موزه های شیراز ؛ نمایش تاریخ در مهد شعر و هنر

موزه ها بخش عظیمی از تاریخ و فرهنگ یک ملت را در آغوش خود جای داده اند. بازدید از هر موزه ای شناخت سودمند و آشنایی بیشتر را از محیط پیرامون برای بازدیدکننده به ارمغان می آورد.

شیراز شهری با پیشینه ی غنی تاریخی، دارای موزه های بسیاری است که هر کدام بخشی از فرهنگ، تاریخ، طبیعت و اقلیم این منطقه را نشان می دهد.

در معرفی شهر شیراز و شناخت تاریخ و آداب و رسوم مردمان این شهر، ساعاتی را به تماشای اشیای موزه های شیراز اختصاص دهیم. البته موزه های این شهر بسیار است و روزها باید برای دیدنشان زمان گذاشت. کارناوال در این بخش به معرفی آن ها می پردازد تا در سفر به این شهر حتما به موزه مورد علاقه ی خود سری بزنید. باید به این نکته توجه داشت که برخی از موزه ها در سال های گذشته باز بوده و هم اکنون امکان بازدید از آن ها نیست. تلاش ما بر این است که اطلاعاتی کامل، مفید و به روز در اختیار همراهان خود قرار دهیم.

با کارناوال همراه شوید…

1 ) موزه تخت جمشید

در داخل محوطه تخت جمشید، موزه ای جذاب از آثار دوره هخامنشی مانند گل نبشته‌های تخت جمشید، سرستون ها، سرنیزه و پیکان،  گل میخ طلا، کتیبه حرم خشایار شاه، جسمه سنگی کوچک نیمه تمام، خمره‌های بزرگ سفالی و…  وجود دارد. بنای این موزه در اصل کاخ ملکه بوده که ساخت آن به فرمان خشایارشاه و در زمان اردشیر یکم به پایان رسید.

ساختمان موزه تخت جمشید قدیمی ترین بنای بازسازی شده ایران است که در سال 1388 به موزه اختصاص داده شد.

آدرس: فارس. شیراز. مرودشت. تخت جمشید

بلیط ورودی: برای گردشگران داخلی 3000 تومان و برای گردشگرن خارجی 20000 تومان

ساعت بازدید: در شش ماه اول سال ساعت :19:30-7:3 

شش ماه دوم سال ساعت 18:00-8:00

2 ) موزه پارس 

یکی از موزه های جالب شیراز، موزه پارس واقع در باغ نظر شیراز است. در سال 1315 عمارت کلاه فرنگی باغ به موزه تبدیل و اشیای از دوران پیش و پس از اسلام در آن به نمایش گذاشته شد. از جمله این آثار می توان به قرآن خطی نفیس، مفرغ های لرستان، آثار نقاشی لطفعلی خان صورتگر  در قرن 13 و شمشیر کریم خان زند اشاره کرد. آرامگاه کریم خان زند نیز در شاه نشین شرقی این عمارت می باشد.

 این اثر تاریخی در آذرماه سال 1314 به ثبت ملی رسید.

آدرس: شیراز. خیابان زند. باغ نظر. نزدیک ارگ کریمخان

ساعت بازدید: 7:30 تا 20

بلیط ورودی: برای گردشگران خارجی 2500 تومان و برای گردشگران خارجی 15000 تومان

3 ) موزه هنرهای تجسمی در خانه فروغ الملک 

موزه هنرهای تجسمی یا هنرهای معاصر شیراز در خانه فروغ الملک داماد قوام بزرگ برپا شده است. ساختمان این موزه بنایی مسکونی آشپزخانه ،‌اسطبل ، حمام و دو باب منزل مسکونی و…در سه طبقه بوده که در اواخر قاجار و اوایل پهلوی توسط فروغ الملک قوامی در زمینی به مساحت 1020 متر مربع ساخته شد. در سال 1381 این بنا مرت و بازسازی شده و به حسن مشکین فام واگذار شد. .ی نیز آن را به موزه ی هنرهای معاصر شیراز یا موزه مشکین فام مبدل ساخت. 

در این موزه آثار هنرمندان معاصر فارس به ویژه آثار خانواده مشکین فام در قالب نقش برجسته، خوشنویسی، نقاشی، عکاسی ، هنرهای تجسمی و …به نمایش گذاشته شده است.

خانه فروغ الملک در سال 1377 به ثبت ملی رسید.

