یک آزمایش ساده می تواند زندگی مردها را نجات بدهد
سرطان بیضه گرچه نادر است ولی آن قدرها هم کم نیست و سرطانی است خطرناک . باید از علائم خطر آن آگاه بود و خود را از خطر رهانید .
تشخیص هرچه زودتر خطر کمتر:
تعداد این سرطان، کم و یک درصد کل سرطانهاست . اگر زودتر تشخیص داده شود، بیمار مدت ها زنده می ماند . ولی متاسفانه بیماران مدت شش ماه و یا یک سال پس از بروز نخستین آثار بیماری به پزشک مراجعه می کنند و گاهی به سبب شرم بی جا حاضر به معاینه نمی شوند، در این مدت به سرطان فرصت داده می شود که به احشاء شکم و ریه ها و حتی استخوانها ریشه بدواند . از آنجائی که این بیماری کم است، گاهی خود پزشکان نیز به آن بی توجهی می نمایند و آن را به عنوان عفونت ساده درمان می کنند و وقت گران بها تلف می شود .
گرچه این بیماری، بیشتر، مردان 15 تا 40 ساله را مبتلا می کند اما مردها در هیچ سنی از این بیماری در امان نیستند .
خطر کجاست؟
گرچه راههای بسیار خوبی برای درمان سرطان بیضه مانند جراحی و شیمی درمانی وجود دارند، ولی درباره علت آن کمتر اطلاعی در دست است و نمی توان آن را به علت و یا عادت به خصوصی و یا محیط زیست نسبت داد . اما عواملی هستند که می توانند در بروز این عارضه مؤثر باشند که به طور خلاصه آنها را شرح می دهیم:
1 . بیضه شکمی یا بیضه ای که در داخل شکم باقیمانده و به داخل کیسه بیضه نیامده باشد (توضیح اینکه در دوران جنینی، بیضه در داخل شکم جنین است و به تدریج که جنین رشد می کند بیضه نیز پائین می آید و در محل دائمی خود قرار می گیرد) . در برخی از کودکان پس از تولد نیز در داخل شکم می ماند ولی پس از تولد به تدریج پایین می آید ولی در بعضی دیگر از کودکان باید با عمل جراحی پائین آورده و در کیسه بیضه قرار داده شود . اگر گاهی نتوان آن را پائین آورد، مصلحت در این است که برداشته و دور انداخته شود چون استعداد سرطانی شدن دارد . ناگفته نماند اگر در چنین کودکانی یکی از بیضه ها برداشته شود، طرف دیگر خوب رشد می کند و کار هر دو طرف را انجام می دهد . به هرحال کسانی که بیضه پایین نیامده داشته باشند، خواه بعدا عمل شده باشد یا نه، احتمال ابتلا به سرطان سه برابر افراد دیگر است .
2 . سابقه خانوادگی: اگر پدر شما یا برادر شما سرطان بیضه داشته باشند، ده برابر دیگران در معرض خطر هستید .
3 . نژاد: این بیماری در نژادهای گوناگون متفاوت است و در نژاد آریائی کمتر دیده می شود .
4 . عقیمی: عقیمی در بروز این بیماری بی تاثیر نیست . این افراد نباید نگران باشند ولی باید به بروز علائم بیشتر توجه نمایند .
5 . ضربه: سابق بر این چنین تصور می شد که ضربه در به وجود آوردن این سرطان مؤثر است ولی واقعیت این است که بیمار پس از ضربه به سبب درد به پزشک مراجعه می کند و اصل بیماری تشخیص داده می شود نه اینکه ضربه باعث آن شده باشد . به عبارت دیگر; این بیماری پیشاپیش وجود داشته است و ضربه باعث شده است که به این عضو و به این بیماری توجه شود .
گاهی اسب سواری و دوچرخه سواری را مسئول این امر می دانستند در حالی که امروزه ثابت شده است که این بیماری ربطی با این مسائل ندارد .
راه تشخیص زودرس
چه باید کرد؟ چون هنوز راه هائی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد، به ناچار باید گام هائی برای شناختن زودرس آن برداشت .
بهترین راه برای پی بردن به موقع این بیماری، معاینه به وسیله خود شخص است . هر ماه یکبار می توانید بیضه های خود را بررسی و لمس نمائید . اگر چیز غیرعادی بود و یا چیزی بود که قبلا وجود نداشت، بی درنگ به پزشک مراجعه نمائید که در این صورت درمان بسیار ساده و مؤثر خواهد بود و عارضه ای هم باقی نخواهد گذاشت چون هنوز بیماری در مراحل اولیه است .
اگرچه افراد ناآگاه ممکن است بر اثر معاینه خودی بی جهت مضطرب و نگران باشند ولی به هرحال نگرانی آنان پس از مراجعه به پزشک برطرف خواهد شد و اگر مسئله ای هم بود، به موقع حل خواهد شد .
معاینه به وسیله خود شخص بسیار آسان است . پس از گرفتن دوش گرم و یا نشستن در وان آب گرم، با دست بیضه را لمس کنید و هرگونه وضع غیرعادی را در آن می توانید دریابید . هرگونه توده ای در آن به تدریج بزرگ شود باید علت ویژه ای داشته باشد . معمولا هر دو طرف به یک اندازه است . اگر یکی به تدریج بزرگ شود، غیرعادی است وعلت ویژه ای دارد که با مراجعه به پزشک، مسئله روشن می شود . احساس سنگینی و یا درد در یک بیضه می تواند علامت ناراحتی باشد .
اختلالات دیگری که نباید با سرطان اشتباه گرفت
بزرگی و یا حساسیت یکی از پستانهای مرد می تواند علامت سرطان بیضه باشد . به هرحال با مشاهده نشانه غیرعادی بی درنگ به پزشک مراجعه نمائید .
در معاینه ای که خود انجام می دهید اگر چیز غیرعادی یافتید، نگران نباشید چه هر چیز غیرعادی سرطان نیست و ممکن است علل دیگری نیز وجود داشته باشد . مانند:
الف . تورم اپی دیدیم: عفونت ممکن است باعث درد و ورم در «اپی دیدیم » باشد (اپی دیدیم لوله ای است که نطفه مرد را از بیضه به کیسه منی منتقل می کند) درمان با آنتی بیوتیک این عارضه را فورا رفع می نماید . اگر درمان ناقص باشد بیماری عود خواهد کرد .
ب . فتق: پارگی و نقص در ماهیچه شکمی باعث می شود که بخشی از روده وارد کیسه بیضه شود . بنابراین اگر توده غیرعادی در این محل دیدید که توام با درد و حساسیت است، به پزشک مراجعه نمائید تا ترتیب درمان را بدهد .
پ . ایدروسل: این عارضه به سبب جمع شدن مایع در بیضه ایجاد می شود که در اثر ضربه و عفونت و یا علل دیگر است . علائم آن سنگینی و بزرگی بیضه است که بی درد می باشد . گرچه این عارضه بی خطر می باشد ولی ناراحت کننده است و ممکن است توام با سرطان باشد بنابراین لازم است به پزشک مراجعه نمائید .
ج . اسپرماتوسل: کیست و یا کیسه است در بیضه که بی ضرر می باشد .
به طور خلاصه باید یادآوری کنم که با تجهیزات و فن آوری جدید نباید کسی از سرطان بیضه رنج ببرد و یا بمیرد .
وسایل تشخیص دقیق علاوه بر معاینات بالینی عبارتند از: سونوگرافی و نمونه برداری از بافت بیضه که یکی از بهترین راه های تشخیص است . درمان نیز همان طوری که ذکر شد، با جراحی و شیمی درمانی کاملا امکان پذیر است به شرط اینکه دیر نشده و به نقاط دیگر بدن ریشه ندوانیده باشد .
