فیبرویید رحمی یا همان فیبروم رحمی یک تومور خوش‌خیم است که از سلول‌های غیرطبیعی در دیواره عضلانی رحم تشکیل شده است یعنی به صورت توده‌ای است که در اندازه‌های مختلف ایجاد می‌شود، این توده‌ها در 20 تا 25 درصد موارد در سنین باروری یعنی سنین قبل از یائسگی دیده می‌شوند که البته بر حسب مکان آن در رحم 3 نوع اصلی فیبرویید وجود دارد.
نوع زیر سروزی آن روی سطح خارجی رحم ظاهر می‌شود،نوع داخل دیواره‌ای آن به دیواره رحم محدود است و نوع زیرمخاطی هم در سطح داخلی رحم پدیدار می‌شود.فراموش نکنیم که فیبروییدها ندرتا گردن رحم را درگیر می‌کنند.
رشد تومور فیبرویید
رشد این تومور توسط هورمون استروژن و پروژسترون تحریک می‌شود و بعد از سن یائسگی چون میزان این هورمون‌ها پایین می‌آید در نتیجه این تومور کوچک می‌شود. این بیماری در خانم‌های سیاهپوست 2 برابر شایع‌تر از خانم‌های سفیدپوست است،ولی هنوز علت قطعی آن مشخص نشده.خوشبختانه علی‌‌رغم درصد بالای ابتلا،این تومور یک تومور خوش‌خیم محسوب می‌شود.
بیشتربخوانید:
علایم شایع تومورهای خوش خیم رحم
این بیماری معمولا بدون علامت است،ولی به طور کلی علائم بالینی این بیماری عبارت است از خونریزی‌های حجیم و طولانی و کاهش فواصل بین قاعدگی‌ها،احساس فشار روی مثانه، درد و فشار لگنی،مقاربت دردناک یا خونریزی پس از مقاربت از دیگر علائم شایع این بیماری است.در ضمن از عوارض این بیماری کم‌خونی همراه با ضعف و خستگی و رنگ‌پریدگی است.راه خاصی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد،اما اجتناب از مصرف هورمون‌های زنانه ممکن است رشد فیبروییدها را کمتر کند.
عوارض احتمالی
عوارضی که در زمان بارداری می‌تواند رخ دهد، عبارت است از:
سقط خود به خودی (معمولا در نوع زیرمخاطی فیبرویید)
زایمان زودرس (معمولا در فیبروییدهای بزرگ).
امکان جدا شدن جفت وقتی که جفت روی فیبرویید قرار گرفته باشد (در مواردی که فیبرویید بزرگ است رشد جنین ممکن است به خطر افتد، زیرا خون بیشتری به سوی فیبرویید جریان می‌یابد و کمتر به جفت می‌رسد.)
از دیگر عوارض این بیماری این است که امکان دارد فیبرویید پس از جراحی دوباره عود کند و سرطانی شدن فیبرویید در کمتر از 5/0 درصد موارد رخ می‌دهد که معمولا با رشد سریع تومور خود را نشان می‌دهد.
البته اگر قبل از یائسگی جراحی ضرورت نداشته باشد،معمولا این تومورها پس از یائسگی بدون درمان کوچک می‌شوند.در صورتی که جراحی ضرورت داشته باشد بیمار بستری می‌شود. فیبروییدها در صورتی نیاز به جراحی دارند که خونریزی بیش از اندازه باشد یا ایجاد علائمی که در حامله شدن یا حاملگی خلل وارد می‌آورند یا سرطانی شدن یا اندازه بزرگ فیبروییدها.
بیشتربخوانید:
راه‌های تشخیص بیماری و درمان
از آنجایی که این بیماری در بعضی افراد بدون درد است ممکن است با یک معاینه سالانه توسط پزشک تشخیص داده شود که با معاینه شکم قابل لمس می‌باشد و با انجام سونوگرافی تشخیص،کامل شود.
در مورد درمان بر حسب علائم و نیز نتایج اقدامات تشخیصی مختص هر بیمار،تصمیم‌گیری خواهد شد و در مواردی که علائم خفیف هستند و اندازه فیبرویید کوچک است امکان دارد نیازی به درمان وجود نداشته باشد و توصیه شود که بیمار پس از 12 6 ماه مجددا برای معاینه مراجعه کند و تحت‌نظر باشد.
ولی در بعضی از موارد ممکن است توصیه به جراحی شود و انواع روش‌های مختلف جراحی وجود دارد اگر جراحی محدود باشد و فقط بخواهند فیبروم را بردارند با لاپاراسکوپی که با یک برش کوچک زیر ناف و با دستگاهی که داخل شکم می‌رود عمل انجام می‌شود.
در عمل لا‌پراسکوپی شکم باز می‌شود و عمل وسیع‌تر است. چند روش جراحی نیز برای فیبروم رحمی وجود دارد:
برداشت بافت فیبریدی و گذاشتن بخش‌های سالم رحم که به آن میومکتومی می‌گویند.
بریدن رگ‌های خون‌رسان به بافت فیبریدی باعث فروکش کردن رشد آنها می‌شود.
برداشت رحم (هیستروکتومی) که تنها راه اطمینان‌بخش برای درمان فیبروم رحمی است.
بیشتربخوانید:
چگونگی درمان
استروژن موجود در قرص‌های ضدبارداری با دوز کم چندان خطر مهمی ندارند اما استروژن با دوز زیاد ممکن است باعث بزرگ شدن فیبروییدها شود.اگر ضرورت یابد به فکر استفاده از سایر روش‌های جلوگیری باشید.
امکان دارد برای به حداقل رساندن خونریزی رحمی مصرف پروژستین‌ها توصیه شود برای تخفیف درد هم استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروییدی توصیه می‌شود.همچنین برای کم‌خونی ناشی از خونریزی، مکمل آهن داده می‌شود.
داروی هورمونی محرک گنادوتروپین باعث بروز یائسگی مصنوعی و سریع شده به طوری که خونریزی متوقف و اندازه فیبرویید کوچک می‌شود. البته این نوع دارو نباید بیش از 6 ماه مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین باید بدانید که برای مبتلایان به فیبروم رحمی محدودیت فعالیتی خاصی توصیه نمی‌شود مگر آن که برای درمان آنها از روش‌های جراحی باز یا لاپاراسکوپی استفاده شده باشد که در این صورت باید مدتی را که پزشک توصیه کرده است از فعالیت شدید پرهیز کرده تا وضعیت عمومی بیمار به حال اول بازگردد.