آدرس: شیراز. بافت قدیمی شیراز. بلوار آیت الله دستغیب. محله سنگ سیاه و در پشت امامزاده بی‌بی دختران

تلفن: 32229297 کد شیراز 071

ساعت بازدید : 8 صبح الی 19 ؛ این موزه در ایام سوگواری رسمی تعطیل می‌باشد.

بلیط ورودی: برای گردشگران داخلی 3000 تومان و برای گردشگران خارجی 15000 تومان

4 ) موزه مشاهیر ؛ خانه زینت الملک

در خیابان لطفعلی خان زند شیراز در ضلع غربی نارنجستان قوام، بنایی زیبا و باشکوه قرار دارد که به پاس نیکی های مالکش، زینت الملک مشهور شده است. شروع ساخت این خانه قاجاری که در سال 1290 هجری قمری توسط علی محمد خان قوام الملک دوم و اتمام آن در سال 1302 هجری قمری توسط محمد رضا خان قوام الملک سوم صورت گرفت قرار دارد.

ابتدا این خانه محل سکونت و زندگی ( اندرونی ) قوام ها و خانواده آن ها بوده که از طریق دری در زیرزمین به نارنجستان قوام راه می یابد.

در سال های ابتدایی جنگ تحمیلی این خانه مدتی محل نگهداری جنگ زده های خوزستانی بوده است.

بنیاد فارس شناسی در سال 1373شمسی با همکاری میراث فرهنگی به بهسازی و مرمت این خانه تاریخی پرداخت و در سال بعد زیرزمین آن به نگارخانه ای برای نمایش آثار هنرمندان شیرازی و ایرانی تبدیل شد. سپس با همکاری سازمان ایرانگردی و جهانگردی پارس و بنیاد فارس شناسی از سال 1382شمسی به موزه گنجینه فارس تبدیل شد.

در این موزه مفاخر تندیس ها و ماکت هایی از بزرگان و نام آوران شیراز از دوران باستان تا عصر حاضر است که گردشگران از نزدیک با آن ها آشنا می شوند.

موزه زینت المک شبیه موزه مادام توسو در شهر لندن است.

برای آشنایی بیشتر با این موزه، مطلب موزه مشاهیر شیراز ؛ خانه زینت الملک را بخوانید.

آدرس: شیراز. خیابان لطفعلی خان زند.

ساعت بازدید: 8 صبح الی 8 شب

بلیط ورودی: برای گردشگران داخلی 3000 تومان و برای گردشگران خارجی 20000 تومان

5 ) موزه نظامی باغ عفیف آباد

 این موزه در باغ عفیف آباد و مختص ابزار آلات جنگی و نظامی در دوران های مختلف تاریخی است.

ساختمان باغ عفیف آباد دو طبقه می باشد که طبقه ی اول به موزه اسلحه و طبقه ی دوم که محل اقامت خاندان پهلوی در شیراز بوده به موزه ی عبرت اختصاص داده شده است. در طبقه ی زیرین می توانید تفنگ‌های ویژه فتحعلی شاه، مظفرالدین شاه قاجار، رضا خان، محمدرضا پهلوی، تفنگ‌های دلاوران نهضت جنگل و تپانچه دکتر حشمت را ببینید.

در موزه عبرت عفیف آباد فرش های نفیس اتاق پهلوی، صندلی ها و میزهای چهار گوش و گرد مرمر که به سبک روزگار لوئی چهاردهم و پانزدهم ساخته شده، پیانوی مربوط به جشن 2500 ساله زمان پهلوی به نمایش گذاشته شده است.

آدرس : شیراز. جنوب خیابان قصرالدشت، انتهای خیابان عفیف آباد

ساعت بازدید: 8 صبح الی 13 و  15 الی  19

بلیط ورودی: برای گردشگران داخلی 3000 تومان و برای گردشگرن خارجی 20000 تومان

6 ) موزه شاهچراغ

در صحن بارگاه حضرات شاهچراغ (ع) موزه ای از آثار دوران پیش از تاریخ و دوران اسلامی برای بازدید علاقه مندان و زائرین در سال 1344 بنا شده است. انواع قرآن ها و نسخ خطی و آثار وقفی مردم به بارگاه مطهر شاهچراغ (ع) و ظروف شیشه، سفالی، سنگی و  سکه های باستانی، اسلحه های قدیمی، سفال، ظروف شیشه ای و فلزی، فانوس ها و شمعدان ها، نقاشی ها، نسخه خطی قرآن، انواع ظروف های حسینه مشیرالملک، در دو لنگه نقره ای، ساعت قدیمی شاهچراغ (ع) و همچنین اسناد مکتوب و وسایل شخصی آیت الله دستغیب را در این موزه می توانید از نزدیک ببنید.

آدرس: شیراز.  میدان احمدی. آستان مقدس حضرت شاهچراغ (ع).

ساعت بازدید: همه روزه از ساعت 8 صبح الی 21

تلفن: 32237848 کد شیراز 071

7 ) موزه لباس‌های سنتی در خانه صالحی

موزه لباس های سنتی و آیینی شیراز در خانه صالحی، خانه ای متعلق به دوره قاجاری در سال 1384 توسط سازمان میراث فرهنگی برپا شده است. 

خانه صالحی از دوبخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده و دارای اتاق های سه دری و پنج دری با تزیینات گره چینی، گچ‌کاری و سقف‌های چوبی می باشد. دیوارهای حیاط نیز مزین به طرح‌های اسلیمی، گل و مرغ و نقوشی از پادشاهان و سربازان قاجار است و حوضی بیضی شکل در وسط حیاط قرار دارد.

آدرس : شیراز. بافت تاریخی. روبروی شاهچراغ. کوچه هفت پیچ. خانه صالحی

ساعت بازدید: در ایام هفته با هماهنگی قبلی

بلیط ورودی: رایگان

متاسفانه به دلیل موجود نبودن تصویر با کیفیت از این موزه، تصویر زیر متعلق به موزه لباس های سنتی نمی باشد.

8 ) موزه نارنجستان

موزه نارنجستان از بناهای قاجاری است که در داخل باغ نارنجستان شیراز در سال 1257 توسط محمدعلی خان ( قوام المک دوم ) و پسرش محمدرضاخان ( قوام الملک سوم ) ساخته شد و با آینه کاری، گچبری، حجاری، آجرکاری، منبت کاری و نقاشی سنتی به سبک دوران قاجاریه مزین شده است. در بخشی از این ساختمان اشیای باستانی به نمایش گذاشته شده است.

این موزه در داخل ساختمان نارنجستان قوام قرار گرفته و از بناهای دوره قاجاریه در شیراز است و از نمونه های ارزشمند آینه کاری، کاشی کاری، گچبری، حجاری، آجرکاری، منبت کاری و نقاشی سنتی دوران ساخت خود تأثیر گرفته در بخشی از آن اشیای باستانی حفاری شده مربوط به سه هزار سال قبل به نمایش در آمده است.

آدرس: شیراز. خیابان لطفعلی خان زند. درب شیخ

ساعت بازدید: 8صبح الی 13 و  15 الی 19٫

بلیط ورودی:  برای گردشگران داخلی 3000 تومان و برای گردشگرن خارجی 20000 تومان.

9 ) موزه باغ دلگشا

عمارت کلاه فرنگی در میان باغ دلگشا قرار دارد که در حال حاضر به موزه ای از اشیاء تاریخی و رادیوهای قدیمی اختصاص یافته است.

در این موزه، قرآنِ ارزشمندی نوشته شده بر روی پوست آهو از دوره سلجوقیان، انواع مسکوکات (سکه های ضرب شده )، تمبر، کبریت و نقشه‌های ایران در دوره‌های مختلف تاریخی قبل از دوره هخامنشیان تا قاجاریه، 50 رادیوی قدیمی چون رادیوی نفتی و… در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفته شده است.

آدرس: شمال شرقی شیراز.  ضلع جنوبی تنگ آب خان

ساعت بازدید:  8 صبح الی 10 شب

بلیط ورودی:  برای گردشگران داخلی 3000 تومان و برای گردشگرن خارجی 15000 تومان

10 ) موزه سنگ و گوهر دریای نور

در سال 1390 موزه ای از 140 نوع سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی و گوهر تزئینی افتتاح شد. این موزه برای گردشگران بسیار جذاب و تماشایی بوده به طوری که در یک سال اول گشایش آن 400،000 نفر بازدیدکننده داشته است.

آدرس: شیراز. خیابان عفیف آباد

ساعت بازدید: همه روزه 8صبح الی 21

بلیط ورودی: ( متاسفانه اطلاعات صحیح راجع به بلیط ورودی این در منابع موجود نیست. )

(نکته: تصویر مربوط به موزه سنگ باغ ارم می باشد. تصویر با کیفیت بالا از این موزه موجود نمی باشد).

11) موزه فرش فارس

تنوع طرح و رنگ فرش در استان فارس و قدمت بسیار آن سبب ایجاد موزه ای تخصصی برای فرش استان فارس شد. این موزه در خانه ی قاجاری خانه میرزا کریم فراش ( خانه صدق آمیز ) در بافت قدیم شیراز واقع شده است.

در این موزه گنجینه ای از فرش های قدیمی وجود دارد که به صورت ادواری در دوره های سه ماهه در معرض دید بازدیدکنندگان قرار می گیرد. در این گنجینه قدیمیترین فرش متعلق به عصر زندیه می باشد. ( درحال حاضر این موزه بازدید عمومی ندارد).

آدرس: شیراز. خیابان فتحعلی خان زند. کوچه باغ نارنجستان. کوچه ساعت.  این موز در نزدیکی  خانه زینت الملوک و نارنجستان قوام می باشد).

ساعت بازدید: بازدید عمومی ندارد.

12 ) موزه آواها و نواها ( خانه منطقی‌نژاد )

در سال 1384 سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس یکی از خانه های قاجاری شیراز ( خانه منطقی نژاد) را به موزه آواها و نواها تبدیل کرد.  بخش های مختلف این موزه عبارتند از  اتاق شنیداری، دیداری، آرشیو صوتی- تصویری، گالری ساز، اسناد و دست‌نوشته‌های استادان موسیقی و… 

یکی از اتاق های این خانه گچبری هایی به شیوه باروک ( سبک معماری قرن هفدهم اروپا) دارد به همین خاطر این اتاق را به نمایش مجسمه ها و عکس های  آهنگسازان و نوازندگان جهان همراه با بیوگرافی مختصر و معرفی آهنگسازان و نوازندگان دوره های مختلف موسیقی کلاسیک جهان از رمانتیک تا دوره معاصر  اختصاص داده شده است.

سازهای ایرانی و نواحی مختلف ایران در اتاق های تودرتوی این خانه به نمایش گذاشته شده است. دو هزار ساعت موسیقی در آرشیو این موزه ذخیره شده که می توان در کابین های مجهز به سیستم صوتی، به آن ها گوش فرا سپرد. 

آدرس: شیراز. میدان احمدی. پشت مسجد نو 

ساعت بازدید : متاسفانه این موزه تعطیل شده و برخی از لوازم آن در زیرزمین خانه نگهداری می شود.

نکته: به دلیل نبود تصویر با کیفیت از این موزه، تصویر زیر متعلق به موزه ی آواهاو نواهای شیراز نمی باشد.

13 ) موزه آب در آب انبار وکیل

موزه آب شیراز در آب انبار وکیل در ضلع شرقی ارگ کریم خان قرار دارد.  در این موزه می توان سازه های آبی از ادوار تاریخی ایران را به شکل ماکت ببینید. درحال حاضر به موزه گالری تبدیل شده است.

 آدرس : شیراز. میدان توپخانه. ضلع شرقی ارگ کریمخانی.

ساعت بازدید: 9:30 صبح الی 14

بلیط ورودی: رایگان

14 ) موزه سنگ هفت تنان

باغ تکیه ای از دوران کریم خان زند در شمال آرامگاه حافظ و در دامنه کوه تخت ضرابی وجود دارد. این تکیه محل دفن هفت تن از عارفان گمنام این شهر است که سبب شهرت آن به هفت تنان شده است. البته باغ قدیمی تر از دوره زندیه می باشد و تنها تکیه در زمان کریم خان زند ساخته شده است. این اثر تاریخی در سال 1310 به ثبت ملی رسید.

این تکیه امروز به موزه سنگ تبدیل شده و سنگ هایی متعلق به سده های سوم تا یازدهم هجری قمری مزین به انواع خطوط کوفی، ثلث، نستعلیق دیوانی، توقیع، تعلیق، نسخ و … به نمایش گذاشته شده است.  

آدرس: شیراز. انتهای بلوار هفت تنان

ساعت بازدید: همه روزه ساعت:30 8 صبح الی 17:30. جمعه ها و ایام سوگواری تعطیل می باشد.

بلیط ورودی:  برای گردشگران داخلی 2000 تومان و برای گردشگران خارجی 8000 تومان.

15 ) موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی

موزه ای با انواع گونه های جانوری،گیاهان و سنگواره ها در شیراز برای ارتقا سطح شناخت مردم راجع به طبیعت و گونه های جانوری در سال 1353 احداث شد.  

موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی شیراز شامل 2500 نمونه بی مهرگان، مهره داران و 60 گونه ی گیاه دارویی، فسیل ماهی با عمر 70 میلیون سال و انواع کانی ها و سنگ ها و فسیل ها می باشد.

از بخش های دیگر موزه می توان به بخش تکنولوژی، هنر، کارگاه فنی و تاکسیدرمی، آناتومی، سمعی و بصری و کتابخانه اشاره کرد.

آدرس : شیراز. بلوار مدرس. خیابان آزادگان

ساعت بازدید:   8 صبح الی 16 ؛ پنجشنبه، جمعه وایام تعطیل 9 صبح الی 16

تلفن: 7270030 – 7269040 – 7275575 کد شیراز 071 

بلیط ورودی: برای گردشگران داخلی 3000 تومان و برای گردشگران خارجی 20000 تومان.

16) موزه گرمابه حمام وکیل شیراز

حمام وکیل یکی از  بنهای باقی مانده از عصر زندیه است که بعد یک دوره مرمت به رستوران و سپس موزه فرش تبدیل شد. بعد از مدتی با توجه به کاربری اصلی این بنا، تبدیل به موزه گرمابه شد. درحال حاضر در قسمت سربینه حمام  سی مجسمه مومی در حالت های مختلف چیده شده که نمایشی از نحوه استحمام و آداب آن می باشد.

آدرس: شیراز.خیابان لطفعلی خان زند . خیابان طالقانی. موزه حمام وکیل.

ساعت بازدید : 8 صبح الی 20

 تلفن: 32247646 کد شیراز 071

17 ) موزه سنگ باغ ارم

در عمارت باغ ارم شیراز بزرگترین موزه سنگ و گوهر ایران با 140 نوع سنگ تزیینی از سرسر ایران  با همکاری دانشگاه شیراز برپا شده است. 

این موزه در طبقه همکف عمارت با 250 متر مربع وسعت بزرگترین موزه سنگ کشور می باشد.

آدرس: شیراز. بلوار ارم. باغ ارم

ساعت بازدید: 9 صبح الی 13

تلفن : 32272538 کد شیراز 071

بلیط ورودی: رایگان

18) موزه خاتم شیراز ؛ خانه سعادت  

خانه سعادت در محله سنگ سیاه، خانه ای قدیمی با حیاط مرکزی و اتاق های سه دری و پنج دری است که در سال 1382 به ثبت ملی رسید. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس برای حفظ این بنای ارزشمند، در سال 1384 بخش هایی از آن را مرمت و به موزه یا نمایشگاه دائمی هنر خاتم تبدیل کرد. این موزه به منظور شناساندن هنرهای سنتی و صنایع دستی اصیل ایرانی به عموم احداث شد. ( در حال حاضر کارگاه خاتم و صنایع دستی است ).

آدرس: شیراز. دروازه کازرون. محله سنگ سیاه. مجاور آرامگاه سیبویه

19 ) موزه آتش نشانی شیراز

در فرهنگسرای غدیر شیراز نخستین موزه آتش نشانی این شهر برپا شده است. این موزه شامل ابزار و ادوات قدیمی و جدید آتش نشانی و  عکس هایی متعلق به 30 الی 40 سال پیش از این حرفه می باشد. این موزه به منظور آشنایی و آموزش  اهالی شیراز و گردشگران برپا شده است.

آدرس: شیراز. فلکه خاتون. پشت بیمارستان زینبیه. بوستان شکوفه. فرهنگسرای غدیر

ساعت بازدید: از ه صبح الی 12 ظهر

بلیط ورودی: رایگان

تلفن:  37256550 کد شیراز 071

20 ) خانه هنر ؛ خانه صابر

خانه صابر، خانه ای قاجاری زیبا  رویه روی حرم مطهر شاهچراغ می باشد که در سال 1384 سازمان میراث فرهنگی و گردشگری فارس به منظور حفظ و احیا هنرهای اصیل ایرانی به خانه هنر تبدیل شد. در این خانه، موزه ای با صدها قطعه آثار هنری معاصر و کارگاه هنری  برپا شده است.

آدرس: شیراز. پشت حرم شاهچراغ. خانه صابر

ساعت بازدید: 8 صبح الی 19 

تلفن: ٣6٢٩٠٩٩٩ کد شیراز 071

بلیط ورودی: رایگان

سخن آخر

موزه های شیراز چطور بود؟

آیا از همه موزه های این شهر بازدید کرده اید؟

کدام یک از موزه ها برای شما جالب و جذاب تر بود؟

تجربیات و نظرات خود را به اشتراک بگذارید.