شیرینی کام تجار همسایه با تلخی روابط ایران و ترکمنستان

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، ایران نخستین کشوری بود که استقلال کشور ترکمنستان را پذیرفت و در ادامه 64 دیدار و گفت وگو میان علی اکبر هاشمی رفسنجانی و صفرمراد نیازف رئیسان جمهوری وقت دو کشور در تاریخ دیپلماسی جهان کم سابقه است.
ترکمنستان در طول تاریخ برای ایران بازار بکری بوده و بسیاری از نیازهای ضروری و غیر ضروری خود را از ایران تهیه کرده است تا جایی که هاشمی رفسنجانی برای تقویت روابط ، در دوره ای که ترکمنستان با مشکل کشت گندم مواجه شد اقدام به صادرات آرد به صورت رایگان به آن کشور کرد و نتیجه آن، ارسال گاز از سوی ترکمنستان به ایران در دوره تحریم ها بود.
محمد احمدی سفیر ایران در ترکمنستان به تشریح روابط دو کشور پرداخت و اظهار داشت: دولت ترکمنستان دراوج تحریم های هسته ای ایران در سالهای گذشته حاضر به همراهی با آمریکا و اروپا نشد و فروش گاز خود به ایران را قطع نکرد، درحالی که سوء تفاهم ها درهزینه های گاز مصرفی ایران، مناسبات اقتصادی دو کشور را با مشکل مواجه کرده و ادامه پروژه های اقتصادی در گرو حل این مشکل است.
گاز ترکمنستان به وسیله سه خط لوله به ظرفیت روزانه 30 میلیون مترمکعب به بخش های شمالی ایران و خراسان ارسال و همچنین ارسال برق با 2خط از ترکمنستان به ایران انجام می شود.
وی با انتقاد از فرصت های از دست رفته در تعاملات اقتصادی دو کشور گفت: اشتراکات تاریخی و فرهنگی میان دو کشور می تواند زیربنای تقویت روابط دو کشور شود؛ ترکیه از زمان استقلال ترکمنستان تاکنون 60 میلیارد پروژه در این کشور اجرا کرده و این در حالیست که سهم کشور ما کمتر از یک میلیارد پروژه است.
احمدی افزود: کشورهای عربستان، عمارات و ترکیه تلاش کرده اند بازار ترکمنستان را از دست ایران بربایند و در حال حاضر ترکیه 8 میلیارد دلار پروژه در حال انجام دارد. 
سفیر ایران در عشق آباد افزود: ایران و ترکمنستان پس از استقلال این کشور روابط دوستانه ای با یکدیگر داشتند به گونه ای که ترکمنستان گاز خود را پیش از روسیه و چین به ایران ارسال کرد. 
وی ادامه داد: ایران بیشترین همکاری و ارتباطات اقتصادی را در کشورهای آسیای میانه و قفقاز با ترکمنستان دارد و حتی با توجه به کاهش این مناسبات اقتصادی در سالهای اخیر بازهم ترکمنستان شریک نخست ایران در این منطقه محسوب می شود.
احمدی افزود: چشم اندازهمکاری های اقتصادی در دیدار رئیسان جمهوری دو کشور 60 میلیارد دلار هدف گذاری شده بود که سوء تفاهم های بدهی گاز و برق از یک طرف و مشکلات تجار و خود کفایی ترکمنستان در اقلام وارداتی از طرف دیگر سبب شد این انتظار تاکنون محقق نشود.
ترکمنستان درسال های اخیر در مواد غذایی و پوشاک خودکفا شده و عمده واردات این کشور از ایران مربوط به مصالح ساختمانی، لوله‌های صنعتی، مواد پتروشیمی و فرش است. 
حسن روحانی و «قربانقلی بردی محمداف» در اجلاس سران کشورهای صادر کننده گاز در سال 1394 از تصمیم دو کشور برای افزایش روابط اقتصادی به 60 میلیارد دلار در 10 سال آینده خبر داده بودند. 
سفیر ایران افزود: در اوایل استقلال، یک شرکت ایرانی در ترکمنستان جاده سازی کرده است که تجربه کیفیت و امنیت این جاده سبب شد، پس از گذشت سالها از آن پروژه به نیکی یاد کرده و برای سپردن پروژه جاده سازی به طول 15 هزار کیلومتر به شرکت های ایرانی اعلام آمادگی کنند.
