نخل نارگیل (Cocosnucifera) با تنهٔ بلند و باریک، ساقه‌ٔ یکنواخت، تاج انبوه، برگهای زیاد و خوشه‌های میوه، یکی از زیباترین و مفیدترین درختان جهان محسوب می‌شود.
نارگیل در بیش از 80 کشور از مناطق گرمسیری، مهمترین محصول است. این نخل علاوه بر تأمین نیازهاى غذائی، آشامیدنی، منبعى براى تهیهٔ مواد اولیهٔ بسیارى از کارخانه‌ها و صنایع نیز مى‌باشد. بنابراین علاوه بر مصارف صنعتى در زندگى بومى نیز نقش مهمى دارد. تمام اندام‌هاى این نخل شگفت‌انگیز براى بشر مفید هستند و به همین دلیل به درخت بهشتى مشهور شده است.
ارزش غذائى نارگیل بیشتر در میوهٔ آن نهفته است که شامل قسمت‌هاى زیر مى‌باشد:
1. شیرهٔ نارگیل 2. مغز یا گوشت میوه 3. پوست داخلى 4. غلاف یا پوست خارجى میوه.
شیرهٔ نارگیل یکى از مهمترین نوشیدنى‌هاى نیروزا مى‌باشد که ارزش داروئى نیز دارد و باعث افزایش گردش خون در کلیه‌ها، افزایش ادرار و دفع مواد سمى از بدن مى‌شود. ارزش انرژى‌زائى آن 4/17 کیلوکالرى در 100 گرم آب است. ترکیبات شیرهٔ نارگیل به‌شرح زیر است:
آب 5/95 درصد، پروتئین 1/0 درصد، چربى کمتر از 1/0 درصد، مواد معدنى 4/0 درصد، کربوهیدرات 4 درصد، کلسیم 02/0 درصد، فسفر کمتر از 01/0 درصد و آهن 5/0 میلى‌گرم در 100 گرم.
مغز یا گوشت میوه به شکل‌هاى مختلف مورد استفاده قرار مى‌گیرد. از آن تحت فشار، شیره یا کرمى تهیه مى‌شود که مادهٔ اولیهٔ ساخت بسیارى از شیرینى‌هاى لذیذ است و به همین علت اهمیت تجارى دارد. مغز تازه شامل 45 درصد رطوبت، 4 درصد پروتئین، 4 درصد مواد معدنى و 10 درصد کربوهیدرات است. پودر و آرد نارگیل که در صنایع غذائى و شیرینى‌سازى به‌کار مى‌روند، از مغز تازه تهیه مى‌شوند. مغز خشک نارگیل که معمولاً کوپرا نامیده مى‌شود غنى‌ترین منبع روغن گیاهى با 67-60 درصد چربى است. این روغن بیشتر مصرف خوراکى دارد و از خواص داروئى ارزنده‌اى برخوردار است. مالیدن این روغن بر پوست سر به رشد موزون و سلامت گیسوان کمک مى‌کند. علاوه بر آن در ساخت صابون، پاک‌کننده‌ها، شامپوها و ... نیز به‌کار مى‌رود. پس از روغن‌کشى کوپرا، کنجالهٔ آن به‌عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار مى‌گیرد و کود بسیار خوبى براى محصولات کشاورزى است.
کوپراى خوراکى به دو شکل مختلف در دسترس است: توپى و فنجانى‌شکل.
مغز خشک کامل یا کوپراى توپى وقتى به دو نیمهٔ فنجانى‌شکل تقسیم شد کوپراى فنجانى نامیده مى‌شود. مغز خشک نارگیل (کوپرا) نرم، شیرین، چرب و کرم‌رنگ است و با قیمتى بالاتر از پودر نارگیل به فروش مى‌ِسد. این ماده در پخت بسیارى غذاها و دسرها (مانند شیربرنج) و نیز به شکل رنده شده در انواع شیرینى‌ها و حلواها کاربرد دارد.
از هر اصله درخت نارگیل، 6ماه در سال شیره‌گیرى مى‌شود. این شیره که تودى (Toddy) نام دارد، آمیزه‌اى از شکل، آب و چانشینى است و از جوانه‌هاى بسته نارگیل تهیه مى‌شود. تودهٔ سرشار از ویتامین B بوده و یک نوشیدنى فرح‌بخش است.
با جوشاندن این شیره روى حرارت ملایم، شربت گوارائى به نام جاگرى (Jaggery) به‌دست مى‌آید که طرفداران زیادى دارد.
گیاه شناسی
نارگیل در حدود سه هزار سال پیش در جنوب آُسیا کشت می شده است . در حال حاضر درخت نارگیل در تمام مناطق استوائی وجود دارد .
مردم اقیانس آرام نارگیل را بعنوان یک غذای اصلی مصرف می کنند و از تمام قسمت های این درخت استفاده می برند . ضرب المثلی در این مناطق وجود دارد که می گوید هر کس که درخت نارگیل می کارد برای خودش و برای بچه هایش ،لباس ،ظرف ،نوشابه ،غذا و خانه درست می کند .
