سفر ناتمام ماهی‌های قرمز در میدان مرکزی تره‌بار تهران

به گزارش ایسنا، در سفر طولانی ماهی های قرمز (با نام علمی Carassius auratus auratus) که به نام‌های ماهی طلایی، ماهی گلی، ماهی حوض نیز خوانده می شوند؛ همه به مقصد نهایی یعنی سفره‌های هفت سین نمی‌رسند. این سفر معمولا از شمال و کاشان و در دبه هایی بزرگ که معمولا حدود 1000 ماهی در آنها ریخته می‌شود آغاز و پس از رسیدن به میدان میوه و تره بار مرکزی راهی سایر استان های کشور می شوند تعدادی زیادی از آنها قبل از رفتن به شهر تهران و سایر استان ها در همان میدان مرکزی میوه و تره بار تلف می شوند و متاسفانه در محیط این میدان رها می شوند.

حدود 4 ساعت در راه هستند، در دبه‌ها و بدون اکسیژن تعدادی از آنها در همین دبه ها تلف می شوند و تعدادی دیگر در مسیر ارسال از تهران به تبریز و مشهد و زنجان و... . تعدادی هم در جابجایی‌های درون میدان می‌میرند، موضوعی که علاوه بر اعتراض شهروندان و گروه های محیط زیستی به دلیل آزار این حیوانات موجب ایجاد آلودگی در محیط میدان مرکزی میوه و تره بار تهران به عنوان فضایی که محصولات کشاورزی و باغی تهران و سایر استان ها را تامین می کند خواهد شد. ماهی هایی که می‌میرند و ناخواسته قربانی سفره‌های عیدمان می‌شوند.

چند سالی است که حامیان حقوق حیوانات برای حذف ماهی قرمز از سفره هفت سین و جلوگیری از زایش و مرگ این موجودات زیبا دست به کار شده‌اند و با آموزش و فرهنگ سازی در فضای مجازی از مردم می‌خواهند برای حفظ جان ماهی‌ها و نجات آنها تا جایی که می‌توانند از خرید آنها خودداری کنند. رقص ماهی‌ها در تنگ‌های شیشه‌ای زمانی زیبا به‌نظر می‌رسد که فراموش نکنیم آنها هم حق زیستن دارند.

البته به گفته احمد نصرتی یک پژوهشگر با توجه به اینکه ماهی قرمز نسبت به بیماری مقاوم است، انتقال دهنده میکروب به ماهی‌های ضعیف دیگر است. برخلاف شایعاتی که درباره انتقال بیماری از ماهی قرمز به انسان وجود دارد، بیماری مشترک میان این موجود و انسان بسیار کم و بدون ضرر است.

به هر ترتیب دم‌عیدی و در این حال و هوای بهاری بازار ماهی طلایی گرم است. تنگ های شیشه ای رنگارنگ، آکواریوم‌های کوچک و بزرگ و حوض های جدید کوچک در کنار سنت حضور آنها پای سفره هفت سین هرکسی را برای خرید این ماهی های زیبا وسوسه می‌کند؛ اما در کنار این اشتیاق کمپین هایی توسط مردم برای نخریدن این ماهی ها در نوروز 1396 تشکیل شده است ولی حتی این کمپین ها نیز از رها شدن ماهی های قرمز مرده در محیط میدان مرکزی میوه و تره بار مرکزی جلوگیری نکرده و معضلی است که با نزدیکی به روزهای پایانی سال هر روز تشدید می شود و در آستانه عرضه محصولات شب عید ممکن است که سلامت این محصولات را با مخاطره مواجه کند.

"محمد" یکی از فروشندگان ماهی های قرمز درون میدان مرکزی میوه و تره بار درباره مرگ ماهی گلی‌ها در گفت‌وگو با ایسنا، می‌گوید: روزانه تعداد زیادی ماهی در دبه و به وسیله کامیون ها به میدان وارد می‌شود که برخی از آنها بدلیل آنکه ساعت ها اکسیژن به آنها نمی رسد درون دبه‌ها می میرند؛ اگر در میان آنها، ماهی‌ها مریض باشند تعداد تلف شده‌ها بیشتر می شود. در جابجایی ها هم تعداد زیادی از این ماهی‌ها از بین می روند. شاید گاهی 2 تا 3 هزار ماهی هم در میدان تلف شوند و در محیط میدان رها می‌شوند. گاهی ماهی ها زمان انتقال به حوض های کوچک درون حجره ها به زمین می افتند و می‌میرند.

وی می‌افزاید: اگر در دبه ها ماهی مریض نباشد، روزی 100 ماهی می‌میرند و اگر مریضی داشته‌ باشند مرگ آنها در هر روز به هزار تا هم می‌رسد. سالی 20 میلیون ماهی قرمز و سفید و سیاه تکثیر می‌شوند و پرورش می‌یابند و بیش از 70 درصد این ماهی‌ها در همان هفته‌های ابتدایی از بین می‌روند.

وی ادامه می‌دهد: قیمت این ماهی ها متفاوت است در حقیقت بار با بار فرق می کند گاهی یک باری ماهی مریضی دارد که شاید حتی تا نصف این ماهی ها را از بین ببرد؛ برخی یا به اشتباه یا برای سود غیر سالم آنها را با قیمت پایینی خریداری می کنند و اگر سریع بفروشند سود می کنند و اگر موفق به فروش سریع این بار نشوند هم ضرر نمی کنند چون قیمتی ندارند ماهی‌ها می‌میرند و در همین میدان لاشه ماهی ها را رها می کنند. این می شود که گاهی وسط این خیابان ها پر از ماهی های مرده می شوند. اصولا این ماهی ها را نمی‌شود زیاد نگه داشت چون بقیه ماهی ها را نیز مریض می کنند.