احمدی، اعتماد متقابل را اساس رابطه با هر کشوری دانست و گفت: با وجود سنگ بنای اعتمادی که در دوره پنجم و ششم ریاست جمهوری گذاشته شد متاسفانه در سال های اخیر از این پتانسیل بهره برداری مطلوبی نشده است.
وی به نگاه ویژه دولت ترکمستان به ایران اشاره کرد و افزود: دولتمردان این کشور بر این باورند که مرزهای دو طرف نقطه جدایی نیست بلکه نقطه اتصال و پیوند است. 
سفیر ایران درترکمنستان ادامه داد: در مدت سه سال حضورم در عشق آباد، بیش از 70 دیدار با وزیر خارجه ترکمستان داشته ام که ماحصل آن امضای سندهای همکاری اقتصادی و اجرای موافقت‌نامه انتقال محکومان میان جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان شد.
بیش از 2 هزار سند همکاری از اوایل انقلاب به امضای دو کشور رسیده است که 13 سند مربوط به آخرین سفر حسن روحانی به ترکمنستان است.
فروردین امسال در راستای موافقت نامه انتقال محکومان بین جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان، 283 زندانی ایرانی و چهار زندانی ترکمنی در مرز لطف آباد و با حضور نمایندگان قضایی دو کشور منتقل شدند. 

مصادره 200 کامیون با بار از سوی ترکمنستان
احمدی افزود: متاسفانه پس از انتقال کامل محکومان بین جمهوری اسلامی ایران و ترکمنستان، دوباره 6 نفر از شهروندان ایرانی در ماه های اخیر به زندان افتادند که مربوط به جرایم تکراری همچون حمل مواد مخدر، سیگار و قرص های مُسکن است. 
احمدی با اعلام اینکه 90 درصد زندانیان ایرانی را رانندگان تشکیل می‌دادند، یادآورشد: تا به امروز 200 کامیون از ایران به همراه کالا از سوی دولت ترکمنستان مصادره شده است. 
به گفته سفیر ایران در ترکمنستان، راننده ای به دلیل همراه داشتن چهار پاکت سیگار، کامیونش مصادره و به 6 سال زندان محکوم شده است.
ترکمنستان در سال‌های اخیر قوانین سختگیرانه‌ای در مورد مصرف و قاچاق مواد مخدر و همچنین همه محصولات تنباکو وضع کرده و به اجرا گذاشته است. همچنین مطابق قانون این کشور، همه اموال شخصی متهم نیز به نفع دولت مصادره می‌شود.
احمدی افزود: ترکمنستان در صدور ویزا به شهروندان ایرانی سختگیری های کمتری نسبت به سایر کشورها دارد اما بازهم نسبت به طرف ایرانی بسیار محتاطانه برخورد می کند.
به گفته وی، ایران روزانه 100 ویزا برای شهروندان ترکمنستان صادر می کند، در حالی که آنها روزانه حدود 50 ویزا صادر می کنند.
بیشترین سفر شهروندان ترکمسنتان به ایران به شهر مشهد است که بخشی از آن به زیارت اختصاص دارد و بخش دیگری نیز مربوط به درمان است. این در حالیست که در سال های اخیر پروازهای مسافرتی بین دو کشور صورت نمی‌گیرد.
سفیر ایران در حالی نبود صرفه اقتصادی را برای شرکت های هواپیمایی دلیل قطع پروازهای دو کشور اعلام کرد که با اجرای تبادل دانشجو میان دانشگاه عشق آباد و مشهد که در آخرین دیدار رئیسان جمهوری ایران و ترکمنستان در قالب سند همکاری امضا شد، راه اندازی خطوط هوایی ضروری است.
علاوه بر وجود پیوندهای فرهنگی و تاریخی میان دو کشور، یک هزار و 200 کیلومتر مرز مشترک با استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، گلستان و مازندران موجب بوجود آمدن میادین گازی و حوزه های آبی مشترک شده است و می تواند بستری برای استحکام روابط دو کشور و تامین منافع اقتصادی متقابل باشد.