و زیاد در عادت ماهانه
- درد و فشار در ناحیه لگه
- طولانی بودن خونریزی های ماهانه
- خونریزی بین دوره های قاعدگی
- بزرگ شدن شکم
- کمردرد
- پا درد
- درد در حین رابطه جنسی با همسر
این گفته اشتباه است که همه افرادی که دارای فیبروم های رحمی هستند، نمی توانند حامله شوند. اگر تحت نظر پزشک باشید، احتمال حاملگی در شما افزایش می یابد.
اگر علایم ذکر شده را دارید، باید فورا به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید و وضعیت خود را بگویید.
متخصص زنان آزمایش های لازم را جهت اثبات قطعی فیبروئید رحمی تجویز می کند.
برای این منظور لازم است که معاینات ناحیه لگن توسط پزشک انجام گیرد. همچنین داخل رحم شما بررسی و معاینه می شود.
برای بررسی بیشتر سونوگرافی انجام می گیرد تا تعداد و اندازه و محل فیبروئیدهای رحمی مشخص شود.
همچنین ممکن است بنا به صلاحدید پزشک متخصص، آزمایش هایی نظیر سی تی اسکن و ام آر آی نیز انجام گیرد تا از وجود فیبروئید های رحمی مطمئن شوید.
آزمایش خون و ادرار نیز در صورت لزوم تجویز می شود.
متخصص زنان پس از بررسی تمام آزمایش های لازم و در صورت قطعی شدن فیبروئید های رحمی، راه های درمانی لازم را به بیمار ارائه می دهد.
شایع ترین علامت فیبروم های رحمی چیست؟
هرچند فیبروم های رحم در اندازه ی کوچک تر می توانند بدون علامت باشند و فقط هنگام انجام سونوگرافی های به صورت اتفاقی تشخیص داده می شوند، ولی حداقل در پنجاه درصد بیماران عوارضی مانند دردهای لگنی، افزایش خونریزی های قاعدگی، درد شدید زمان قاعدگی و تکرر ادرار ( به علت فشار روی مثانه) و نازایی دیده می شود.
البته معمولاً فیبروم علت شایعی برای نازایی نیست و فقط در ده درصد موارد آن هم فیبروم های بزرگ زیر مخاطی ممکن است باعث نازایی شوند که در این صورت درمان آن ها قبل از حاملگی ضروری است. هم چنین در اکثر موارد، فیبروم ها باعث سقط جنین نمی شوند مگر آن که تعداد آن ها زیاد یا بزرگ بوده و بیشتر فضای داخل رحم را اشغال کرده باشند که در این صورت ممکن است باعث سقط یا زایمان زودرس شوند.
چه موقع باید یک دکتر را دید؟
ویزیت دکتر برای شما الزامی است اگر شما:
- درد لگنی دارید که برطرف نمیشود
- پریودهای سنگین و درد ناک دارید
- خونریزی و یا لکه بینی بین دو پریود دارید
- درد هنگام نزدیکی جنسی دارید
- مشکلات خالی کردن مثانه دارید
- مشکلات اجابت مزاج دارید
- همچنین ویزیت فوری دکتر در موارد خونریزی شدید رحمی و یا درد لگنی تیزی که ناگهانی ظاهر شده است، حتما الزامی است.
علل بیماری فیبروم رحمی
فیبرومهای رحمی از بافت عضلانی صاف رحم (میومتر) منشا میگیرند. الگوی رشد فیبرومها متفاوت است. بعضی از آنها آهسته رشد میکنند و بعضی در همان اندازه باقی میمانند و بعضی دیگر حتی در طول زمان جمع میشوند و کاهش اندازه میدهند.
اندازه و سایز فیبرومها از بسیار کوچک که با چشم انسان قابل تشخیص نیست تا تودههای بزرگ که میتوانند سایز رحم را بزرگ کنند، متفاوت است. آنها ممکن است یکی یا متعدد باشند. حتی در بعضی موارد نادر، ممکن است که آنقدر رحم را بزرگ کنند که تمامی شکم پر شود و به سطح قفسه سینه برسد.
دانشمندان علت فیبروم را نمیدانند، اما مطالعات جدید اشاره به موارد زیر دارند:
- علل و فاکتورهای ژنتیک
- نژاد
- هورمونهای زنانگی
فیبرومها کلا در افرادی که حاملگی و زایمان داشتهاند، کمتر رخ میدهد. در افراد چاق، فیبروم بیشتر دیده میشود. قرصهای جلوگیری از بارداری با کاهش خطر ابتلا به فیبروم همراهند.
عوارض بیماری فیبروم رحمی یا میوم
- خطر ابتلا به کم خونی بر اثر خونریزی شدید ویا طولانی مدت رحمی
- ایجاد درد شدید بر اثر پیچ خوردن و یا استحاله فیبروم
- اختلال در بارور شدن فرد به دلیل انسداد و یا منحرف شدن لولههای رحمی
فیبرومهای زیر مخاطی میتوانند منجر به اختلال در کاشت تخمک بارور شده در دیواره داخلی رحم شوند و نتیجتا رشد جنین تحت تاثیر قرار میگیرد. در این موارد، پزشکان اغلب توصیه به برداشتن این نوع از فیبرومها قبل از تلاش برای بارور شدن میکنند.
در اغلب اوقات، فیبرومها در حاملگی احتیاج به درمان ندارند. اگر که دردهای شکمی در سه ماهه اول و دوم بارداری پیش آید آنرا میتوان با مسکنهای معمولی کنترل کرد. در مورد فیبرومهایی که منجر به سقط مکرر جنین شوند، پزشک ممکن است که یکی از فیبرومها و یا تمامی آنها را بردارد.