در پی رها شدن ماهی‌های قرمز تلف شده در میدان مرکزی میوه و تره‌بار، بازگیر، رییس اداره محیط زیست شهر تهران نیز در گفتگو با ایسنا، می‌گوید: جمع‌آوری صحیح ماهی‌های قرمز تلف شده برعهده شهرداری تهران است و محیط زیست نیز در صورت وجود تخلف تذکرات لازم را می‌دهد. البته نظارت بر میدان مرکزی میوه و تره‌بار پیش از ایام نوروز با هدف جلوگیری از تخلفات شکار و صید انجام می‌شود.

وی با اشاره به اینکه اخیرا ماموران محیط زیست و سازمان مدیریت پسماند برای گشت و پایش به میدان مرکزی میوه و تره‌بار رفته‌اند، تصریح می‌کند: گزارش این گشت و پایش هنوز به دست ما نرسیده است. با دریافت گزارش در اسرع وقت به مساله جمع‌آوری صحیح تلفات ماهی قرمزها رسیدگی می‌کنیم.

میلاد خسروی، کارشناس ارشد بیوسیستماتیک جانوری نیز در گفت‌گو با ایسنا، ضمن تاکید بر اینکه نباید ماهی ‌های قرمز را در محیط طبیعی رها کرد از خطرات و آسیب‌های این جانوران برای گونه های بومی کشور می‌گوید: در پدیده ماده زایی، ماهی ماده می ­تواند بدون حضور ماهی نر و با استفاده از اسپرم ماهیان نر از کپورماهیان دیگر (گونه‌­های مختلف) تخمک­ های خود را بارور ساخته و ماهی ماده تولید کند.

وی درباره آثار زیست محیطی ماهی قرمز در کشور نیز می‌گوید: متأسفانه با توجه به گستره معرفی وسیع این گونه در دنیا، مطالعات درباره پیامدهای بوم شناختی و محیط زیستی آن بسیار کم بوده است، اما آثاری چون افزایش آلودگی و تیرگی آب به دلیل تغذیه از گیاهان و مواد آلی موجود در بستر و از بین بردن گیاهان آبزی که برای ماهیان بومی دیگر به عنوان آشیانه و محل تخم ­ریزی استفاده می شود، رقابت تغذیه ­ای و رقابت برای فضا با سایر گونه­‌های بومی، کاهش رفتار تولید مثلی برخی دوزیستان بومی در حضور این گونه و انتقال بیماری به ماهیان دیگر از جمله آثار مخرب زیست محیطی این گونه است.

این محقق گونه های غیربومی آبزی می‌افزاید: نکته ­ای که وجود دارد این است که این ماهی نباید وارد اکوسیستم ­های طبیعی کشور ما شود و مردم کشور ما باید بدانند که با انجام این کار  مشکلات فراوانی را برای محیط زیست کشور خود به وجود می آورند، پس عدم رهاسازی ماهی قرمز در طبیعت یکی از نکات کلیدی در مدیریت این گونه غیر بومی و کاهش حجم آثار منفی آن بر محیط زیست است.

این کارشناس ارشد بیوسیستماتیک جانوری درباره آبزیان زینتی دیگر که درکنار ماهی قرمز به فروش می رسد می‌گوید: متأسفانه ماهی فایتر (جنگجوی سیامی)،  و گونه ­های مثل لاک ­پشت گوش قرمز و انواع دیگر لاک ­پشت، سمندر لرستانی، مارهای آبی و ... ازجمله آبزیان دیگر هستند که شاهد فروش آن ها در ایام پیش از نوروز هستیم. اگر گونه غیر بومی بتواند با محیط جدید معرفی شده سازگار شود، تولید مثل کرده و جمعیت پایدار شکل می دهد و در صورت تبدیل شدن به گونه مهاجم، آثار منفی بر اکوسیستم­ هایی که به آن معرفی شده است، دارد.

به گزارش ایسنا، بی توجهی ما به حقوق این موجودات از محل خرید و فروش آنها یعنی میدان مرکزی میوه و تره بار آغاز می شود. اگر این روزها به بازار داغ خرید و فروش ماهی گلی در این میدان سری بزنید بی تردید تعداد زیادی از ماهی‌های مرده را بر روی زمین می‌بینید که در شلوغی خرید و فروش بی توجه زیر پا له می شوند. نیاز است که مدیریت میدان مرکزی میوه و تره‌بار به عنوان مسئول ارائه خدمات شهری محیط این میدان، از رها سازی ماهی‌های مرده در محیط جلوگیری کند.

در چنین شرایطی شاید عدم نظارت بر بازار این ماهی ها خسارت های جبران ناپذیری به همراه داشته باشد و سفر این ماهی ها در میدان مرکزی تا خانه ها نیز ناتمام بماند لذا نیاز است حداقل خرید و فروش این گونه ها با دقت و نظارت بیشتری انجام شود تا صحنه‌های آزاردهنده کشتار  آنها را در میدان مرکزی تره بار شاهد نباشیم. متاسفانه پیگیری خبرنگار ایسنا نیز برای گرفتن پاسخ درخصوص رها شدن تعداد زیادی ماهی قرمز مرده در محیط میدان مرکزی میوه و تره بار از مسئولین سازمان میادین میوه و تره بار شهرداری تهران بی نتیجه ماند.