به گزارش گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان،پزشکان رکن اصلی و اساسی حفظ سلامت جامعه و مردم در برابر بیماری‌ها و آسیب‌های وارده و ... می‌باشند. این جایگاه همانطور که رفیع و از اهمیت برخوردار بوده و قابل احترام چندین برابر دارای مسئولیت و تکلیف برای پزشکان می‌باشد؛ بنابراین همانطور که پزشکان از دید قانونگذار دارای حقوق و امتیاز و جایگاه اجتماعی خاص می‌باشند دارای تکالیف نیز خواهند بود. از اصلی‌ترین تکالیف آنان می‌توان به ارائه خدمات پزشکی به مردم به شکل درست و کامل آن اشاره نمود. اما چنانچه فردی مدعی این امر باشد که در اثر اشتباه یا قصور پزشکی دچار آسیبی گردیده باید بداند قانونگذار به منظور رسیدگی به موضوع مراکزی را در این خصوص تعیین نموده است.
اولین مکان برای شکایت، دادسرای ویژه رسیدگی به جرایم پزشکی است که مردم می‌توانند برای رسیدگی به مشکلات و پرونده‌های قضایی خود در رابطه با قصور و تخلفات پزشکی در هر سطحی به آنجا مراجعه کنند و از این طریق می‌توانند رسیدگی به ادعای خود را خواستار شوند.
دومین راهکاری که قانون برای شکایت از پزشکان در نظر گرفته شورای حل اختلاف ویژه امور بهداشت است.
حدود صلاحیت ذاتی شورا‌های ویژه، رسیدگی و حل و فصل اختلافات اعضای جامعه پزشکی با یکدیگر و همچنین اختلافات جامعه پزشکی با سایر اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی می‌باشد. محل استقرار شورا‌های ویژه حتی المقدور در مقر سازمان نظام پزشکی شهر مربوط یا نزدیکترین مکان به آنجا می‌باشد.
شورا‌های ویژه بدواً حداکثر تلاش خود را جهت ایجاد صلح و سازش در کلیه دعاوی مطروحه به کار برده و در صورت عدم موفقیت، چنانچه صلاحیت رسیدگی به موضوع را دارا باشند حکم مقتضی صادر نموده و در غیر این صورت در امور کیفری پرونده را به مرجع صالح قضایی ارسال داشته و در امور مدنی، مراتب را به مدعی جهت طرح دعوی در دادگاه صالح ابلاغ و پرونده مطروحه در شورا را بایگانی می‌نمایند.
سومین مرجعی که در قوانین و مقررات برای این مساله به آن اشاره شده سازمان نظام پزشکی است که تخلفات اداری و انتظامی پزشکان را مورد رسیدگی قرار می‌دهد و نتیجه آن برخورد انتظامی با پزشک خواهد بود که طیف وسیعی از اقدامات از توبیخ کتبی تا لغو پروانه طبابت به شکل دائمی را در بر می‌گیرد.
این سازمان بر اساس آیین نامه رسیدگی دادسرا‌ها و هیات‌های انتظامی سازمان نظام پزشکی مصوب 1384 به شکایات ناشی از تخلفات حرفه‌ای شاغلان حرفه پزشکی در موارد زیر رسیدگی می‌کند:
1. شکایت شاکی ذینفع یا سرپرست یا نماینده قانونی
2. اعلام تخلف از مراجع قضایی و اداری
3. اعلام تخلف از طرف هیات مدیره، شورایعالی و ریاست سازمان
4. شکایت وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی
5. تخلفات مشهود که به نظر اعضای دادسرا و هیات‌های انتظامی پزشکی رسیده است
6. ارجاع از طرف هیات‌های بدوی انتظامی نظام پزشکی.
اما در مواردی اشخاص در دادگاه انقلاب یا تعزیرات حکومتی نیز قابل محاکمه می‌باشند. پس هرگاه شخصی بدون داشتن پروانه رسمی یا بدون پروانه از‌وزارت بهداشت اقدام به طبابت نماید در دادگاه انقلاب محاکمه خواهد شد.
اما باید در نظر داشت بیان آنچه گفته شد به معنای نفی تلاش‌ها و زحمات پزشکان محترم نبوده و هدف آشنایی مردم با حقوق خود می‌باشد.
یاسر میرزاجعفری-کارشناس ارشد حقوق تجارت بین الملل
