به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، روزنامه فاینشنایل‌تایمز در مصاحبه‌ای که از او منتشر کرده، نوشته است: «ایالات متحده درخواست برخی از خریداران نفت ایران برای معاف شدن از تحریم‌های امریکایی را بررسی می‌کند. چند کشور به امریکا خواهند آمد و درخواست معافیت می‌کنند؛ ما این را بررسی می‌کنیم.»
پیش از این و در هفته گذشته بود که هیاتی از کره جنوبی به امریکا رفت تا با مدیران امریکایی در مورد معافیت از تحریم‌های مطلق‌گرایانه امریکا برای عدم خرید نفت از ایران مذاکره کند. بعد از آن بود که حتی برخی خبرهای غیررسمی از مذاکرات دیگر خریداران نفتی ایران صحبت می‌کردند و اعلام می‌شد که خریداران آسیایی نفت امریکا برای دریافت معافیت‌های خرید نفت ایران صف کشیده‌اند و هر کدام در تلاش هستند تا با دریافت مجوز خرید نفت از ایران، در دایره تنگ‌نظری‌های امریکایی قرار نگیرند.
مذاکراتی که به هند، چین، کره جنوبی، ژاپن و حتی ترکیه هم کشیده شد و بعید به نظر نمی‌رسد که با توجه به قیمت جهانی نفت و ترس از افزایش قیمت‌ها بعد از تحریم نفتی ایران دامنه آن به پالایشگاه‌های اروپایی هم کشیده شود.
این اظهارنظر، نشان می‌دهد که امریکایی‌ها به خوبی بلوف نفتی عربستان برای تداوم افزایش عرضه نفت به بازار را درک کرده‌اند و می‌دانند که ورود ذخایر استراتژیک نفتی عربستان به بازار می‌تواند، در شرایط اضطرار وضعیت قیمت‌ها در بازار جهانی را با مخاطرات جدی رو‌به‌رو کند. روالی که حتی ممکن است در صورت تحریم نفت ایران قیمت جهانی نفت را به بیش از ١٠٠ دلار برساند و خریداران را به مشکل جدی‌تری دچار کنند.
چین، هند و ترکیه از جمله واردکنندگان نفت ایران هستند که پیش از این اعلام کرده بودند ممکن است تحریم‌های امریکا را نادیده بگیرند. کارشناسان نفتی اعلام کرده‌اند که بازارهای جهانی به نفت ایران نیاز دارند و شاید نتوانند توقف عرضه نفت ایران را تحمل کنند. دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری امریکا، به تازگی از عربستان خواست تولید نفت خود را حداقل دو میلیون بشکه در روز افزایش دهد، اما نتوانست پاسخی امیدوارکننده دریافت کند. با این همه، پومپئو دوباره اعلام کرد هر کشوری که از معافیت برخوردار نشود، در صورت خرید نفت از ایران مجازات خواهد شد.
اظهارات جدید پومپئو را اگرچه نمی‌توان چرخش سیاسی ترامپ خواند اما به نظر می‌رسد که ترس از افزایش قیمت جهانی نفت بعد از تحریم نفت ایران باعث شده تا امریکا نرمش بیشتری در مقابل خریداران نفت ایران نشان دهد؛ نرمشی که رابطه مستقیمی با عدم توانمندی عربستان برای جایگزین کردن سهم ایران در بازار جهانی نفت دارد و امریکا نیز به خوبی به این امر واقف است و بعید نیست که معافیت‌های زمان‌دار برای خریداران نفت ایران به دنبال برنامه‌ریزی‌های افزایش ظرفیت تولیدی باشد که دیگر تولید‌کنندگان نفت دارند.
کارشناسان نفتی معتقدند که ممکن است امریکا با اعلام معافیت‌های ٦ ماهه برای خریداران آسیایی نفت ایران، فعلا بازار و سطح قیمت‌ها را کنترل کند و سپس چنانچه قیمت‌ها به تعادل رسید معافیت‌ها را لغو یا تمدید کند. این گروه اعتقاد دارند که امریکا به خوبی می‌داند شریک نفتی‌اش نمی‌تواند پاسخگوی نیاز بازار بعد از تحریم نفتی ایران باشد و به همین جهت نیز با معافیت‌های خاص به دنبال خرید زمان برای یافتن راهکار‌های جایگزین است.
زنگ خطری به نام عراق
به تازگی عراق با اعلام درآمد ٤٠ میلیارد دلاری صادرات خود اعلام کرده است که تولید فعلی
٤ میلیون و ٥٠٠ هزار بشکه‌ای‌اش را به ٨ میلیون و ٣٠٠ هزار بشکه خواهد رساند که این میزان می‌تواند زنگ خطری برای جایگزینی نفت ایران در بازار جهانی باشد و دغدغه بلوف نفتی عربستان را بپوشاند. البته عراقی‌ها پیش از این اعلام کرده بودند که قصد ندارند بازار نفتی ایران را در اختیار بگیرند. اما بعید نیست که با ورود نفت ونزوئلا و نفت عراق به بازار قیمت‌ها روال نزولی در پیش گیرند و از فشار برای حضور نفت ایران در بازار کاسته شود.
