هفته نامه سلامت - نسیم تقوی: متاسفانه هموطنان ما در معرض شرایط جوی فصلی و بیماری های مرتبط با چادرنشینی به خصوص در فصل گرما قرار دارند. نکته قابل توجه این است که چنین بیماری هایی با سرعت گسترش می یابند و باید تلاش کرد جلوی شیوع آنها گرفته شود. این مطلب با انواع بیماری های پوستی چادرنشینان و راه های جلوگیری و کنترل آن اشاره می کند.
عفونت های پوستی و قارچی
تعریق در هوای گرم باعث بروز بیماری های پوستی عفونی یا قارچی پوست می شود.
خشکی پوست در فصل سرما
در سرما نیز خشکی پوست اتفاق می افتد که خشکی عاملی برای خارش و به دنبال آن خراشیدگی است. در این مواقع نیز احتمال عفونت بالا می رود و نمونه مهم آن زرد زخم است. زرد زخم بیماری شایع در کودکان است و به دنبال خارش ایجاد می شود.
لکه های صورت و احتمال بروز سرطان پوست در آینده
در فصل تابستان آفتاب مستقیم و با شدت زیادی می تابد. اگر فردی مداوم در معرض نور آفتاب قرار گیرد دچار لکه های پوستی، ملاسما و ... به خصوص در نواحی سر و صورت می شود. حتی احتمال بروز سرطان پوست در آینده در افراد چادرنشین، کشاورزان و دامداران که بیشتر اوقات روز را در فضای باز به سر می رند نیز بالا می رود. تجمع نور خورشید در پوست ممکن است عوارض جدی در 1 یا 2 دهه بعد زندگی ایجاد کند.
مالاریا
بیماری مهم دیگر مالاریاست که مبتلایان به آن معمولا چادرنشین ها هستند. این بیماری باید چرخه ای را طی کند و اگر پشه آنوفل در اماکن آلوده و مساعد برای رشد و تکثیر تخم قرار گیرد ممکن است بتواند با نیش زدن انسان فرد را مبتلا کند. البته بیماری مالاریا نیز مانند سالک بلافاصله علائم ایجاد نمی کند.
نیاز مبرم به متخصصان پوست در مناطق زلزله زده
متاسفانه متخصصان پوست در مناطق زلزله زده ای مانند قصر شیرین حضور ندارند و با توجه به تعداد زیاد بیماران پوستی در منطقه حضور متخصصان پوست ضروری است. بهتر است هر هفته یا هر ماه پزشک متخصص پوست به مناطق زلزله زده فرستاده شود.
چادرنشینی و بیماری های گوارشی
دکتر مسعود مردانی (متخصص بیماری های عفونی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی: بلایای طبیعی مانند خشکسالی، سیل، زلزله و ... از عواملی هستند که سلامت جسمی جوامع بشری را تهدید می کنند. یکی از کشورهایی که بلایای طبیعی مانند زلزله در آن زیاد دیده می شود ایران است و متاسفانه هر بار مرگ و میر و خرابی زیادی به جا می گذارد. اتفاق های حین زلزله شامل ضربات ناشی از آوار و آسیب های جسمی از قبیل شکستگی و ... است که ممکن است به ناتوانی موقت یا دائم زلزله زدگان ختم شود ولی مشکلات اصلی زلزله زدگان بعد از ویرانی و تخریب اماکن مسکونی شروع می شود.
دسترسی نداشتن به آب سالم؛ مهم ترین خطر تهدیدکننده سلامت
اولین مساله دسترسی نداشتن به آب سالم است که یکی از مهم ترین علل بیماری های عفونی مانند وبا و بیماری های انگلی روده ای است. بیماری های روده ای و گوارشی با گرم شدن هوا و به دنبال باران های موسمی افزایش می یابد چون اغلب مواقع بعد از زلزله های ویرانگر، برقرار شدن آب لوله کشی زمان می برد و احتمال ورود آب آلوده ناشی از دفع نشدن بهداشتی فاضلاب و باران و ... به منابع آب مصرفی در منطقه وجود دارد.
