تحریریه زندگی آنلاین- گروه کودک سالم
کودکان عادات و رفتارهای خاص خودشان را دارند که برخی از این عادات، ناخوشایند و آزاردهنده است؛ مثل: ناخن جویدن، مکیدن انگشت شست، چرخاندن تارهای مو با انگشتان و...
با اینکه این عادات، شما را آزار می‌دهند و حتی ممکن است نگران‌تان کنند، ولی خونسردی خود را حفظ کنید و به خود نگرانی راه ندهید. در بیشتر موارد آنها فقط در یک مرحله طبیعی از رشد بروز میکنند و هشداردهنده نیستند و به زودی هم برطرف می‌شوند.
عادت چیست؟
عادت رفتاری است که همواره تکرار می‌شود و معمولاً فرد از آن ناآگاه است. کودکان از عادات خود بی‌اطلاعند؛ اما متأسفانه پدر و مادرها با دیدن آنها بسیار نگران می‌شوند و می‌خواهند این عادت‌ها را در کودک یا نوجوان خود کاهش دهند و حتی از بین ببرند.
چه چیزی باعث بروز عادت می‌شود؟
چرا پسر کوچک شما ناخن‌هایش را می‌جود و چرا دختر کوچولوی شما همیشه با موهایش بازی می‌کند و آنها را تاب می‌دهد؟ متخصصان می‌گویند که همیشه علت بروز یک عادت، کاملاً مشخص نیست. گاهی اوقات عادت‌ها فقط محض سرگرم کردن یک کودک خسته بروز میکنند تا او را تسکین دهند.
این بار به محض آنکه شاهد ناخن جویدن، پیچاندن مو و یا هر عادت تکراری دیگر در کودک خود بودید، لحظه‌ای با خود بیندیشید که آیا او به تازگی دچار نگرانی و تشویش شده است؟ و اگر این‌گونه بود، بدانید این رفتارها را برای تسکین خود و کاهش تنش‌ها و نگرانی‌هایش انجام می‌دهد. برخی از کودکان نیز در حالت آرامش گرفتن این کار‌ها را انجام می‌دهند؛ مثلاً قبل از آنکه به خواب بروند یا وقتی که به آرامی موسیقی گوش می‌دهند.
برخی مواقع نیز عادت‌ها از دوران نوزادی در کودکان می‌ماند و ادامه پیدا می‌کند. در نوزادان مکیدن انگشت شست، رفتاری برای تسکین خویشتن و همراه با نوعی لذت است و یا ناخن جویدن کودک شما آینه‌ای از خودتان است. آیا خود شما نیز عادت به ناخن جویدن دارید؟
دانشمندان معتقدند که این عادت می‌تواند ریشه ژنتیکی داشته باشد. گاهی نیز کودکان این کار‌ها را برای جلب توجه اطرافیان خود انجام می‌دهند. آنها وقتی احساس میکنند مورد بی‌توجهی والدین خود قرار گرفته‌اند، سعی میکنند با انجام چنین رفتارهایی، دوباره آنها را متوجه خود سازند؛ چرا که می‌دانند مامان و بابا خیلی زود نگرانشان خواهند شد.
کودک خود را در فرایند ترک عادت ناخوشایندش همراهی کنید.
وقتی که کودک پنج‌ساله شما گریه‌کنان از مهدکودک به خانه می‌آید و می‌گوید که سایر کودکان به خاطر مکیدن انگشت شست به او خندیده‌اند، بدانید که او با این روش از شما درخواست کمک می‌کند. پدر و مادر می‌توانند از کودک خود بپرسند که چه فکری می‌کند و چگونه می‌تواند این عادت خود را از بین ببرد. یعنی او را درگیر فرایند ترک عادت کنند. روش‌های مختلف ترک عادت را با هم مرور کنید و هر دو یک روش مناسب را بیابید.
چگونه با عادت‌های ناخوشایند کودکان مقابله کنیم؟
خبر خوب اینکه اغلب این عادت‌ها با بزرگ شدن کودک و ورود او به مدرسه ناپدید می‌شوند؛ زیرا او دیگر نیازی به آنها ندارد. اما اگر فکر می‌کنید زمان آن رسیده است که به کودک‌تان کمک کنید عادت خود را ترک کند، می‌توانید از روش‌های زیر کمک بگیرید:
به آرامی برای او توضیح دهید که در مورد آن رفتار و عادت چه مشکلی دارید و چرا انجام آن کار شما را ناراحت می‌کند. این روش را در مورد کودکان سه چهار ساله به کار بگیرید تا آگاهی‌شان راجع به آن مسأله بیشتر شود.
به او بگویید: «من دوست ندارم تو ناخن‌هایت را دائماً بجوی. این کار باعث می‌شود خوب به نظر نرسی. آیا می‌توانی تمام تلاشت را بکنی تا این کار را انجام ندهی؟» اینها را بگویید، اما دفعه بعد که شاهد ناخن جویدن او بودید، او را سرزنش نکنید و یا سخنرانی‌های‌تان را دوباره از سر نگیرید. تنبیه کردن، مؤاخذه و سرزنش باعث تشدید یک رفتار می‌شود...
برای خواندن بخش دوم- عادت‌های ناپسند در کودکان- اینجا کلیک کنید.