نارگیل معمولا از هندوراس ، پاناما و جمهوری دومینیکین به کانادا وارد می شود .مقدر بسیار کمی نارگیل در فلوریدا تولید می شود که به مصرف داخلی می رسد
نارگیل درختی است که بطور قائم بالا می رود . ارتفاع آن به 30 متر و قطر تنه آن تا یک متر می رسد
برگهای آن دراز و بطول 4 تا 5 متر و مرکب از چند برگچه باریک و دراز است . طول برگچه ها حدود یک متر می باشد . رنگ ها سبز روشن است
میوه نارگیل مانند خوشه ، شامل چندین نارگیل با اندازه های مختلف است .
میوه نارگیل کروی شکل است که قسمت خارجی آن ضخیم و سفت و متشکل از الیاف نباتی و داخل آن نیز صاف و سخت می باشد . در قاعده نارگیل سه سوراخ دیده می شود که چشم های نارگیل نامیده می شود . برای استفاده از مایع داخل نارگیل که شیر نارگیل نامیده می شود این سوراخها را باید با جسم نوک تیزی باز کرد و مایع دارون آنرا بیرون آورد . سپس با چکش آنرا بشکنید و ا گوشت داخل آن استفاده کنید . البته می توانید بعد از بیرون کشیدن شیر ، نارگیل را در داخل فر در درجه حرارت 350 درجه فارنهایت بمدت نیمساعت قرار دهید تا نارگیل خود را بشکند .
درخت نارگیل در هر سال حدود پنجاه عد نارگیل می دهد . نارگیل هنگامیکه نارس است مقدر یبشتری شیر دردولی بتدریج میوه می رسد مقدرشیر آن کمتر می شود .
برای خرید نارگیل همیشه میوه ای را انتخاب کنید که سنگین باشد ضمنا آنرا تکان دهید که صدای شیر داخل آنرا بشنوئید زیرا نارگیل اگر بدون شیر باشد حتما کهنه است و یا اینکه شیرش بیرون آمده و هوا کشیده و خراب شده است .
ترکیبات شیمیایی:
گوشت نارگیل دارای آنزیم های مختلف مانند انورتین ، اکسیداز و کاتالاز می باشد .
در شیر نارگیل اسید های آمینه مختلفی مانند هیستدین ، آرژینین ،لیزین ف تایروزین ،تریپتوفان ، پرولین ،لوسین و آلانین موجود است .
در صد گرم گوشت تازه نارگیل مواد زیر موجود است
انرژی 350 کالری
آب 50 کالری
پروتئین 3/5 گرم
چربی 35 گرم
مواد نشاسته ای 9 گرم
کلسیم 12 میلی گرم
پتاسیم 250 میلی گرم
سدیم 25 میلی گرم
فسفر 95 میلی گرم
آهن 1/8 میلی گرم
ویتامین ب 1 0/05 میلی گرم
ویتامین ب 2 0/02 میلی گرم
ویتامین ب 3 0/5 میلی گرم
ویتامین ث 3/2 میلی گرم
همانطور که گفته شد به مایعی که در داخل نارگیل وجود دارد شیر نارگیل گفته می شود . ولی باید اضافه کرد که با له کردن و چرخ کردن گوشت سفید نارگیل نیز شیری بدست می آید که بان شیر نارگیل گفته می شود . و در اکثر مورد منظور از شیر نترگیل شیر است که از گوش نارگیل گرفته می شود .
شیر نارگیل یک غذای کامل است که می توان آن را با شیر مدر مقایسه کرد
آب 65 گرم
پروتئین 3/2 گرم
چربی 25 گرم
مواد نشاسته ای 5 گرم
کلسیم 16 میلی گرم
فسفر 100 میلی گرم
آهن 1/5 میلی گرم
ویتامین ب 1 0/03 میلی گرم
ویتامین ب 2 0/01 میلی گرم
ویتامین ب 3 0/8 میلی گرم
ویتامین ث 2 میلی گرم
خواص داروئی:
گوشت سفید نارگیل از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و شیر نارگیل کمی گرم و مرطوب است
1)نارگیل بدلیل داشتن چربی زیاد و مواد مغذی چاق کننده است
2)حرارت داخلی بدن را افزایش می دهد
3)برای خوشبو کردن دهان مفید است
4)ضعف کبد را درمان می کند
5)برای برطرف کردن بواسیر مفید است
6)ادرار را زیاد می کند
7)درد مثانه را رفع می کند
8)زخم های بدن را مداوا می کند
9)کرم معده و روده ، مخصوصا رکم کدو را از بین می برد
10)برای تقویت دستگاه هاضمه مفید است
11)ریشه درخت نارگیل ضد تب و ادرار آور است
12)ریشه درخت نارگیل برای ناراحتی های کبدی مانند یرقان مفید است
13)دم کرده ریشه درخت نارگیل برای معالجه اسهال خونی مفید است
14)برای دفع سنگ کلیه شیر نارگیل را با برگ سنا مخلوط کرده و بنوشید
خواص شیر نارگیل
1-شیر نارگیل هم ملین و هم ضد اسهال است