وبا؛ بیماری ناشی از نبود بهداشت
منشاء بیماری وبا آب آلوده است و اگر فرد این آب را مصرف کند مبتلا خواهد شد.
باید به این نکته مهم توجه داشت که اگر فقط یک مورد فرد مبتلا به بیماری وبا در یک جمعیت مشاهده شود، به طور قطع احتمال افراد بدون علامت مبتلا به این بیماری در همان منطقه 10 برابر است و این موضوع نشان می دهد بیماری وبا با چه سرعتی میان جمعیت گسترش می یابد و هر بیمار می تواند یک منبع برای آلودگی همه گیر در منطقه باشد. ناقلان بدون علامت به راحتی می توانند وبا را به دیگران انتقال دهند، مثلا اگر فرد ناقل دستشویی برود و دست خود را با آب و صابون نشوید، تماس با دست چنین فردی باعث انتقال بیماری می شود. وبا از طریق ورود میکروب وبا به دهان منتقل می شود.
نشانه های وبا
مردم زلزله زده باید نشانه های بیماری وبا را بشناسند. بیمار مبتلا ناگهانی دچار تعدد اجابت مزاج می شود. اجابت مزاج به صورت دفع مدفوع آبکی است. در موارد شدید، بیماری با کم آبی، بی حالی، سستی و افت فشار خون مواجه می شود. در مواردی هم افت فشار خون باعث کمبود آبرسانی به کلیه و آسیب به بافت و در نهایت نارسایی آن می شود. اولین نشانه نارسایی کلیه این است که بیمار ممکن است نتواند ادرار کند. بنابراین وبا از این نظر که آب بدن به سرعت از راه اجابت مزاج دفع می شود.
بسیار خطرناک است. اگر فردی با تعدد اجابت دفع مزاج روبرو شد باید خیلی زود میزان مصرف مایعات را بالا ببرد و در صورتی که پودر «او.آر.اس» در دسترس است باید از آن استفاده کند. خوشبختانه این پودر در همه مناطق درگیر زلزله زده وجود دارد و افراد می توانند با مراجعه به اماکن بهداشتی آن را تهیه کنند. یک بسته پودر «او.آر.اس» با یک لیتر آب جوشیده خنک شده مخلوط می شود در صورتی که دسترسی به این پودر وجود ندارد باید یک قاشق نمک با 4 قاشق شکر در یک لیتر آب جوشیده مخلوط و بعد استفاده شود.
مصرف آب فراوان آب از دست رفته بدن را تامین می کند. ثابت شده درمان بیماری وبا ارتباط بسیار نزدیکی با جایگزین کردن آب بدن دارد. البته مصرف آنتی بیوتیک هم موثر است. مصرف یک عدد کپسول داکسی سایکلین می تواند باعث بهبود بیمار مبتلا به وبا شود. حتی می توان برای اطرافیان بیمار هم دارو تجویز کرد زیرا این احتمال وجود دارد که اطرافیان هم ناقلان بدون علامت باشند. کپسول نقش پیشگیری کننده دارد.
مردم مناطق زلزله زده نیاز به آگاهی های بهداشتی دارند
همچنان باید این نکته را گوشزد کنیم که اطراف چادرها و کانکس ها باید تمیز و بهداشتی باشد و مردم منطقه به آب مصرفی تمیز و لوله کشی دسترسی داشته باشند. سرویس های بهداشتی و دفع بهداشتی فاضلاب وجود داشته باشد. شوینده ها به مقدار کافی در دسترس ساکنان منطقه قرار گیرد و حتما این آموزش داده شود که بعد از رفتن به دستشویی دست ها با آب و صابون شسته شود. فرد با علائم وبا حتما باید در اولین فرصت به پزشک ارجاع داده شود.
