تا چند وقت پیش مسافر انتخاب میکرد که آیا حاضر است برای صرفهجویی در وقت، پول بیشتری بپردازد یا خیر اما امروز، این اختیار به کلی سلب شده است و با حذف «عجله دارم»، صرفاً آدرس گرانفروشی از یک دکمهی صریح، به یک فرآیند پیچیدهی سیستمی منتقل شده است و این الگوریتم نامرئی، با سوء استفاده از ساعات اوج تقاضا و عدم پذیرش هوشمندانه رانندگان، مسافر را به «تحمل» نرخهای بالاتر وامیدارد و عملاً گرانفروشی را در قالب خدمترسانی اضطراری به کاربران تحمیل میکند.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، با وجود حذف دستوری گزینهی جنجالی «عجله دارم» از سامانههای حملونقل هوشمند به دستور تعزیرات، اما مخاطبان تابناک از شواهد میدانی خود شکایت داشته اند که این مکانیزم نه تنها از بین نرفته، بلکه به شکلی پنهان و تحمیلیتر خانه کرده است و او را مجبور میکند برای پایان دادن به یک انتظار طاقتفرسا، تسلیم نرخهای چند برابری شود.
چند ماه پیش، گزینهی جنجالی «عجله دارم» که به سامانههای حملونقل هوشمند مانند اسنپ اضافه شده بود، به دستور سازمان تعزیرات حکومتی و به دلیل مصداق گرانفروشی، از دسترس خارج شد که این حرکت شاید در ظاهر به معنای پیروزی حقوق مصرفکننده در برابر قیمتگذاری سلیقهای بود اما شواهد و تجربیات میدانی کاربران نشان میدهد که روح مکانیزم «عجله دارم» از بین نرفته، بلکه تنها از یک انتخاب صریح به یک اجبار نامرئی تبدیل شده است.
گرچه به طور طبیعی در ساعات اوج تقاضا و ترافیک، نرخ کرایه افزایش می یابد تا رانندگان ترغیب به قبول سفر شوند، اما شیوهی اجرای فعلی آن، مصداق افزایش اجباری قیمت است؛ به طوری که در شرایط فعلی، رانندگان به سرعت متوجه قیمت اولیهی پیشنهادی میشوند و اگر این قیمت را پایینتر از حد انتظار خود بدانند، سفر را نمیپذیرند و در این حالت، مسافر مجبور است شاهد یک پدیدهی جدید باشد و آن چیزی نیست جز ثبت درخواستهای پیاپی ناموفق به همراه افزایش تدریجی قیمتها.
این انتظار که گاهی تا نیم ساعت نیز طول میکشد، مسافر را در یک حالت اجبار قرار میدهد تا با هر بار عدم پذیرش، قیمت را افزایش دهد و همزمان به راننده این پیام را میدهد که با صبر کردن مسافر چارهای ندارد و مجبور است قیمت بالاتری پیشنهاد دهد.
در نسخهی قبلی، مسافر میتوانست آگاهانه تصمیم بگیرد که آیا حاضر است برای صرفهجویی در وقت، پول بیشتری بدهد یا خیر. اما در وضعیت کنونی، این هزینه بهصورت غیرمستقیم و تحمیلی اعمال میشود بنابراین عملاً اختیار مسافر برای انتخاب قیمت پایینتر را از او سلب شده است و مسافر را وادار به پذیرش نرخهای چند برابری میکند.
بنابراین حذف فیزیکی دکمهی «عجله دارم» تنها آدرس گرانفروشی را از روی دکمه، به روشی غیرمستقیم منتقل کرده است و سازمانهای نظارتی مانند تعزیرات باید تشخیص دهند که گرانفروشی نه فقط در ارائهی یک گزینه، بلکه در طراحی سیستمی نیز میتواند رخ دهد که مسافر را برای تأمین یک نیاز ضروری، وادار به پرداخت قیمتی بالاتر از نرخ متعارف میکند.
