داروهای مخدر یا اُپیوئیدهای مصنوعی (۱)

 تحریریه پزشک امروز

داروهای اُپیوئیدی یا مخدرهای صناعی داروهایى هستند با اثرات درمانی شبیه تریاک. تریاک شیره گیاه خشخاش می باشد و هزاران سال است که برای تسکین درد از این مواد استفاده می‌شود و این امر همیشه موجب سو مصرف از این گیاه جادوئی و ترکیبات آن از زمان پی بردن بشر به اثرات آن شده است.

تاکنون از تریاک بالغ بر 25 آلکالوئید استخراج شده است. عملکرد این آلکالوئید‌‌‌ها و اثرات آن در بدن همانند کار هورمون‌‌‌های طبیعی ضد درد مانند اندروفین‌‌‌ها و انکفالین‌‌‌ها می‌باشد.

در اوایل دهه 1970 دانشمندان متوجه شدند که مواد اپیو ییدی به گیرنده‌‌‌هایی در مغز متصل شده و اثرات خود را بروز می‌دهند که هورمون‌‌‌های ضد درد طبیعی نیز با همان گیرنده‌‌‌ها ترکیب می‌شوند و از طریق تاثیر سلسله اعصاب مرکزی موجب تخفیف احساس درد و سر خوشیپگردند.

امروزه پزشکان این دسته داروها را براى تسکین دادن درد‌‌‌هاى حاد یا مزمن ناشى از بیمارى، جراحى یا جراحت‌‌‌ها تجویز مى‌کنند.

از این داروها در علم پزشکى برای کاهش درد و کنترل سرفه و اسهال و نیز کاهش علائم ناشی از قطع مصرف مواد مخدراستفاده می‌شود. علاوه بر این این دسته داروها سرخوشى و نشئگى ایجاد مى‌کنند و به همین علت است که مورد سوءمصرف گسترده قرار مى‌گیرند.

برخی از آلکالوئید‌‌‌ها و ترکیبات تریاک مثل مورفین، کدئین، تبائین، بعلت اینکه سنتز شیمیائی شان گران و پر هزینه است از تریاک استخراج می‌شوند اما این کار بدین جهت حائز اهمیت است که با ایجاد تغییراتی در ساختمان آنها و اضافه کردن مواد شیمیائی می‌توان اپیوییدهائی مصنوئی را بدین روش تهیه کرد همانند هروئین که از استیله کردن مورفین به دست می‌آید.

هر چند امروزه دارو‌‌‌های مخدر مصنوعی و گوناگونی ساخته می‌شود که هیچ گونه پایه طبیعی نداشته و صرفاً در آزمایشگاه بر پایه و همانند سازی ساختمان مولکول‌های ترکیبات تریاک ساخته می‌شود مانند پتدین و متادون که به اشکال مختلف قرص، آمپول تزریقی و شربت خوراکی وجود دارند.

گرچه در بیشتر موارد معمولا توجه به مواد مخدری نظیر هرویین، کراک، تمجیزک معطوف مى‌شود، اما برخى از این دارو‌‌‌های در ظاهر قانونى و تجویز شده توسط پزشکان مانند کدئین، مرفین، ترامادول، دیفنوکسیلات و یا بنزودیازپین‌‌‌ها... نیز دست کمی از مواد مخدر نداشته و حتی در بسیاری موارد تخریب‌‌‌هایی به مراتب خطرناک‌تر دارند.

در بسیاری از موارد بعلت مصرف همزمان این داروها و ماده مخدری شبیه تریاک به ترکیبی نو ظهور می‌رسیم که علائم مصرف و قطع آنها هیچ شباهتی با قبل نداشته و درمان سخت و سخت‌تر می‌گردد.

این داروها همچنین نشئگى و خواب آلودگى، اشکال در تمرکز، تنگ شدن مردمک‌ها، کاهش یافتن در سرعت تنفس، تهوع، استفراغ، بى‌اشتهایى و تعریق به وجود مى‌آورند. با مقادیر بالاتر مصرف این اثرات شدیدتر مى‌شوند و مدت بیشترى به طول مى‌انجامد. عدم تعادل رفتاری و اغتشاش شعور و حس از عوارض مصرف همزمان این داروها می‌باشد.

سرعت و شدت اثرات آنها بستگى به چگونگى مصرف دارد. هنگامى‌که به طور خوراکى مصرف مى‌شوند، این اثرات به تدریج ظاهر مى‌شوند و معمولاً پس از ده تا بیست دقیقه احساس مى‌شود ولی هنگامى ‌که به صورت تزریقی مصرف مى‌شوند، اثرات با بیشترین شدت و در طول یک دقیقه احساس می شوند...

برای خواندن بخش دوم- داروهای مخدر یا اُپیوئیدهای مصنوعی- اینجا کلیک کنید.