آسیب های معنوی آخرالزمان(۲)

رواج صفات رذیله در آخرالزمان
 

در روایاتی رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) از روی آوردن اهل آخر الزمان به صفات رذیله می فرماید:
اذا صار الناس سماعین للکذب، اکالین للسحت، یستحلون الربا و الخمر و المقالات و الطرف و المعازف.(1)
هنگامی که مردم به دروغ گوش فرا می دهند، حرام و رشوه بخورند، ربا را جایز بشمارند، شراب و قمار و لهو و لعب را حلال بدانند...
اذا تواخی الناس علی الفجور، و تهاجروا علی الدین، و تحابو علی الکذب، و تباغضوا علی الصدق ... فان کان ذلک الولد غیظا، و المطر قیظا. (2)
هنگامی که مردم برای کارهای ناشایست تعاون و همکاری کنند، و در احکام مذهبی از یکدیگر دوری جویند، برای دروغ همدیگر را دوست بدارند و برای راست گویی از یکدیگر قهر کنند، ... اگر اینها واقع شود، اولاً عاق والدین می شوند، باران کمتر و در غیر این موضوع می بارد، لئیمان هر لحظه در افزایش و کریمان هر لحظه کاهش می یابند.
همچنین ایشان اشاره فرمود:
اذا انتهکت المحارم و اکتسبت الماثم، و سلط الاشرار علی الاخیار، و یفشو الکذب، و یتباهون باللباس.(3)
هنگامی که حریم ها مورد تجاوز واقع شود، گناهان عملی گردد، اشرار بر نیکان مسلط شوند، دروغ شایع شود و مردم به جامه های خود مباهات کنند.
رسول اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) در شرح پلیدی های آخر دنیا، سخن دیگری نیز فرمود:
کانک بالدنیا لم تکن اذا ضیعت امتی الصلاه، و اتبعت الشهوات، و غلت الاسعار، و کثر اللواط و زخرفت جدران الدور و رفع بناء القصور، و رکبوا جلود النمور، و اکلوا الماثور، و لبسوا الحبور، و صارت المباهاه بالمعصیه. (4)
دنیا را در برابر دیدگانت مجسم کن، هنگامی که امت من نماز را ضایع کنند، از شهوات پیروی کنند، قیمت ها بالا رود، هم جنس بازی شایع شود، دیوارهای منازل تزئین گردد، کاخ ها و ساختمان ها بلند ساخته شود، بر پوست های پلنگان سوار شوند، آنچه بیایند بخورند، زیورآلات بپوشند و معصیت به صورت وسیله مباهات و فخر فروشی در آید.
«و تعاملوا بالربا، و تظاهروا بالزنی ... و استحلوا الکذب، و اتبعوا الهوی؛ در معاملات ربا بگیرند، به عمل نامشروع تظاهر کنند، دروغ را جایز بشمارند و از هوای نفس پیروی کنند» (5)
و الفقیر بینهم ذلیل حقیر، و المؤمن ضعیف صغیر و العالم عندهم وضیع، الفاسق عندهم مکرم، و الظالم عندهم معظم، و الضعیف عندهم هالک، و القوی عندهم مالک. (6)
آدم مستمند در میان آنها خوار و زبون است، شخص با ایمان در نزد آن ها ضعیف و حقیر است، فرد با فضیلت در چشم آنها پست و بی مقدار است، ولی در مقابل، شخص فاسق محترم و فرد ستمگر مورد تعظیم و احترام است. ضعیف در میان آنها پای مال و قوی در نزد آنها صاحب اختیار است.

نزول کردن جایگاه والدین در آخرالزمان
 

متأسفانه در این دوره احترام به پدر و مادر کم رنگ می شود و از جایگاه خود تنزل پیدا می کنند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) بیان می کنند:
«... و رایت العقوق قد ظهر، و استخف بالوالدین؛ ... و می بینی که عاق والدین بودن رواج می یابد و پدر و مادر سبک شمرده می شوند». (7)
«یجفوا الرجل والدیه و یبر صدیقه؛ انسان به پدر و مادرش جفا می کند و با دوستانش از راه وفا و صفا وارد می شود». (8)
«یفتری الولد علی ابیه و یدعو علی والدیه، و یفرح بموتهما؛ فرزند به پدرش تهمت می زند، بر پدر و مادرش نفرین می کند و از مرگ آنها مسرور می شود». (9)
«یحسد الرجل اخاه، و یسب اباه، و یتعامل الشرکاء بالخیانه؛ مرد به برادرش حسد می ورزد، به پدرش دشنام می دهد و با شریکان از راه خیانت وارد می شود». (10)

آسیب ها و بلایای معنوی پایان دنیا
 

در کلام رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) از دیگر آسیب ها و بلایای معنوی پایان دنیا می توان به این روایات اشاره کرد:
«اذا استعلن و قول البهتان و الاثم و الاثم و الطغیان و ...؛ هنگامی که روابط نامشروع علنی شود، ‌گناه، بهتان و مرزنشناسی آشکار گردد و ...». (11)
«اذا قطعوا الارحام، و منوا بالطعام، و اذا ذهبت رحمه الاکابر، و قل حیاء الاصاغر؛ هنگامی که پیوند خویشاوندی قطع شود، برای اطعام منت گذارند، مرحمت از دل بزرگان رخت بر بندد و حیا از روی کوچکان گرفته شود»(12)
«اذا دب الکبر فی القلوب دبیب السم فی الابدان، و ظهرت الجرائم، و هونت العظائم؛ هنگامی که تکبر و خودپرستی در اعماق دل ها نفوذ کرد، آن سان که سمومات در بدن ها نفوذ می کنند، گناه ها علنی شد و محرمات الهی سبک شمرده شد». (13)

زنان و مردان آخر الزمان
 

پیامبر بزرگ اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) که ازدواج را سنت خود می دانسته اند، درباره زنان و مردان آخرالزمان روایت می کنند:
«اذا کثر الطلاق، و لا یقام حد؛ هنگامی که طلاق بسیار باشد و حدود الهی اقامه نشود» (14)
«لعن الله الرجل یلبس لبسه المراه، و المراه تلبس لبسه الرجل؛ خداوند لعنت کند مردی را که جامه زن به تن کند، و زنی را که جامه مرد بپوشد». (15)
«اذا رکب الذکور الذکور، و الانات الانات؛ هنگامی که مردها با مردها در می آمیزند و زن ها با یکدیگر»(16)
«اذا تزینت النساء بثیاب الرجال، و سلب عنهن قناع الحیاء؛ هنگامی که زن ها جامه مرد بپوشند و پوشش حیا از آن ها گرفته شود». (17)
حضرت امام صادق (علیه السلام) مؤسس شیعه جعفری، روایات جالب و مهمی در توصیف آخرالزمان دارند. ایشان درباره حق همسایگی در عصر آخرالزمان می فرماید: «یوذی الجار جاره، لیس له مانع؛ همسایه به همسایه اش آزار و اذیت می کند و کسی جلوگیری نمی کند». (18)
«و رایت الجار یوذی جاره خوفا من لسانه؛ همسایه را می بینی که همسایه اش را اذیت می کند و همسایه از زبان او وحشت دارد». (19)

سختی زمان پیش از ظهور
 

از امام صادق (علیه السلام) روایاتی از سختی زمانه پیش از ظهور نقل شده است:
تقسو القلوب، و تمتلیء الارض جورا، و یکثر القتل حتی تحزن ذوات الاولاد، و تفرح العواقر فیبن یدی خروجه بلوی ای بلوی للمقیمین علی الباطل، و هو انتقام من الله تعالی.(20)
همچنین ایشان در این باره می فرماید:
یکون صاحب المال اعز من المؤمن، و یصیر المؤمن ضعیفا و المنافق عزیزا، و الفقیر حقیرا، و العالم و ضیعا، و الفاسق مکرما، و الظالم معظما.(21)
ثروتمند از مؤمن گرامی تر می شود، مؤمن زبون، منافق عزیز، فقیر پست، دانشمند بی مقدار، فاسق محترم و ستمگر پر ارج می شود.
... و رایت الرجل اذا مر به یوم و لم یکسب فیه الذنب العظیم، من فجور، او نجس مکیال او میزان، او غشیان، حرام او شرب مسکر، کئیبا حزینا، یحسب ان ذلک الیوم علیه ضیعه من عمره. (22)
هنگامی که ببینی که اگر مردی یک روز گناه بزرگی انجام نداده باشد، از قبیل فحشا، کم فروشی، کلاهبرداری و شرب خمر، بسیار غمگین و اندوهگین می شود که گویی آن روز عمرش تباه شده است.
از امام رضا (علیه السلام) نیز روایتی در توصیف اهل آخرالزمان به این مضمون آمده است:
اذا اشتدت الحاجه و الفاقه، و انکر التاس بعضهم. یأتی الرجل اخاه فی حاجته، فیلقاه بغیر الوجه الذی کان یلقاه فیه، و یکلمه بغیر الکلام الذی کان یکلمه. (23)
هنگامی که نیازها و گرفتاری ها فراوان شود، مردم همدیگر را نشناسند، انسان برای استعداد به نزد برادرش برود و او را در قیافه دیگری جز آنچه هست بیابد و با او با لحن دیگری سخن بگوید.
آنچنان که از احادیث پیداست، پیش بینی این حوادث در روایات به دلیل رحمت و رأفت پیامبر و ائمه اطهار (علیهم السلام) است. آنان مسلمانان را یادآور این رخدادها می شوند تا اینکه بتوانند در میان طوفان ابتلائات آخرالزمان، دین خود را حفظ کنند. به عبارت دیگر، روایات چراغ روشنی هستند که ما را در تاریکی عصر غیبت و حیرت آخرالزمان راهنما می شوند.

پی‌نوشت‌ها:
 

1- بشاره الاسلام، ص75؛ الزام الناصب، ص195.
2- روزگار رهایی، ج2، ص708.
3- الزام الناصب، ص184.
4- الامام المهدی، ص219.
5- المهدی (علیه السلام)، ص199؛ بحارالانوار، ج52، ص257.
6- الزام الناصب، ص 195.
7- بشاره الاسلام، ص 134؛ منتخب الاثر، ص431.
8- الزام الناصب، ص182.
9- منتخب الاثر، ص431؛ بشاره الاسلام، ص134.
10- الزام الناصب، ص181؛ بشاره الاسلام، ص23.
11- الامام المهدی (علیه السلام)، ص219؛ بشاره الاسلام، ص133.
12- بحارالانوار، ص52، صص63، 256 و 263.
13- الزام الناصب، ص181؛ بحارالانوار، ج52، ص264.
14- الزام الناصب، ص182؛ بشاره الاسلام، ص26.
15- نهج الفصاحه، ج2، ص473، بشاره الاسلام، ص23.
16- کشف الغمه، ج3، ص324؛ منتخب الاثر، ص 435؛ المهدی، صص 199 و 219.
17- نهج الفصاحه، ج2، ص474.
18- بشاره الاسلام، ص 132؛ بحارالانوار، ج52، ص263.
19- الزام الناصب، ص 183.
20- منتخب الاثر، ص 384؛ بشاره الاسلام، ص 133.
21- بحارالانوار، ج52، ص 264؛ بشاره الاسلام، صص 76 و 132.
22- منتخب الاثر، ص 431.
23- بشاره الاسلام، صص 104 و 108؛ الزام الناصب، ص 175.
 

منابع
- پژوهش مؤسسه فرهنگی موعود، «آخر الزمان در آینه روایات». تهران، موعود عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، 1386.
وبلاگ ارتباط معنوی با امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف): www.vafagh.co.ir
حسینی ایمنی، سید علی؛ اشارات، قم: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما، تابستان 1391.