علاوه بر برخی از استخوانهای صورت و جمجمه، استخوانهایی نظیر جناغ سینه، دنده، استخوان کتف و کفل نیز به به عنوان استخوانهای صاف، طبقه بندی میشوند. این مقاله لیستی از تمام استخوانهای صاف در بدن انسان را گرد آوری کرده است.
آیا میدانستید؟
بیشترین تعداد سلولهای قرمز خون در افراد بزرگسال، در استخوانهای صاف یافت میشوند. این استخوانها مغز استخوان دارند اما نه گودال مغز استخوان.
اسکلت انسان، چارچوب استخوانی است که نه تنها به بدن شکل میدهد بلکه از اندامهای داخلی حیاتی و ضروری نیز حفاظت میکند. انقباض ماهیچههای اسکلتی متصل به استخوانها است که حرکت را ممکن و میسر میسازد. علاوه بر این، مغز استخوانهای ویژه نیز گلبولهای قرمز و سفید را تولید میکنند. به هنگام تولد، اسکلت انسان دارای 300 استخوان است اما تعداد این استخوانها در افراد بزرگسال به 206 استخوان کاهش مییابد. اسکلت انسان شامل اسکلت محوری و اسکلت آویزهای است. اسکلت محوری شامل جمجمه، جناغ سینه، دندهها و ستون فقرات (استخوانهایی که در امتداد محور طولی فرضی هستند) و اسکلت آویزهای شامل استخوانهای بازو، پاها، کمربند کتف و کمربند لگن است. اسکلت محوری شامل 80 و اسکلت آویزهای شامل 126 استخوان است.
استخوانهای بدن انسان به استخوانهای دراز، استخوانهای کوتاه، استخوانهای سزاموئید، استخوانهای صاف، استخوانهای نامنظم و استخوانهای درونی طبقه بندی میشوند. استخوانهای دراز شامل استخوان ران، درشت نی، نازک نی (ساق کوچک)، زند زبرین، زند زیرین (اولنا) و بازو هستند. استخوانهای کوتاه مکعبی شکل شامل استخوان مچ دست، قوزک پا (مچ پا)، انگشت دست، انگشت پا و بند انگشت هستند.
استخوانهای سزاموئید استخوانهای کوچکی هستند که در برخی تاندونها، جا سازی شدهاند. استخوان کشکک (استخوان کاسهی زانو) نمونهای از استخوان سزاموئید است. استخوانهای نامنظم، همان طور که از نامشان پیدا است، شکل نامنظمی دارند. استخوان لامی و استخوان مهره، مثالهایی از استخوان نامنظم هستند. استخوانهای صاف، استخوانهای نازک و مسطح هستند.
ساختار استخوانهای صاف در بدن انسان :
همان طور که از نامشان پیدا است، استخوانهای صاف، صفحات مسطح محکم استخوانی هستند. اینها خمیدهاند و سطح بزرگی برای اتصال ماهیچه دارند. بیشتر آنها از بافتهای نرم و یا اندامهای حیاتی که در زیرشان قرار دارد، حفاظت میکنند. برای درک ساختار استخوانهای صاف، فرد باید با تفاوت بین استخوان متراکم و استخوان اسفنجی آشنا شود. مسلماً این دو نوع بافت استخوانی از نظر چگالی با هم دیگر فرق دارند.
استخوان متراکم از اوستئونهایی تشکیل یافته است که به طور سفت، متراکم شدهاند. اوستئونها شامل کانال اوستئونیک هستند که یک مجرای مرکزی است و شامل تعدادی رگهای خونی و رشتههای عصبی است و توسط ماتریسی از حلقههای هم مرکز به نام لاملا احاطه شده است. بین این لاملاها، اتاقها (خلأهای) کوچکی قرار گرفته است که حاوی اوستئوسیتها (سلولهای استخوانی بالغ) با آرایش هم مرکز به دور مجرای اوستئونیک است.
از طرف دیگر، استخوانهای اسفنجی کم چگالتر هستند. آنها شامل استخوانهای میله میله یا میلهای شکل هستند که در طول خطوط تنش، مرتب شدهاند. این استخوانها به انتهای استخوانهای تحمل کنندهی وزن، استحکام میبخشند. فضای بین آنها شامل مغز استخوان قرمز است. در استخوانهای صاف، استخوان اسفنجی بین دو لایه از استخوان متراکم، قرار گرفته است. ساختار این استخوانها طوری است که حفاظت میکنند. در استخوانهای جمجمه، لایهی بافت متراکم به جدول جمجمه منسوب است. با این که لایهی بیرونی سفت و کلفت است اما لایهی درونی نازک، چگال و ترد است. این لایهی نازک به جدول شیشهای منسوب است. بافت اسفنجی، دو قطبی نیز نامیده میشود. در مناطق ویژهای از جمجمه، بافت اسفنجی جذب میشود و جاهای پر از هوا (سینوسهایی) را بین دو جدول بر جای میگذارد.
