هورالعظیم از تیر سال‌جاری در آتش می‌سوزد. کمتر کسی گمان می‌برد آتش در عراق تعداد زیادی از مردم را در خوزستان راهی بیمارستان کند، اما آتش هور در مرداد سال‌جاری بیش از 250 نفر را راهی بیمارستان کرد. امروز تقریبا بیش از سه ماه از آتش‌سوزی این تالاب می‌گذرد و ایران همچنان پیگیر خاموشی کامل آن است.
به گزارش به نقل از آرمان ،خبرها از خوزستان حاکی از وجود دود ناشی از این آتش‌سوزی در اهواز است. بنابراین هیچ‌کس نمی‌داند دود آتش تالاب تا چه زمان باید به چشم مردم خوزستان برود.
آتش‌سوزی تاکنون بارها مهار شده و دوباره شدت گرفته است و در آخرین اخبار آتش از سه کانون از پنج کانون فعال خاموش شده است، اما به نظر سهم فعالیت ایران از دو کشور عراق و ترکیه که هریک به دلایلی آغازکننده این آتش‌اند، به مراتب بیشتر است.
امروز، ادامه عملیات خاموشی هورالعظیم
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست خوزستان با اشاره به انجام ششمین عملیات مهار آتش در بخش عراقی تالاب هورالعظیم با استفاده از هواپیمای آتش‌نشان گفت: یکشنبه دو مرحله عملیات اطفای حریق با هواپیما انجام شد که در مجموع حدود 40 هزار لیتر آب به کانون‌های فعال آتش‌سوزی در بخش‌عراقی تالاب وارد شد. احمدرضا لاهیجان‌زاده از مهار آتش در سه کانون از پنج کانون فعال جدید آتش‌سوزی در بخش عراقی تالاب هورالعظیم خبر داد. به گزارش ایسنا، او گفت: روز دوشنبه به دلیل ایجاد مشکل فنی عملیات اطفای حریق انجام نشد اما امروز مجددا عملیات اطفای حریق با هواپیمای آتش‌نشان و بالگرد آب‌پاش انجام می‌شود.
عراق توان ندارد؛ ایران پیشگام خاموشی هور
یک عضو فراکسیون محیط‌زیست در گفت‌وگو با «آرمان» در ارتباط با تبعات آتش هورالعظیم برای ایران می‌گوید: بخش اعظم آتش در کشور عراق است و همکاری برای خاموشی این آتش در دو کشور ایران و عراق یکسان نیست. زهرا ساعی می‌افزاید: کشور عراق به‌دلیل مسائل خاص داخلی شرایط خود را دارد و در این حوزه‌ها نیز سریع ورود نمی‌کند. این کشور همچنان یک دولت واحد ندارد و نگاه آنها به حوزه محیط‌زیست مانند ایران نیست. ایران علاقه‌مند است، دقیق و منسجم مساله آتش هورالعظیم را به پایان برساند، اما آنها مایل به این کار نیستند. او خاطرنشان می‌کند: این تفاوت دیدگاه برای ما مانند مساله ریزگردها مشکل‌آفرین است، زیرا کانون اصلی ریزگردها نیز کشور عراق است و عراق رویه‌ای مشابه با هورالعظیم با این مساله دارد. ساعی می‌افزاید: در زمان رئیس سابق سازمان محیط‌زیست و کلانتری رئیس فعلی این سازمان مذاکرات زیادی برای مسائل زیست‌محیطی با دولت عراق انجام شده که به امضای معاهداتی انجامیده است، اما این کشور آنگونه که باید همت لازم را برای حل مسائل زیست‌محیطی خود ندارد. او تاکید می‌کند: امکانات ما برای خاموشی آتش هور نیز محدود است و لازم است در حوزه مسائل زیست‌محیطی مجهزتر شویم. بخشی از مساله عدم‌خاموشی آتش امروز به خرید برخی امکانات، دستگاه‌ها و روش‌های جدید برمی‌گردد. ساعی می‌گوید: نگاه دولت مرکزی عراق با مدیریت استانی مانند بصره متفاوت است و انسجام کشوری ما در این کشور وجود ندارد. همچنین آنچنان درگیر مسائل دیگری مانند امنیتی، نظامی و سیاسی هستند که بحث‌های زیست‌محیطی اولویت چندم آنهاست. اگر ما دست روی دست بگذاریم آتش به کشور ما سرایت می‌کند و تبعات زیست‌محیطی آن برای کشور بسیار زیاد است. بنابراین به‌دلیل سلامت شهروندان خوزستانی و نواحی مرز مشترک ایران- عراق مانند ایلام و خوزستان باید سرعت عمل بالایی در مهار هورالعظیم داشته باشیم. ساعی خاطرنشان می‌کند: اگر ناحیه دیگری از عراق در