مسائل باطنیه ولایت فقط با مَحرم شدن با اهل بیت علیهم السلام ادراک می شود. شخصی ممکن است از علوم ظاهریه در حد بالایی بهره مند شود؛ ولی هنوز هم محرم اسرار اهل بیت علیهم السلام نیست: «حدیث عشق در دفتر نباشد».
کسانی که خداوند آنان را به هدایت خاصه می رساند، به مقام محرمیت می رسند. و این محرمیت، مراتب دارد. شیخ مفید می نویسد: شاگردان قابل توجه حضرت صادق علیه السلام چهار هزار نفر بوده اند. در میان این ها عده معدودی با امام علیه السلام هم راز و هم سرّ بوده اند و بقیه هر کدام به تناسب مرتبه خویش بهره می برده اند. امام علیه السلام با همه آن ها به یک نحو و یکسان سخن نمی فرموده اند.
به طور کلی اصحاب و شاگردان ائمه علیهم السلام بعضی نسبت به مسائل باطنیه ولایت، مَحرم بوده و بسیاری نیز نامحرم بوده اند. یکی از اولیاء خدا که خدمتش رسیده ام و از کسانی که قطعاً بارها خدمت امام زمان عجل الله تعالی فرجه مشرف شده است می فرمود:«اصحاب حضرت سیدالشهداء علیه السلام همه انتخاب شده بودند».
یعنی آهن ربای ولایت، آن کسانی را که جوهره پاک داشته باشند و عائق و مانع هم نداشته باشند، به سوی خود جذب می کند.
حبیب بن مظاهر از سید الشهداء علیه السلام سوال می کند: شما قبل از این که به لباس بشریت بیایید، کجا بودید؟!
فرمودند:ما اشباح نور بودیم در اطراف عرش خدا؛ ما تسبیح گفتیم، سپس ملائکه یاد گرفتند؛ ما تهلیل گفتیم؛ ملائکه یاد گرفتند.
همیشه سوال میزان معرفت افراد را نشان می دهد. در زیارت جامعه می خوانیم:«خلقکم الله انوارا، فجعلکم بعرشه محدقین*خداوند شما(اهل بیت)را انواری آفرید، پس شما را چنان قرار داد که پیوسته گرداگرد عرش او دور بزنید و احاطه کنید». این ها حقایق بسیار غامض و لطیف و عمیقی است!
اسباب مَحرمیت چیست؟! سبب عمده محرمیت، عمل به وظیفه است. هرچه بیشتر عمل به وظیفه کنی، بیشتر محرم می شوی؛ خدا سینه ات را باز می کند. خداوند تضمین نموده و فرموده است:«ویزید الله الذین اهتدوا هدی»*و خداوند بر هدایت کسانی که راه یافته اند، می افزاید».(1)
به همین جهت امامان، مراقب محرمان خود بوده اند که مبادا لکه ای و غباری به آنان برسد و صدمه ای ببینند! من یک موقعی با خود حدیث نفس می کردم و گفتم: شاید خداوند روز قیامت به فضلش مرا ببخشد و چون اکرم الاکرمین است، خطاهای مرا نادیده بگیرد و مرا به بهشت ببرد، چون او ارحم الراحمین است و از پدر و مادر مهربان تر است؛ اما مقامات چه؟ درجات عالیه چه می شود؟! جوار و حشر با امامان چه می شود؟! مقامات عالیه بهشت باید در این جا ساخته شود؛ استعداد و لیاقت باید در اینجا به فعلیت برسد!
در روایت داریم که: مراتب بهشت، به حسب مراتب عقول می باشد. رسول خدا صلی الله علیه و آله در ضمن حدیثی می فرماید:« و انما یرتفع العباد غدا فی الدرجات و ینالون الزلفی من ربهم علی قدر عقولهم * همانا فردای قیامت، بندگان به اندازه عقل های خود به درجات دست یافته و به مقام قرب پروردگارشان می رسند».(2)
برخورد معصومین علیه السلام با افراد و طبابت روحانی آنان، بستگی به حالات اشخاص و نیازها و کمبودهای خاص هر یک بوده است؛ لذا دواهای افراد متفاوت است. شخصی آمد خدمت رسول خدا صلی الله علیه وآله و عرض کرد: مرا در قیامت شفاعت کنید تا به بهشت بروم!
فرمود: ضمانت می کنم، ولی تو هم مرا کمک کن با طول دادن سجده هایت! گویا دوای درد او رفع نقیصه او، با این عمل بوده است.
حضرت امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: اعینونی بورع و اجتهاد و عفه و سداد. « یاری کنید مرا با پرهیزکاری و سعی و کوشش و عفت ورزی و حیاء و درستکاری».(3)
هر کس در هر موقعیت و مرحله ای که هست، باید سعی در انجام دادن وظیفه عبودیت و بندگی به نحو احسن داشته باشد. راه ترقی جز این چیزی نیست.
پی نوشت ها :
1- سوره مریم آیه 76
2- تحف العقول ص 54
3- ارشاد القلوب ج2 ص 214
منبع: کتاب نکته ها از گفته ها
منبع: نشریه نسیم وحی شماره 28 