
قدیمی ترین مجله در حال انتشار ایرانی در تحلیلی بر سریال سووشون از تضادها و چالشهای سریال گفت که باعث گشته این سریال در کانون توجه قرار گیرد.
حسام رشیدیمهر(روزنامهنگار) در مجله ۸۴سالهی اطلاعات هفتگی نوشت: سریال سووشون، به تهیه کنندگی محمد حسین قاسمی و کارگردانی نرگس آبیار با اقتباس از رمان کلاسیک سیمین دانشور، سعی کرده روح داستان و عمق شخصیتها را حفظ کند. از همان قسمت اول، مخاطب با زنی قوی و مستقل به نام زری روبرو میشود که نمایندهی زنان مقاوم جنوب ایران در دوران جنگ جهانی دوم است. این شخصیت
کاریزماتیک، با تحولات احساسی و اجتماعیاش، مسیر سریال را هدایت میکند و باعث میشود بیننده از نزدیک با مشکلات و تصمیمات او همراه شود.
سریال سووشون از همان ابتدا با هدف معرفی لایه های درونی زن ایرانی ودغدغه های بیشمارش در گذرگاه تاریخ روایتی چند وجهی را بنا نهاد و درهر قسمت با دقت به جزییات تاریخی و خانوادگی شخصیت او را به چالش کشید و به شکلی تدریجی و منطقی تغییر و رشد او و دیگر شخصیتهای پیرامونش در مواجهه با تعارضات اجتماعی، فرهنگی را به شکلی باورپذیر و طبیعی به تصویر کشید.
نمایش مقاومت مردم، تأثیر جنگ جهانی دوم بر زندگی روزمره وافزایش فشارهای اجتماعی ومشکلات اقتصادی در فضای سنتی جنوب ایران چالشی برای آزمون و خطای زن ایرانی است که چگونگی گذار و عبور از آن با دقت و وسواس خاصی پرداخت گردیده و نرگس آبیار به موازات بازی های کنترل شده ی هنرپیشگان، با تاکید بر طراحی دقیق جزئیات لباسها، خانهها، بازارها و مراسم محلی، حس زمان و مکان اتفاقات رمان را به خوبی منتقل میکند.
از سوی دیگر، انتخاب زاویههای دید، نورپردازی، توازن ریتم روایت ، استفاده از نماهای باز و بسته، حرکت دوربین و رنگبندی دقیق، موسیقی متن و صداگذاری ، سبب تقویت احساسات و تنش صحنهها و غرق شدن مخاطب در فضای داستان گردیده است. به بیان دیگر سووشون به موازات انتقال حس واقعی رمان، قدرت احساسی و تاریخی آن را نیز به شکل تصویری به مخاطب ارائه میدهد.
نرگس آبیار در تلاش برای ارائه ی یک اثر فاخر، با اتخاذ برخی بدعتها و تغییرات در روایت، ابعاد تازهای به رمان سیمین دانشور افزوده است. تمرکز بیشتر بر احساسات درونی شخصیتها، نمای بصری منسجم و اضافه کردن جزئیاتی از زندگی روزمرهی مردم جنوب ایران( که در متن رمان به شکل کوتاه یا تلویحی بیان شده)، اضافه کردن نماها و سکانسهای حسی برای برجسته نمودن حالات روحی و درونی زری و دیگر شخصیتها و همچنین اضافه کردن سکانسهای کوتاه و تأکیدی در کنار حذف برخی از بخشهای طولانی رمان به جهت جذابیت و سرعت بخشی به ریتم، نه تنها آسیبی به اصل رمان نرسانده بلکه سبب تقویت پیوند عاطفی بین مخاطب و شخصیتها و فضای کلی سریال شده است. به شکلی که حتی کسانی که رمان را نخواندهاند، به خوبی میتوانند با احساسات شخصیتهای اثر همراه شوند و تمام بار احساسی و اجتماعی داستان را عمیقتر درک کنند.
نکته ی مهم دیگر در سووشون که نباید از نظر دور داشت استفاده از تکنیک نقض غرض میباشد که هم در عمق داستان و شخصیتها و هم در سطح روایتی / اجتماعی و هم از بُعد بصری و سینمایی کاملا مشهود است.
رفتارها و تصمیمات برخی شخصیتها گاهی با انتظار مخاطب یا با ظاهر سنتی آنها در تضاد است. بعنوان مثال زری که اجبارا باید تسلیم محدودیتهای اجتماعی و سنتها شود، در موقعیتهای حساس رفتار جسورانه و پیشروانه از خود نشان میدهد. همچنین در تعریف قوانین و سنتها که عمدتا محدودکننده هستند، مردم به شیوهای عملی و هوشمندانه آنها را دور میزنند یا با شرایط سازگار میشوند که این تضاد بین قواعد اجتماعی و عملگرایی شخصیتها، عبور از سنتگرایی را تقویت میکند که مصداق واقعی نقض غرض در متن میباشد. این تضاد بین انتظار و واقعیت شخصیتها، هم تعلیق ایجاد میکند و هم عمق شخصیت را نشان میدهد. از طرف دیگر گاهی تضاد میان ظاهر آرام یا سنتی صحنه و عمق درگیری و بحران شخصیتها باعث تأکید بیشتر روی احساسات و تصمیمات مهم داستان میشود.
سووشون در مجموع با فرافکنی های زیرکانه توانسته موفق به کسب جایگاهی بحث برانگیز در بین مخاطبان و همچنین منتقدان و سینماگران گردد. تاکید بر نقش فعال و جسورانه زنان در جامعه وتاکید بر اثر گذاری آنان در رویارویی با محدودیتها و فشارهای اجتماعی ، نهادینه کردن تعادل بین ارزشهای فرهنگی و نیازهای عملی روزمره وبه تعبیر دیگر احترام به سنتها به موازات سازگاری با شرایط واقعی زندگی باوجود کمرنگ شدن برخی سنتها و ورود به مدرنیته وهمچنین توانایی ایجاد همذاتپنداری و حس درک شرایط سخت گذشته درکنار وفاداری به متن و جزئیات تاریخی واجتماعی گزینه هایی هستند که سووشون را بعنوان پلی بین گذشته وامروز معرفی مینماید چراکه در انتقال پیام تاریخی و احساسی رمان به زمان حاضر و به بیان دیگر احترام به ریشه ها و قابلیت فهم برای مخاطبان به شدت موفق عمل نموده است وبدین سان نه تنها جایگزین تصویری معقول برای رمان کلاسیک سیمین دانشور میباشد، بلکه میتواند به عنوان یک اثر قابل توجه در صنعت سریال سازی شناخته شود.
گفتنی است سریال «سووشون» اولین اقتباس از رمان سیمین دانشور را نرگس آبیار به تهیهکنندگی محمدحسین قاسمی ساخته با داستانی عاشقانه در بستر تاریخ و متاثر از رخدادهای سیاسی-اجتماعی معاصر ایران.
بهنوش طباطبایی، میلاد کیمرام، فرشته صدرعرفایی، سام درخشانی، مریم سعادت، ترلان پروانه، آرمین رحیمیان، مزدک میرعابدینی، بابک کریمی، سهیل مستجابیان، هوتن شکیبا، آزاده صمدی و...و با هنرمندی مجید صالحی ازجمله بازیگران سریال «سووشون» هستند که از طریق نماوا در شبکه خانگی عرضه شده است.