الف-آیاتى که به طور مستقیم مسأله امامت را مورد توجه قرار داده است؛ مانند:
1- آیه تبلیغ: «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِن رَبِّکَ وَإِن لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ »
2- آیه ولایت: «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ»
3- آیه اولى الامر: «یَاأَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْ ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ »
4- آیه صادقین : «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ»
5- آیه قربى: «ذلِکَ الَّذِی یُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُل لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی القربی»
ب- آیاتى که به طور غیر مستقیم از این مسأله بحث مى کند که نیاز به تفسیر و تحلیل دارند. این آیات فضایلى را براى على علیه السلام بیان مى کنند که او را والاترین شخصیّت بعد از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله معرّفى مى کند که با ضمیمه کردن یک مقدمه عقلى واضح (قبح ترجیح مرجوح بر راجح) نتیجه مى گیریم که کسى شایسته تر از او براى رهبرى امّت بعد از پیامبر صلى الله علیه و آله نیست. مانند:
1- مباهله: «فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْ وَأَنْفُسَنَا...
2- خیرالبریّة: إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیِّةِ*
3- لیلة المبیت : وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ»
4- انفاق: «إِنَّ الْأَبْرَارَ یَشْرَبُونَ مِن کَأْسٍ کَانَ مِزَاجُهَا کَافُوراً* عَیْناً یَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهَ یُفَجِّرُونَهَا تَفْجِیراً* یُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَیَخَافُونَ یَوْماً کَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِیراً* وَیُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْکِیناً وَیَتِیماً وَأَسِیراً* إِنَّمَا نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهَ لَا نُرِیدُ مِنکُمْ جَزَاءً وَلَا شُکُوراً»
5- برائت : «بَرَاءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِینَ عَاهَدْتُم مِنَ الْمُشْرِکِینَ* فَسِیحُوا فِی الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَاعْلَمُوا أَنَّکُمْ غَیْرُ مُعْجِزِی اللَّهِ وَأَنَّ اللَّهَ مُخْزِی الْکَافِرِینَ* وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِی ءٌ مِنَ الْمُشْرِکِینَ وَرَسُولُهُ فَإِن تُبْتُمْ فَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَإِن تَوَلَّیْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّکُمْ غَیْرُ مُعْجِزِی اللَّهِ وَبَشِّرِ الَّذِینَ کَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِیمٍ
یکى از آیاتى که دررابطه با امامت عامّه است آیه.«إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هادٍ» مى باشد.
تو فقط بیم دهنده اى نه اعجاز کننده اى که هر زمان براى هر کس و براى هر هدفى غیر منطقى بخواهى، دست به اعجاز بزنى وبراى هر قومى هدایت کننده اى است.به بیان دیگر پیامبر صلى الله علیه و آله بنیان گذار دین است از طریق انذار و امام ادامه دهنده راه او است از طریق هدایت.
امامت خاصّه به این معنا است که بعد ازپیامبر اکرم صلى الله علیه وآله چه کسى عهده دار این منصب و مقام الهى شد. آیات فراوانى در این زمینه وجود دارد دراین جا آیه صادقین را به عنوان نمونه بیان مى کنیم:«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ کُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ»
اى کسانى که ایمان آورده اید! از خدا پروا کنید و با صادقان باشید صادقانى که کامل ترینشان پیامبران و اهل بیت رسول بزرگوار اسلام هستند.
روایات فراوانى این آیه را تطبیق بر على علیه السلام و همه اهلبیت علیهم السلام نموده است.
سیوطى در الدُّرُ المنثور از ابن عبّاس نقل مى کند که در تفسیر آیه شریفه گفت: (مع على بن ابیطالب) یعنى با على بن ابیطالب علیه السلام باشید. و در بعضى روایات مراد از صادقین محمّد صلى الله علیه و آله و اهلبیت او علیهم السلام معرّفى شده اند .نکته مهم این است که دستور خداوند به مؤمنان به این که با صادقین باشید دستورى است مطلق و بدون هیچ شرطى و این معنى جز در مورد معصومین علیهم السلام امکان پذیر نیست؛ زیرا غیر معصوم ممکن است خطا کند و در آن حال باید از او جدا شد.