بخصوص اگر که هیچ علت دیگری برای سقط جنین به غیر از فیبروم یافت نشودو فیبروم شکل و فرم حدود رحم را تغییر داده باشد.
تستهای تشخیصی
فیبرومها اغلب به طور اتفاقی در حین معاینه روتین لگنی یافت میشوند. دکتر شما ممکن است که احساس نامنظمی در شکل رحم شما کند و پیشنهاد سونوگرافی برای تشخیص فیبروم کند.
سونوگرافی: بهترین و دقیقترین روش برای تشخیص فیبروم میباشد. در این روش بیدرد، با کمک امواج صوتی تصاویری از رحم و تخمدانها گرفته میشود.
امروزه یک نوع سونوگرافی بنام سونوگرافی واژینال تصاویر بسیار دقیق تری از رحم به دست میدهد (نسبت به روش قبلی سونوگرافی ابدومینال). سایر روشهای تشخیصی، هیستروسکوپی و هیستروسالپنگوگرافی میباشند.
درهیستروسکوپی تحت بیهوشی عمومی یا بیحسی موضعی داخل رحم با وسیلهای دوربین دار رویت شده و نواحی مشکوک و غیر طبیعی نظیر پولیپهای آندومتر رحم و یا فیبرومهای پایه دار (پدانکوله) برداشته شده و جهت بررسی بافتشناسی به آزمایشگاه آسیبشناسی ارسال میشوند.
گاهی اوقات سی تی اسکن ویاام آر آی بسته به مورد شخص ممکن است که لازم شوند.
یک تست شمارش کامل سلولهای خونی یا CBC برای تعیین وجود کم خونی در بیمار اغلب درخواست میشود.
درمان بیماری
در مورد بسیاری از افرادیکه فیبروم رحمی بدون مشکل و نشانه دارند سیاست تحت نظر گرفتن فیبروم بهترین گزینه است. بسیاری از فیبرومها تمایل دارند که بعد از یائسگی کاهش اندازه داده و حتی ناپدید شوند. البته این در مورد تمامی آنها صدق نمیکند.
داروها شامل GNRH Agonist مثل: (Lupron) دکاپپتیل یا دیفرلین: این داروها با کاهش سطح هورمونهای زنانگی (استروژن و پروژسترون) سبب یک حالت یائسگی موقتی میشوند. در نتیجه پریود قطع میشود و فیبرومها جمع میشوند و کم خونی فرد بهبود مییابد.
البته این داروها اغلب در مرحله قبل از جراحی فیبروم به منظور کاهش اندازه آن و برداشت راحتتر فیبروم با عمل جراحی و نیز اصلاح کم خونی قبل از عمل جراحی بکار میروند. از عوارض آنها گرگرفتگی و پوکی استخوان در صورت مصرف طولانی مدت دارو (بیش از 6 ماه) هستند.
قرصهای جلوگیری خوراکی ویا قرصهای پروژسترونی میتوانند به کنترل خونریزی رحمی ناشی از فیبروم کمک کنند. ولی نمیتوانند اندازه فیبروم را کاهش دهند.
هیسترکتومی (عمل برداشت رحم): این عمل تنها راه حل دائمی برای فیبرومهای رحمی است. اما باید در نظر داشت که این با این عمل توانائی بچه دار شدن فرد از بین میرود، لذا برای افرادیکه دیگر مایل به باروری نیستند، گزینه خوبی محسوب میشود.
میومکتومی (عمل برداشت فقط فیبروم): این عمل عارضهاش از عمل برداشت رحم، کمتر است ولی احتمال عود (برگشت مجدد) فیبروم با آ ن وجود دارد. میومکتومی میتواند به روشهای باز کردن شکم و لاپاراسکوپی انجام شود. عمل لاپاراسکوپی برای برداشت فیبرومهای کوچک استفاده میشود. اخیرا از ربات جراحی برای برداشت فیبرومهای بزرگتر و بیشتر حین لاپاراسکوپی استفاده میشود.
میومکتومی هیستروسکوپیک: این روش یک گزینه مطرح برای برداشت فقط فیبرومهای داخل رحم (زیر مخاطی) است. یک لوله باریک و بلند بنام هیستروسکوپ که در نوک آن یک دور بین تعبیه شده، تحت بیحسی موضعی یا بیهوشی عمومی وارد رحم میشود و با دید کامل، پزشک فیبروم را مشاهده کرده و بر میدارد. این روش فقط در وقتی که پزشک بسیار حاذق بوده و تکنیک این عمل را میداند، کاربرد دارد.
جراحی به روش سونوگرافی موضعی: Focused Ultrasound Surgery یک روش جراحی جدید و غیر تهاجمی برای درمان فیبرومهای رحمی با استفاده ازام آر آی است. این روش بسیار موثر و بیخطر میباشد. مزایای این روش بهبودی سریع و عوارض کمتر در مقایسه با اعمال جراحی است ولی باید در نظر داشت که این روش فقط در کوتاه مدت موثر است.
روش لخته سازی در شریان رحمی: در روش Uterine Artery Embolization یک دکتر رادیولوژیست مجرب، با کمک تزریق موادی بسیار ریز پلی وینیل کلراید در عروق خون رسان رحم لخته ایجاد میکند. در نتیجه خون رسانی فیبروم دچار اختلال میشود و فیبروم جمع میشود.
این روش جدید برای درمان فیبروم رحم بسیار موثر است. فواید این عمل شامل عدم وجود برش در دیواره شکم و کاهش مدت بهبودی پس از عمل است. عوارض آن شامل دردهای پس از عمل (7-2 روز پس از عمل) و احتمال صدمه به ارگانهای مجاور رحم ویا تخمدانها میباشد. این روش برای افرادیکه مایل به بچه دار شدن پس از عمل هستند، توصیه نمیشود.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی