علائم پایین بودن میزان گلبولهای سفید خون

میزان پایین سلول یا گلبول سفید خون می‌تواند نشانه‌ی برخی بیماریها یا اختلالات نهفته باشد. در این مقاله مروری کلی بر علائم و علل معمول این عارضه خواهید داشت.
سلولهای سفید خون، بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن را تشکیل می‌دهند. سلولهای سفید خون که تحت عنوان لکوسیت‌ نیز شناخته می‌شوند در برابر پاتوژنها (عوامل بیماری زا) و مواد خارجی که وارد بدن می‌شوند، مبارزه می‌کنند. این سلولها که در سرتاسر بدن یافت می‌شوند، خون و عروق لنفاوی را دربرمی‌گیرند. سلولهای سفید خون توسط سلولهای بنیادی در مغز استخوان تولید شده و نام آنها از رنگ‌شان گرفته شده است. انواع مختلفی از سلولهای سفید خون با عملکردهای متفاوتی وجود دارد. آنها، نوتروفیل‌ها، لنفوسیت‌ها، بازوفیل‌ها، ائوزینوفیل‌ها و مونوسیت‌ها را شامل می‌شوند. مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهند که حدود 1% خون انسان متشکل از سلولهای سفید خون است. میزان طبیعی سلول سفید خون در یک لیتر از خون انسان بین 4 تا 11 میلیون می‌باشد. افزایش یا کاهش قابل ملاحظه در این میزان می‌تواند نشانه‌ی وجود برخی عوارض نهفته باشد.

تعداد پایین سلول سفید خون

این وضعیت، کاهش تعداد گلبولهای سفید خون را نشان می‌دهد. به این عارضه لکوپنی (leukopenia) گفته می‌شود که از طریق آزمایشات اولیه خون می‌توان آن را تشخیص داد. آزمایشات بیشتر می‌توانند نوع سلول سفید خون که تحت تأثیر قرار گرفته است را مشخص نمایند. در یک فرد سالم، حدود 60% نوتروفیل، 5% منوسیت، 4% ائوزینوفیل، و 1% بازوفیل وجود خواهد داشت. شناسایی نوع خاص گلبول سفید خون که تحت تأثیر قرار گرفته است، به تشخیص بیماری زمینه‌ای یا نهفته کمک می‌کند. گفته می‌شود که استانداردهای تعیین لکوپنی بسته به عواملی همچون سن، جنسیت، و روش آزمایشی، متفاوت می‌باشند. با این حال، هر میزانی کمتر از 3500 گلبول سفید در هر میکرولیتر خون را به عنوان موردی از لکوپنی تشخیص می‌دهند.

علل

همانطور که در بالا عنوان شد، پایین بودن میزان گلبولهای سفید خون می‌تواند به علت بیماریهای مختلف و مصرف برخی داروها باشد. عوارضی که می‌توانند موجب کاهش سلولهای سفید خون شوند، آنمی آپلاستیک، و برخی بیماریهای خود ایمنی را شامل می‌شود که می‌توانند سلولهای سفید خون را از بین ببرند. سایر علل شامل، سندرم میلودیسپلاستیک، هیپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید، عوارض التهابی مانند آرتریت رماتوئید و اختلالات کبدی یا طحال می‌شود. برخی از اختلالات مادرزادی با این عارضه در ارتباط می‌باشند. حتی عفونتهای ویروسی، باکتریایی و انگلی می‌توانند موجب کاهش تعداد سلولهای سفید خون شوند. شیمی درمانی یکی از روشهای درمانی است که می‌تواند موجب کاهش تعداد گلبولهای سفید خون گردد. این امر همچنین می‌تواند به دلیل پرتودرمانی رخ دهد.

علائم

در صورت پایین بودن تعداد سلول سفید خون، سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود و بدن در معرض ابتلاء به عفونتهای مختلف قرار می‌گیرد. در حالی که علائم خفیف ممکن است چندان محسوس نباشند، انواع شدید نیاز به مراقبتهای پزشکی فوری دارند. در کودکان، علائمی مانند تب، سبکی سر یا سرگیجه و کم خونی ممکن است بوجود آیند. زودخشمی، گرگرفتگی، خستگی و لرز برخی از علائم دیگر می‌باشند. در حالی که بعضی افراد دچار هماتوم (تورم موضعی همراه با تجمع خون) می‌شوند، قاعدگی طولانی مدت در زنان مبتلا شایع است.
فرد مبتلا همچنین ممکن است دچار عفونتهای دستگاه گوارش و مجاری ادراری همراه با خواب آلودگی و خستگی شدید شود. در برخی موارد علائم، اسهال، دل پیچه، گلودرد، تبخال و سردرد را شامل می‌شود. در صورت بروز تب، در صورتی که درجه حرارت بدن از 100 درجه فارنهایت یا 7ر37 سانتیگراد فراتر رفته باشد بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید. افرادی که مبتلا به عفونت دستگاه گوارش می‌باشند بایستی مراقب علائمی مانند اسهال، خونریزی رکتوم و دل پیچه باشند. عفونتهای ادراری ممکن است موجب درد و احساس سوزش در حین ادرار شوند. عفونتهایی که در آنها تب بالا است بایستی به عنوان شرایط اضطراری تحت درمان قرار گیرند.
چنانچه متوجه‌ی هر یک از علائم فوق شدید، به منظور تشخیص علت نهفته بلافاصله به فوریتهای پزشکی مراجعه و در اولین فرصت تحت درمان قرار گیرید. پزشک همچنین ممکن است آزمایش مغز استخوان را به عنوان راه تشخیصی تجویز نماید. به محض آنکه عارضه نهفته تشخیص داده شود، بایستی متناسب با آن درمان انجام شده تا لکوپنی درمان شود. پزشک همچنین ممکن است داروهایی را تجویز نماید که موجب تولید سلولهای سفید خون می‌شوند. داروهای ضد میکروبی نیز ممکن است جهت درمان آندسته علل ناشی از عفونتها مورد استفاده قرار گیرند. چنانچه این عارضه با درمان منظم و صحیح تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است به انتقال خون نیز نیاز شود.
افراد مبتلا به لکوپنی بایستی به منظور دور بودن از عفونتها مراقبتهای لازم را انجام دهند. دستان خود را به طور مرتب و کامل شسته و از شرایطی که ممکن است منجر به بروز عفونت شوند دوری کنید. در صورت بروز بریدگی و یا خراش پس از تمیز کردن آن از یک پماد ضد عفونی کننده استفاده نماید.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود. مراجعه به پزشک خود بی‌خطرترین راه تشخیص و درمان هرگونه بیماری است.