2-برای رفع اسهال خونی مفید است
3-برای برطرف کردن آب آوردگی بدن از شیر نارگیل استفاده کنید
4-شیر نارگیل ضد سم است
5-برای پائین آرودن تب مفید است
6-برای معالجه بیماریهای پوستی مفید است
خواص روغن گوشت نارگیل
روغن نارگیل از تقطیر گوشت سفید نارگیل بدست می آید
1-برای معالجه بیماریهای پوستی بکار می رود
2-حافظه و هو ش را تقویت می کند
3-درد مثانه را رفع می کند
4-کرم کدو و رکمهای دیگر روده را دفع می کند
5-در درمان کمر درد موثر است
6-معالج بواسیر است
7-محرک نیروی جنسی است
میوه نارگیــــــل
با بیان گیاه شناسی ، نارگیل عبارت از یک میوه یکپارچه و خشک است که بصورت یک شفت لیف دار شناخته ( نه مغز) شناخته می شود. پوسته ( میان بر) نارگیل لیفی است و دارای یک هسته داخلی ( درون بر) می باشد. این درون بر سخت سه روزنه جوانه زنی دارد که اگر پوسته برداشته شود به آسانی بر روی سطح خارجی قابل رویت است. ریشه اولیه هنگام روییدن رویان از یکی از این روزنه ها بیرون می آیند. با بررسی زیاد متوجه می شوید درون بر و روزنه های جوانه زنی به شکل صورت میمون هستند و نام پرتغالی آن coco است .
کاربردهــــــــا
تمامی بخشهای نخل نارگیل ( شاید بجز ریشه ها) مفید بوده و این درختان محصول نسبتاً زیادی دارند ( سالانه بیش از 75 میوه)؛ لذا ارزش اقتصادی بسیار مهمی دارد. در زبان سانسکریت نخل نارگیل را kalpa vrikshaمی نامند که بصــورت " درختی که تمامی مایحتاج زندگی را تامین می کند"ترجمه می شود. کاربرد قسمتهای مختلف نخل نارگیل به شرح زیر است :
1. بخش سفید و گوشت دار دانه آن خوراکی است که در آشپزی بصورت تازه یا خشک شده مصرف می شود.
2. حفره ای که با آب نارگیل پر شده است حاوی شکر می باشد که بعنوان یک نوشیدنی گوارا مورد استفاده قرار می گیرد.
3. شیر نارگیل ( که دارای تقریباً 17% چربی است) از بعمل آوردن نارگیل رنده شده با آب گرم که روغن و ترکیبات معطر استخراج می کند تهیه می شود.
4. شیره ای که از شکافتن سنبله گلهای نارگیل بدست می آید ، یک نوشیدنی به نام تادی تولید می کند که در فیلیپین توبا نامیده می شود.
5. شکوفه های نوک گیاهان بالغ خوراکی بوده و بعنوان " کلم نخل" معروفند.( اگرچه کندن آن موجب از بین رفتن درخت می شود)
6. بخش درونی و درحال رشد نوک درخت که " قلب نخل" نامیده می شود خوراکی بوده و در سالادهایی که بعضی اوقات " سالاد پولدارها" نامیده می شود مصرف می گردد ( کندن این قسمت هم باعث مرگ نخل می شود).
7. کوار رشته ای است که از پوسته نارگل تهیه می شود و در طنابها ، حصیر ها ، برسها ، کیپ کردن درز قایقها و بعنوان فیبرهای پرکننده کاربرد دارد.
8. نارگیل خشک منبع روغن نارگیل محسوب می شود.
9. از تنه درختان نارگیل الوار ساختمانی تولید می گردد.
10. از برگ آنها موادی برای گالی پوش کرده بام ( پوشش بام) و ساخت سبد تهیه می شود.
11. پوسته و سخت پوست آنرا می توان بعنوان سوخت بکار برد و منبع بسیار خوبی برای زغال چوب محسوب می شوند.
12. مردم اهل هاوایی تنه آنرا خالی می کنند و با آن طبل ، ظروف یا حتی بلم می سازند.
مضرات :
نارگیل دیر هضم است و در بدن خلط تولید می کند بنابراین بهتر است با شکر خورده شود
چون نارگیل گرم است ممکن است در گرم مزاجان اشکالاتی تولید کند از این نظر اینگونه افراد باید آنرا با میوه های ترش ، لیمو و یا هندوانه بخورند . خوردن آن برای سردمزاجان و سالمندان بسیار مفید است و اشکالی تولید نمی کند .
منابع :
نارگیل و خواص آن http://www.aftab.ir
نارگیل Coconut http://www.irteb.com
خواص دارویی نارگیل http://daneshnameh.roshd.ir
نارگیل http://www.parsiteb.com
خواص نارگیل http://www.aghlam.com
نارگیل http://daneshnameh.roshd.ir/خ