لیست استخوانهای صاف :
استخوانهای صاف، استخوانهای پهنی هستند که اتصال ماهیچه یا حفاظت را فراهم میکنند. این استخوانها به صفحات مسطح و پهن گسترش مییابند همانند استخوان جمجمه، کفل، جناغ سینه، دنده و کتف. استخوانهای صاف بدن انسان به صورت زیر هستند:
• استخوان پس سر یا جمجمه
• استخوان آهیانه
• استخوان پیشانی
• استخوان بینی
• استخوان اشکی
• استخوان خیش
• استخوان کتف
• استخوان کفل
• استخوان جناغ سینه
• استخوان دنده
استخوان جمجمه و صورت :
استخوانهای جمجمه شامل استخوان پس سر، دو استخوان آهیانه، استخوان پیشانی، دو استخوان گیج گاه، استخوان اسفنوئید و استخوان اتموئید هستند. بالا و هر دو کنارهی سر، توسط جفت استخوان آهیانه شکل گرفتهاند. استخوان پیشانی، پیشانی را شکل میدهد اما استخوان پس سر، پشت سر را شکل میدهد. همهی اینها صفحات نازک خمیده هستند که از مغز در برابر آسیب ضربه حفاظت میکنند. 14 استخوان صورت وجود دارند که عبارتند از : استخوان فک، گونه، اشکی، بینی، استخوان صدفهی تحتانی بینی، استخوان کام، خیش و آرواره. از میان اینها، استخوان بینی (دو استخوان مستطیلی شکل که پل بینی را شکل میدهد)، استخوان اشکی (کوچکترین استخوان جمجمهی سر که در بخش قدامی دیوارهی داخلی حدقه قرار دارد) و استخوان خیش (استخوان چهار ضلعی شکل که بخش پایینی و عقبی تیغهی بینی را شکل میدهد) جزو گروه استخوانهای صاف قرار میگیرند.
دندهها :
قفسهی سینه انسان شامل 12 جفت استخوان مسطح خمیده به نام دنده، 12 استخوان مهرهی سینه و یک استخوان تی شکل به نام جناغ سینه است. دندهها نیز به دندههای درست، دندههای نادرست و دندههای شناور تقسیم میشوند. هفت جفت اول دندهها به دندههای درست منسوب هستند. انتهای این دندهها از طریق غضروف دنده که یک بافت ارتباطی است، به جناغ سینه متصل میشود. سه جفت بعدی دندهها که دندههای نادرست نامیده میشوند فقط به غضروف دندهی پایینترین جفت دندههای درست، متصل میشوند. دو جفت آخر دندهها، دندههای شناور نامیده میشوند. اینها فقط به ستون فقرات متصل میشوند و به جناغ سینه متصل نمیشوند.
استخوان کتف :
استخوان کتف که عموماً به تیغهی کتف مشهور است، یک استخوان مثلثی شکل است که بخش عقبی کمربند کتف را شکل میدهد. این استخوان، بازو (استخوان بازوی بالایی) را به ترقوه متصل میکند. آن یک استخوان جفت مسطح، با سطح گسترده برای اتصال ماهیچه است. این استخوان سه زاویه (افقی، بالایی و پایینی)، سه مرز (بالایی، افقی و میانی)، سه زائده (زائدهی قله الکتف، ستون فقرات و منقاری) و دو سطح (غضروف دندهای و پسین) دارد.
استخوان جناغ سینه :
استخوان جناغ سینه عموماً به استخوان سینه مشهور است و یک استخوان تی شکل مسطح است که در منطقهی وسط بالایی در بخش داخلی سینه قرار گرفته است. این استخوان، بخشی از قفسه سینه است و به غضروف دندههای درست (هفت جفت اول دندهها) و در طرف دیگر به ترقوه، متصل میشود. این استخوان در جلو، محدبی شکل و در پشت، کمی معقر است.
استخوان کفل :
استخوانهای کفل راست و چپ، استخوان خاجی و استخوان دنبالچه، لگن را در بدن انسان شکل میدهند. استخوانهای کفل راست و چپ، در مفصل شرمگاهی در جلو، به هم میرسند و در پشت به استخوان خاجی، متصل میشوند. هر استخوان کفل شامل سه بخش به نامهای حرقفه، ورک یا نشیمن گاهی و شرمگاهی است. این سه استخوان، بخش قدامی – کناری کمربند لگن را تشکیل میدهند. استخوان حرقفی، بزرگترین استخوان در میان این سه است و بخش بالایی استخوان کفل را تشکیل میدهد. استخوان ورک یا نشیمن گاهی، بخش پایینی را در پشت تشکیل میدهد اما استخوان شرمگاهی بخش پایینی را در جلو تشکیل میدهد. این استخوانها در کودکی مجزا هستند اما از سن 25 سالگی با هم ترکیب میشوند تا استخوان کفل را تشکیل دهند.