-*مصطفی نجمی: خبرهای ناگوار درباره ماده مخدری به نام «گل»، در چند وقت اخیر بیشتر از گذشته شنیده می شود. ابتدا ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرد در شیوع شناسی سال 90، شیشه در رتبه دوم مواد مخدر مصرفی کشور قرار داشت اما اکنون گل جای آن را گرفته است. سپس وزارت بهداشت در بیانیه ای اظهار کرد: دختران ایرانی بیش از گذشته، گل می کشند و باید هرچه زودتر برای پیشگیری، دست به اقداماتی زد.
به گزارش ، روزنامه خراسان در ادامه نوشت: اخیرا هم رئیس سازمان بهزیستی کشور خبر داد ماده مخدر گل، دومین رتبه مواد مصرفی را در بین معتادان دارد. همه این خبرها حاکی از یک تهدید جدید است که اگر نوجوانان، جوانان و خانواده ها با این ماده، علایم مصرفش و راه های ترک آن آشنا نباشند، خطرهای جدی آن ها را تهدید خواهد کرد.
«گل» چیست؟
«گل» ماده توهم زای جدیدی نیست بلکه همان حشیش (ماری جوآنا) است با این تفاوت که نسبت به حشیش، در ایجاد توهم و اعتیاد آوری قوی تر عمل می کند و میزان توهم زایی آن 2 تا 3 برابر بیشتر از ماری جوآنای معمولی تخمین زده می شود.
رایج ترین علل گرایش به مصرف «گل»
جوانان و نوجوانان چون دنبال یک سرخوشی هستند، فکر می کنند با مصرف گل یا مواد مخدر دیگر، به این حالت دست می یابند در حالی که این حس فقط به روزهای اول استفاده از این مواد برمی گردد و بعد از آن، دیگر هیچ خبری از سرخوشی نیست. البته نباید از این مسئله چشم پوشی کرد که خیلی از جوانان واقعا نمی دانند که این مواد، مخدر هستند و نباید آن ها را استفاده کرد. بنابراین یکی از دلایل رشد بی رویه مصرف این ماده، ناآگاهی است. یکی دیگر از علل گرایش نوجوانان به سوء مصرف این ماده، نداشتن مهارت و آموزش درباره فرایند «حل مسئله» و «مهارت نه گفتن» است و از آن جا که در این دوران گروه همسالان برای نوجوانان اهمیت زیادی دارد، لازم است والدین این مهارت ها را به فرزندان خود بیاموزند.
علایم مصرف کنندگان گل
گل در رده مواد توهم زا قرار دارد و پر واضح است که مهم ترین نشانه مصرف این ماده، بروز توهمات گسترده در افراد مصرف کننده است. همچنین فرد پس از مصرف ضمن احساس دریافت انرژی بالا، سرخوش می شود و پس از آثاری که روی عملکرد مغز می گذارد، باعث خنده های بی دلیل و بروز رفتارهای نامتعارف می شود. از دیگر نشانه های مصرف می توان به قرمزی چشم، اشتهای زیاد، خشکی دهان، فراموشی(حافظه کوتاه مدت)، خیره شدن به یک شیء خاص به مدت زیاد، پرخاشگری و در نهایت افسردگی و انزوا اشاره کرد و به تبع این علایم، افت تحصیلی در فرد مصرف کننده نیز کاملا مشهود است. واضح است که این نشانه ها قطعی نیستند اما می توانند تلنگری به والدین برای نظارت بیشتر بر فرزندان شان باشند.
5 مورد از عوارض ثابت شده مصرف گل
عوارض قطعی مصرف گل که در مطالعاتی جامع در داخل و خارج از کشور ثابت شده است، عبارت اند از:
1- اختلال در فرایند درک و تفکر: با مصرف گل، فرایند آموزش و قدرت حافظه مختل می شود، به طور متوسط به میزان 8 نمره از ضریب هوشی فرد مصرف کننده کاسته می شود و قدرت تجزیه و تحلیل وی کاهش می یابد. همچنین مطالعات نشان می دهد مصرف گل، جریان خون در مغز را محدود می کند و از این طریق به وضعیت حافظه و استدلال آسیب می رساند.
2- سندروم بی انگیزگی: نشانه متداول دیگر در این افراد بی انگیزگی است. این افراد درباره تحولات اطراف شان، به شدت بی تفاوت می شوند. بررسی های علمی روی مغز افراد، نشان می دهد مصرف گل در قسمت های کنترل احساس و انگیزش مغز، اختلال ایجاد می کند.
3- افزایش احتمال جنون و تمایل به خودکشی: با توجه به آسیب های مغزی اثبات شده ناشی از مصرف گل، در صورت مصرف مکرر و طولانی مدت این ماده توهم زا احتمال افسردگی های شدید و در نهایت خودکشی در این افراد وجود دارد. ضمنا با جدا شدن تفکر از واقعیت موجود در اثر توهمات، فرد مصرف کننده مستعد ابتلا به اختلال اسکیزوفرنی و جنون می شود.
4- ابتلا به اختلال حسی و حرکتی: در مصرف کنندگان گل، اختلال حسی و حرکتی به ویژه اختلال در بینایی و تشخیص رنگ، احساس شنوایی و لامسه و ناتوانی در شناخت و درک صحیح زمان و مکان و کاهش سرعت واکنش به محرک ها بسیار زیاد می شود.
5- وابستگی روانی: بر خلاف مواد افیونی دیگر، وابستگی جسمانی به مصرف گل چندان زیاد نیست ولی مصرف گل در فرد مصرف کننده وابستگی روانی ایجاد می کند که به شکل وسوسه های شدید خود را نشان می دهد.
تنها راهکار ترک اعتیاد به گل
درمان این افراد فقط زمانی صورت می گیرد که تحت نظر روان پزشک متبحر باشند چون این ماده به طور مستقیم روی مغز تاثیر می گذارد. برای ترک چنین موادی بهتر است فرد در کنار رفتن به کمپ، حتما از خدمات پزشکی و روان پزشکی هم کمک بگیرد.
*کارشناس ارشد روان شناسی
