در موارد شک به بدخیمی (مثل کیستهای بزرگ چند حفرهای سپتومدار با زایده پاپیلری درون آن و افزایش جریان خون در آن) باید بلافاصله جراحی شوند. درمان پیچخوردگی تخمدان در هر سنی جراحی است.
روشهای آسپیراسیون تحت نظارت سونوگرافی یا سیتیاسکن در زمان مشکوک به بدخیمی نباید استفاده گردد. روش دیگر استفاده از جراحی لاپاراسکوپی است که در مورد تودههای خوشخیم با توجه به مهارت جراح میتوان انجام داد.
گروه سنی قبل از بلوغ
کمتر از 5 درصد بدخیمیهای تخمدان در کودکان و در سنین نوجوانی رخ میدهد تومورهای تخمدان تقریبا مسئول یک درصد کل تومورهای این گروه سنی هستند 35 درصد کل نئوپلاسمهای تخمدان در سن کودکی و نوجوانی رخ میدهند که بدخیم هستند دیده شده در دختران کمتر از 9 سال تقریبا 80 درصد نئوپلاسمها مربوط به تخمدان است.
تومورهای ژرم سل: 60 درصد نئوپلاسمهای تخمدان در کودکان و نوجوانان را شامل میشوند. براساس مطالعات انجام شده در زنان و دختران جوانتر از 20 سال، تودههای غیرنئوپلاستیک دو سوم تومورها را تشکیل میدهد حتی در دختران کمتر از 10 سال 60 درصد تودهها حالت غیر نئوپلاستیک داشتند و دو سوم تودههای نئوپلاستیک خوشخیم بودند.
کیستهای عملکردی فولیکولی: این کیستها ممکن است در جنین نوزاد و سنین قبل از بلوغ رخ دهد این کیستها ممکن است با بلوغ زودرس جنسی همراه باشد.
درد شکم از شایعترین علامت این گروه است که همراه با تورشن (پیچخوردگی) رخ میدهد، از سونوگرافی به عنوان بهترین روش تشخیص استفاده میشود کیستهای تک حفرهای تقریبا همیشه خوشخیم هستند و در عرض 6- 3 ماه پیشرفت میکنند و به درمان جراحی نیازی ندارند.
احتمال خطر پیچخوردگی را باید به والدین گوشزد کرد، جراحی پیش از موعد به منظور درمان این کیستها میتواند سبب بروز چسبندگیهای لولهای تخمدان میشود. سیتیاسکن و MRI و سونو داپلر نیز به تشخیص کمک میکند.
تودههای تخمدان در سن نوجوانی
کیستهای عملکردی تخمدان به طور شایع در دوران نوجوانی رخ میدهند. این کیستها امکان دارد به طور اتفاقی در طی معاینه تشخیص داده شود یا اینکه با درد ناشی از تورشن و یا نشست مواد یا پارگی بروز کند. تومورهای جرم سل شایعترین خطر نئوپلاسم بدخیم در اولین دهه زندگی هستند ولی در طی دوران نوجوانی با شیوع کمتری رخ میدهند.
درمان تودهها در سن نوجوانی
تودههای تک حفرهای بدون علامت، بهتر است محافظهکارانه درمان شود زیرا احتمال بدخیمی در آنها بسیار اندک است. در صورت نیاز به عمل جراحی باید جهت حفظ تخمدانها بسیار دقت شود.
گروه سنی پس از یائسگی
هر تخمدانی که پس از یائسگی در معاینه قابل لمس باشد غیرطبیعی است و نیازمند بررسی است کشف کیست تخمدان در خانمهایی که فاقد علامت بوده مشکلآفرین است. در کیستهای فاقد علامت با قطر کمتر از 5 سانتیمترحفرهای با جدار نازک، در صورت طبیعی بودن مارکر ca125 خطر بدخیمی بسیار اندک است در این بیماران محافظهکارانه است و بدون انجام عمل جراحی باید بیمار را تحت پیگیری قرار کرد.
ولی در صورت وجود سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان تخمدان، پستان، رحم و کولون است. ممکن است انجام عمل جراحی ضرورت داشته باشد.
برای خواندن بخش اول- مروری بر تومورهای تخمدان- اینجا کلیک کنید.