بنابراین کسى که بعد از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله از طرف خدا منصوب به این منصب الهى شد کسى نیست جز على بن ابیطالب علیه السلام چرا که هم معصوم بود و هم افضل از دیگران بود.
«این اعلامِ بیزارى و لغو پیمان از سوى خدا و پیامبرش به کسانى از مشرکان است که با آنان پیمان بسته اید.* بنابراین، چهار ماه حرام را در کمال آزادى و امنیت در زمین گردش کنید و بدانید که شما عاجز کننده خدا نیستید تا بتوانید از دسترس قدرت او بیرون روید و خدا خوار کننده کافران است.* و این اعلامى است از سوى خدا و پیامبرش به همه مردم در روز حج اکبر که: یقیناً خدا و پیامبرش از مشرکان بیزارند و هیچ تعهدى نسبت به آنان ندارند؛ پس اى مشرکان! اگر از پیمان شکنى و خیانت توبه کنید و مسلمان شوید براى شما بهتر است و اگر روى از وفاى به پیمان و اسلام بگردانید، بدانید که شما عاجز کننده خدا نیستید تا بتوانید از دسترس قدرت او بیرون روید؛ و کسانى را که کفر ورزیدند، به
عذابى دردناک مژده ده.* مگر کسانى از مشرکان که با آنان پیمان بستید، سپس چیزى از شرایط پیمان را نسبت به شما نکاستند و احدى از دشمنان را بر ضد شما یارى نکردند، پس به پیمانشان تا پایان مدتشان وفادار باشید؛ زیرا خدا پرهیزکاران را دوست دارد.* پس هنگامى که ماه هاى حرام سپرى شود، مشرکان را هر جا یافتید، بکشید و به اسیرى بگیرید و محاصره کنید و در هر کمین گاهى به کمین آنان بنشینید؛ ولى اگر توبه کردند و نماز را بر پا داشتند و زکات پرداختند، پس آزادشان گذارید؛ زیرا خدا بسیار آمرزنده و مهربان است.
و اگر یکى از مشرکان از تو پناه خواست، پس پناهش بده تا سخن خدا را بشنود، آن گاه او را به جایگاه امنش برسان؛ این به سبب آن است که آنان گروهى هستند که حقایق را نمى دانند باشد که در پناه تو و شنیدن سخن حق مسلمان شوند. چگونه مشرکان را نزد خدا و پیامبرش پیمانى استوار تواند بود در صورتى که همواره پیمان شکنى مى کنند مگر کسانى که با آنان در کنار مسجد الحرام پیمان بسته اید، پس تا زمانى که به پیمانشان با شما پایدارى کنند، شما هم به پیمانتان با آنان پایدارى کنید؛ زیرا خدا پرهیزکاران را دوست دارد. چگونه مشرکان بر پیمان خود پاى بندند؟ و در صورتى که اگر بر شما چیره شوند، نه پیوندِ خویشاوندى را در حقّ شما رعایت مى کنند، نه پیمانى را!! شما را با زبانشان خشنود مى کنند، ولى دل هایشان از خشنود کردن شما امتناع دارد و بیشترشان فاسقند.
آیات خدا را در برابر بهایى اندک فروختند و مردم را از راه خدا بازداشتند؛ راستى چه بد است آنچه را همواره انجام مى دادند.* در حقّ هیچ مؤمنى رعایتِ پیوندِ خویشاوندى و پیمانى را نمى کنند؛ و آنان همان تجاوز کارانند.پس اگر از پیمان شکنى، قطع رحم، کفر و شرک توبه کنند و نماز را بر پا دارند و زکات بپردازند، برادران دینى شمایند؛ و ما آیات خود را براى گروهى که واقعیات را مى دانند، به صورت هاى گوناگون بیان مى کنیم
و اگر پیمان هایشان را پس از تعهدشان شکستند و در دین شما زبان به طعنه و عیب جویى گشودند، در این صورت با پیشوایان کفر بجنگید که آنان را نسبت به پیمان هایشان هیچ تعهدى نیست، باشد که از طعنه زدن و پیمان شکنى بازایستند.* چرا و براى چه نمى جنگید؟ آن هم با گروهى که پیمان هاى خود را شکستند، و عزمشان را بر بیرون کردن پیامبر از وطنش جزم کردند و هم آنان بودند که نخستین بار با شما جنگیدند، آیا از آنان مى ترسید؟! در صورتى که اگر مؤمن هستید، خدا سزاوارتر است که از او بترسید
با آنان بجنگید تا خدا آنان را به دست شما عذاب کند و رسوایشان نماید و شما را بر آنان پیروزى دهد و سینه هاى پر سوز و غم مردم مؤمن را شفا بخشد.* و خشم دل هایشان را از میان ببرد؛ و خدا توبه هر کس را بخواهد مى پذیرد؛ و خدا دانا و حکیم است
آیا گمان کرده اید که شما را به خود واگذارند و به بوته آزمایش نیازمایند در حالى که هنوز کسانى از شما را که جهاد کردند و غیر خدا و پیامبرش و مؤمنان را محرم اسرار خود نگرفتند، از دیگران معلوم و مشخص نکرده است یقیناً باید آزمایش شوید تا مؤمن از غیر مؤمن معلوم و مشخص شود؛ و خدا به آنچه انجام مى دهید، آگاه است
و مشرکان در حالى که بر ضد خود به کفر و انکار حقایق گواهى مى دهند، صلاحیت آباد کردن مساجد خدا را ندارند؛ اینانند که اعمالشان تباه و بى اثر است و در آتش جاودانه اند.* آباد کردن مساجد خدا فقط در صلاحیت کسانى است که به خدا و روز قیامت ایمان آورده و نماز را بر پا داشته و زکات پرداخته و جز از خدا نترسیده اند؛ پس امید است که اینان از راه یافتگان باشند
آیا آب دادن به حاجیان و آباد کردن مسجدالحرام را مانند عمل کسى قرار داده اید که به خدا و روز قیامت ایمان آورده و در راه خدا جهاد کرده است؟! این دو نزد خدا برابر و یکسان نیستند و خدا گروه ستمکاران را هدایت نمى کند.* آنان که ایمان آوردند و هجرت کردند و با اموال و جان هایشان در راه خدا به جهاد برخاستند، منزلتشان در پیشگاه خدا بزرگ تر و برتر است، و فقط اینانند که کامیابند.* پروردگارشان آنان را نزد خود به رحمت و خشنودى و بهشت هایى که براى آنان در آنها نعمت هاى پایدار است، مژده مى دهد
همواره در آنجا جاودانه اند؛ یقیناً نزد خدا پاداشى بزرگ است
اى اهل ایمان! اگر پدرانتان و برادرانتان کفر را بر ایمان ترجیح دهند، آنان را دوستان و سرپرستان خود مگیرید؛ و کسانى از شما که آنان را دوست و سرپرست خود گیرند، هم اینانند که ستمکارند
بگو: اگر پدرانتان و فرزندانتان و برادرانتان و همسرانتان و خویشانتان و اموالى که فراهم آورده اید و تجارتى که از بى رونقى و کسادى اش مى ترسید و خانه هایى که به آنها دل خوش کرده اید، نزد شما از خدا و پیامبرش و جهاد در راهش محبوب ترند، پس منتظر بمانید تا خدا فرمان عذابش را بیاورد؛ و خدا گروه فاسقان را هدایت نمى کند.* بى تردید خدا شما را در جبهه هاى زیاد و عرصه هاى بسیار یارى کرد و به ویژه روز نبرد حنین، آن زمان که فزونى افرادتان شما را مغرور و شگفت زده کرد، ولى فزونى عدد چیزى از خطر را از شما برطرف نکرد، و زمین با همه وسعت و فراخى اش بر شما تنگ شد، سپس پشت به دشمن از عرصه نبرد گریختید. آن گاه خدا آرامش خود را که حالت طمأنینه قلبى است بر پیامبرش و مؤمنان نازل کرد، و لشکریانى که آنان را نمى دیدید براى یارى مؤمنان فرود آورد، و کسانى را که کفر مى ورزیدند، به عذاب سختى مجازات کرد؛ و این است کیفر کفرپیشگان.* سپس خدا بعد از این گناه بزرگ که فرار از جنگ است توبه هر کس را که بخواهد مى پذیرد؛ و خدا بسیار آمرزنده و مهربان است
اى اهل ایمان! جز این نیست که مشرکان پلیدند؛ پس نباید بعد از امسال به مسجدالحرام نزدیک شوند؛ و اگر به سبب قطع رابطه با آنان و تعطیل شدن داد و ستد با ایشان از بى نوایى و تنگدستى مى ترسید، خدا اگر بخواهد شما را از فضل و احسانش بى نیاز مى کند؛ یقیناً خدا دانا و حکیم است» توبه (9): 1- 28 و 19؛
«إِن تَتُوبَا إِلَى اللَّهَ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکُمَا وَإِن تَظَاهَرَا عَلَیْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِیلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمَلَائِکَةُ بَعْدَ ذلِکَ ظَهِیرٌ» «اگر شما دو زن از کار خود به پیشگاه خدا توبه کنید خدا توبه شما را مى پذیرد، چون دل شما دو نفر از حق و درستى منحرف شده است، و اگر بر ضدِّ پیامبر به یکدیگر کمک دهید راه به جایى نخواهید برد؛ زیرا خدا و جبرئیل و صالح مؤمنان که على بن ابى طالب است یار اویند، و فرشتگان نیز بعد از آنان پشتیبان او خواهند بود» تحریم (66): 4؛
«وَاجْعَل لِی وَزِیراً مِنْ أَهْلِی* هَارُونَ أَخِی* اشْدُدْ بِهِ أَزْرِی* وَأَشْرِکْهُ فِی أَمْرِی» «و از خانواده ام دستیارى برایم قرار ده،* هارون، برادرم را* پشتم را به او محکم کن،* واو را در کارم شریک گردان» طه (20): 29- 32؛ «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُم مَّن قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن یَنتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا» «از مؤمنان مردانى هستند که به آنچه با خدا بر آن پیمان بستند و آن ثبات قدم و دفاع از حق تا نثار جان بود صادقانه وفا کردند، برخى از آنان پیمانشان را به انجام رساندند و به شرف شهادت نایل شدند و برخى از آنان شهادت را انتظار مى برند و هیچ تغییر و تبدیلى در پیمانشان نداده اند» احزاب (33): 23 «وَرَدَّ اللَّهُ الَّذِینَ کَفَرُوا بِغَیْظِهِمْ لَمْ یَنَالُوا خَیْراً وَکَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِینَ الْقِتَالَ وَکَانَ اللَّهُ قَوِیّاً عَزِیزاً» «و خدا کافران شرکت کننده در جنگ خندق را در حالى که به پیروزى و غنیمت دست نیافتند با خشم و اندوهشان برگرداند، و خدا سختى و مشقت جنگ را از مؤمنان برداشت؛ و خدا همواره نیرومند و تواناى شکست ناپذیر است» احزاب (33): 25 «إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَاباً مُّهِیناً» «قطعاً آنان که خدا و پیامبرش را مى آزارند، خدا در دنیا و آخرت لعنتشان مى کند، و براى آنان عذابى خوارکننده آماده کرده است» احزاب (33): 57؛ «أَفَمَن کَانَ عَلَى بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَیَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَمِن قَبْلِهِ کِتَابُ مُوسَى إِمَاماً وَرَحْمَةً أُولئِکَ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَن یَکْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَکُ فِی مِرْیَةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِن رَبِّکَ وَلکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یُؤْمِنُونَ»
«آیا کسانى که از سوى پروردگارشان بر دلیلى روشن از بصیرت و بینش متکى هستند و شاهدى از سوى او چون قرآن براى تأیید آن دلیل روشن از پى درآید و پیش از قرآن هم کتاب موسى در حالى که براى مؤمنان پیشوا و رحمت بود بر حقّانیّت قرآن گواهى داده مانند کسانى مى باشند که چنین نیستند اینان که متکى بر دلیل روشن اند به قرآن ایمان مى آورند، و هر کس از گروه ها چه یهود، چه نصارى و چه مشرکان به آن کفر ورزد، وعده گاهش آتش است؛ پس اى انسان! درباره قرآن در تردید مباش که آن از سوى پروردگارت حق است، ولى بیشتر مردم به خاطر کبر باطنى، لجاجت و جهل ایمان به آن نمى آورند» هود (11): 17؛ «وَالَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهَ وَرُسُلِهِ أُولئِکَ هُمُ الصِّدِّیقُونَ وَالشُّهَدَاءُ عِندَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَنُورُهُمْ وَالَّذِینَ کَفَرُوا وَکَذَّبُوا بِآیَاتِنَا أُولئِکَ أَصْحَابُ الْجَحِیمِ» «و کسانى که به خدا و پیامبرش ایمان آوردند، آنانند که صدّیقان و گواهان اعمال نزد پروردگارشان هستند، و براى آنان است پاداش اعمال شان و نور ایمان شان و کسانى که کفر ورزیدند و آیات ما را انکار کردند، آنان اهل دوزخ اند» حدید (57): 19 «ثُمَّ قَفَّیْنَا عَلَى آثَارِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّیْنَا بِعِیسَى ابْنِ مَرْیَمَ وَآتَیْنَاهُ الْإِنجِیلَ وَجَعَلْنَا فِی قُلُوبِ الَّذِینَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِیَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا کَتَبْنَاهَا عَلَیْهِمْ إِلَّا ابْتِغَاءَ رِضْوَانِ اللَّهَ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَایَتِهَا فَآتَیْنَا الَّذِینَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَکَثِیرٌ مِنْهُمْ فَاسِقُونَ»
«سپس به دنبال آنان پیامبران خود را پى در پى آوردیم و پس از آنان عیسى پسر مریم را به رسالت فرستادیم و به او انجیل عطا کردیم و در قلب کسانى که از او پیروى مى کردند رأفت و رحمت قرار دادیم، و رهبانیتى که از نزد خود ساخته بودند ما بر آنان مقرّر نکرده بودیم، ولى خود آنان آن را براى طلب خشنودى خدا بر خود واجب کرده بودند، اما آنگونه که باید حدود خودساخته را رعایت نکردند؛ پس پاداش کسانى از آنان را که ایمان آورده اند، عطا کردیم و بسیارى از آنان نافرمانند» حدید (57): 27؛
«وَأَنذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ* وَاخْفِضْ جَنَاحَکَ لِمَنِ اتَّبَعَکَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ» «و خویشان نزدیکت را از عاقبت اعمال زشت هشدار ده،* و پر و بال فروتنى و تواضع خود را براى مؤمنانى که از تو پیروى مى کنند بگستر» شعراء (26): 214- 215؛ «مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیَانِ* بَیْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَا یَبْغِیَانِ* فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ* یَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجَانُ» «دو دریاى شیرین و شور را روان ساخت در حالى که همواره باهم تلاقى و برخورد دارند؛* ولى میان آن دو حایلى است که به هم تجاوز نمى کنند درنتیجه باهم مخلوط نمى شوند!* پس کدامیک از نعمت هاى پروردگارتان را انکار مى کنید؟* از آن دو دریا لؤلؤ و مرجان بیرون مى آید»
الرحمن (55): 19- 22؛ «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نَاجَیْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْوَاکُمْ صَدَقَةً ذلِکَ خَیْرٌ لَکُمْ وَأَطْهَرُ فَإِن لَمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ* ءَأَشْفَقْتُمْ أَن تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْوَاکُمْ صَدَقَاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَتَابَ اللَّهُ عَلَیْکُمْ فَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَاللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ» «اى مؤمنان! زمانى که مى خواهید با پیامبر گفتگوى محرمانه کنید، پیش از گفتگوى محرمانه خود صدقه دهید، این براى شما بهتر و پاکیزه تر است، و اگر چیزى براى صدقه نیافتید اجازه دارید محرمانه گفتگو کنید زیرا خدا بسیار آمرزنده و مهربان است.* آیا ترسیدید از اینکه پیش از گفتگوى محرمانه خود صدقاتى بپردازید؟ پس چون نپرداختید و خدا هم توبه شما را پذیرفت، پس نماز را برپا دارید و زکات بدهید و از خدا و پیامبرش اطاعت کنید، و خدا به اعمالى که انجام مى دهید، آگاه است» مجادله (58): 12- 13؛
«وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ* أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ* فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ* ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِینَ* وَقَلِیلٌ مِنَ الْآخِرِینَ» «و پیشى گیرندگان به اعمال نیک که پیشى گیرندگان به رحمت و آمرزش اند،* اینان مقربان اند،* در بهشت هاى پر نعمت اند.* گروهى بسیار از پیشینیان،* و اندکى از پسینیان» واقعه (56): 10- 14؛ «لِنَجْعَلَهَا لَکُمْ تَذْکِرَةً وَتَعِیَهَا أُذُنٌ وَاعِیَةٌ» حاقّه (69): 12؛ «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدّاً» «قطعاً کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده اند، به زودى خداى رحمان براى آنان در دل ها محبتى قرار خواهد داد» مریم (19): 96؛ «وَلَوْ نَشَاءُ لَأَرَیْنَاکُهُمْ فَلَعَرَفْتَهُم بِسِیَماهُمْ وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لَحْنِ الْقَوْلِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ أَعْمَالَکُمْ» «و اگر بخواهیم یقیناً آنان را به تو نشان مى دهیم تا آنان را از روى نشانه هایشان بشناسى، و بى تردید آنان را از شیوه سخن گفتن خواهى شناخت؛ و خدا کارهاى شما را مى داند» محمّد (47): 30؛ «الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُم بِاللَّیلِ وَالنَّهَارِ سِرّاً وَعَلَانِیَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ» «کسانى که چون على بن أبى طالب 7 اموالشان را در شب و روز و پنهان و آشکار انفاق مى کنند، براى آنان نزد پروردگارشان پاداشى شایسته و مناسب است؛ و نه بیمى بر آنان است و نه اندوهگین مى شوند»
بقره (2): 274؛ «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَن دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْکَافِرینَ یُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلَا یَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ذلِکَ فَضْلُ اللَّهِ یُؤْتِیهِ مَن یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ» «اى اهل ایمان! هر کس از شما از دینش برگردد زیانى به خدا نمى رساند خدا به زودى گروهى را مى آورد که آنان را دوست دارد، و آنان هم خدا را دوست دارند؛ در برابر مؤمنانْ فروتن اند، و در برابر کافرانْ سرسخت و قدرتمندند، همواره در راه خدا جهاد مى کنند، و از سرزنش هیچ سرزنش کننده اى نمى ترسند. این فضل خداست که به هر کس بخواهد مى دهد؛ و خدا بسیار عطاکننده و داناست» مائده (5): 54؛ «وَقِفُوهُمْ إِنَّهُم مَّسْؤُولُونَ» «آنان را نگه دارید که حتماً مورد بازپرسى قرار مى گیرند» صافّات (37): 24.