با این حال کارشناسان نفتی معتقدند که هم معافیت‌های نفتی امریکا و هم ورود ذخایر استراتژیک عربستان به بازار جهانی نفت موقت است و نمی‌توان به هیچ یک از این موارد اطمینان کرد چرا که با کاهش ذخایر استراتژیک عربستان به بازار و پایان زمان معافیت خریداران نفتی ایران می‌تواند قیمت‌ها را مجددا صعودی کرده و امریکا را تحت فشار جدیدی برای تمدید معافیت‌های خرید نفت ایران قرار دهد.
امریکا رتبه‌دار می‌شود ؟
در همین حال دولت امریکا اعلام کرد تولید نفت این کشور با وجود محدودیت‌های حمل در مناطق شیل، در سال آینده افزایش بیشتری پیدا خواهد کرد و تولید نفت خام امریکا به ١١,٨ میلیون بشکه در روز در سال 2019 می‌رسد که بالاتر از ١١.٧٦ میلیون بشکه در روز است که در گزارش دورنمای ژوئن برآورد شده بود.
طبق پیش‌بینی مقامات اداره اطلاعات انرژی امریکا، تولید نفت این کشور در سال 2019 به حدود 12 میلیون بشکه در روز بالغ می‌شود که در صورت محقق شدن، امریکا بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان خواهد شد.
به گفته منابع آگاه، تولید نفت خام امریکا از فوریه بالای 10 میلیون بشکه در روز مانده است در حالی که عربستان سعودی - بزرگ‌ترین صادرکننده نفت اوپک - ماه گذشته به منظور کنترل رشد قیمت‌ها، تولیدش را افزایش داد و حدود ١٠,٥ میلیون بشکه در روز تولید کرد.
بر اساس گزارش بلومبرگ، اداره اطلاعات انرژی امریکا پیش‌بینی خود از تولید داخلی در سال جاری را تغییری نداد و در ١٠,٧٩ میلیون بشکه در روز حفظ کرد. طبق پیش‌بینی این نهاد، تولید نفت جهانی در سال آینده ١٠٢.٥٤ میلیون بشکه در روز خواهد بود در حالی که پیش‌تر این رقم ١٠٢.٢١ میلیون بشکه در روز پیش‌بینی شده بود. برآورد اداره اطلاعات انرژی از رشد تقاضای جهانی در سال 2019 نیز کمتر شد.
کاهش خرید هند
از سوی دیگر رایزنی هندی‌ها برای استفاده از معافیت خرید نفت ایران نیز آغاز شده است، بر پایه آمار کشتیرانی و صنعتی، واردات نفت هند از ایران طی ماه میلادی گذشته ١٥,٩ درصد کاهش یافته و نشان می‌دهد که در ژوئن 592 هزار و 800 بشکه در روز نفت از ایران وارد کرده که در مقایسه با 705 هزار و 200 بشکه در روز در ماه مه کاهش نشان می‌دهد.
خرید کمتر پالایشگاه‌های خصوصی، واردات نفت هند از ایران در ژوئن را کاهش داد. با این حال پالایشگاه‌های دولتی خریدشان را افزایش دادند. طبق آمار، پالایشگاه‌های دولتی که حدود 60 درصد از پنج میلیون بشکه در روز ظرفیت پالایش هند را تشکیل می‌دهند، حدود 10 درصد بیشتر نفت ایران را در ژوئن نسبت به ماه مه خریداری کردند. هند بزرگ‌ترین مشتری نفت ایران پس از چین است.
حذف امتیازات ویژه هند
مسعود رضوانیان رهقی، دیپلمات ایرانی در هند در واکنش به کاهش خرید نفت ایران از سوی هند نیز گفته است: «اگر هند تلاش کند برای جبران کاهش خرید از ایران، نفت خود را از کشورهایی مانند عربستان سعودی، روسیه، عراق، امریکا و سایرین تامین کند، تهران به امتیازاتی که برای هند فراهم کرده بود، پایان خواهد داد. ایران از هند برای عمل نکردن به وعده سرمایه‌گذاری برای توسعه بندر چابهار انتقاد دارد و اعلام کرده که اگر دهلی‌نو واردات نفت ایران را کاهش دهد، امتیازات ویژه را از دست خواهد داد. مایه تاسف است که وعده‌های سرمایه‌گذاری هند برای توسعه بندر چابهار و پروژه‌های مواصلاتی آن هنوز تحقق نیافته است. اگر همکاری و مشارکت هند در بندر چابهار از ماهیت استراتژیک برخوردار است، انتظار می‌رود که هند بلافاصله تدابیر لازم را اتخاذ کند.