مجاورت کشورهایی مانند سوریه یا ترکیه آتش گرفته بود ایران نگاه فعلی را به آتش‌سوزی هورالعظیم نداشت و مساله ما سلامت ایرانیان است. تاخیر در رسیدگی به این موضوع عواقب ناخوشایندی برای کشور ما دارد. عضو فراکسیون محیط‌زیست مجلس تاکید می‌کند: همکاری میان وزارت امور خارجه و سازمان حفاظت از محیط‌زیست با دولت عراق بسیار کمک‌کننده خواهد بود و هرچه نشست‌های مشترک دو کشور و سازمان‌های محیط‌زیست ایران و عراق بیشتر شود نتایج بهتری در ارتباط با این معضل زیست‌محیطی می‌گیریم. مشکلات داخلی عراق دخالت ایران را در مساله هور ناگزیر کرده است و این دخالت برای کشور هزینه‌بردار است. او می‌گوید: متاسفانه ایران در بسیاری از موارد هزینه کشورهای همسایه خود را می‌پردازد، زیرا آنها مشکلاتی داشته و دارند که متاسفانه کشور ایران از آنها تاثیر می‌گیرد. ساعی می‌افزاید: اگر در مورد هورالعظیم کوتاهی کنیم باید چند برابر هزینه خاموشی آتش برای جبران صدمات ناشی از آتش‌سوزی برای شهروندان ایرانی هزینه کنیم. در این صورت مردم خوزستان معترض می‌شوند که چرا دولت به‌موقع به مساله رسیدگی نکرد. سازمان محیط‌زیست کارشناسان برجسته‌ای در اختیار دارد که میزان هزینه‌های مالی ایران به منظور خاموشی آتش هور را محاسبه می‌کنند. بنابراین این مساله برای ایران توجیه دقیق علمی دارد، زیرا آتش سیال است و با سرعت وارد کشور می‌شود.
ترکیه پای میز مذاکره بیاید
نماینده اهواز در مجلس در گفت‌وگو با «آرمان» در مورد تبعات آتش هورالعظیم بر زندگی شهروندان خوزستانی می‌گوید: دود ناشی از آتش هورالعظیم تا روز شنبه در هوای اهواز دیده می‌شد و به فاصله بالای 100 کیلومتر از تالاب بود و این امر نشان از وجود آتش در تالاب دارد. علی ساری می‌افزاید: تازمانی که باران نبارد یا حق‌آبه تالاب از طریق سد تامین نشود این مشکل همچنان گریبانگیر خوزستان است و نمی‌توانیم از شر آن خلاص شویم. او خاطرنشان می‌کند: دو حوزه داخلی و خارجی باید در مورد مساله هور مدنظر قرار بگیرد، در حوزه خارجی حتی یک گام از سوی کشور ترکیه برداشته نشده است و ایران باید از ترکیه بخواهد بابت کوتاهی در مورد آتش هورالعظیم جوابگو باشد. نمایندگان خوزستان این مساله را از طریق وزارت امور‌خارجه پیگیری کردند، اما همچنان در حد یک یادداشت پاسخ‌دهی نشده است. ساری می‌افزاید: البته باتوجه به وضعیت سیاسی منطقه‌ای بازکردن مساله تنش آبی ایران با ترکیه خطرناک است، اما نمی‌توان صرفا نظاره‌گر مردمی باشیم که سلامت آنها با دود ناشی از آتش در خطر است. علاوه براین حوزه تالاب داخلی هورالعظیم کاملا از بین‌رفته و حوزه تالاب در بخش عراق نیز کاملا خشک شده است. کشور عراق حاکمیتی ندارد که قادر باشد به‌طور شایسته مقابل ترکیه بایستد و ترکیه را پای میز مذاکره بنشاند. او در پاسخ به اینکه نقش ترکیه در آتش‌سوزی هورالعظیم چیست، می‌گوید: سرشاخه‌های آبی که به‌سوی تالاب هورالعظیم روانه می‌شود در ترکیه است و این کشور چهار برابر بزرگترین سد ایران بر این سرشاخه‌ها سد بسته و از آنها آبگیری می‌کند و تمام عراق، سوریه و منطقه پایین دست ترکیه درحال نابودی است. ساری می‌افزاید: قسمت اعظم هورالعظیم در عراق است و حوزه مربوط به آتش‌سوزی‌ها در حوزه عراق و بی‌آب است. علاوه بر این نیزارهای تالاب در اثر حرارت بسیار کم و وجود میادین نفتی در دل تالاب آتش می‌گیرند. براساس اسناد منابع غیررسمی آتش‌سوزی عمدی است، اما حجم بالای آتش نشان از نبود آب در تالاب دارد. بنابراین باید با ترکیه وارد مذاکرات جدی شویم. او می‌گوید: عراق صرفا باید اجازه ورود هواپیماهای آتش‌نشان ایرانی را به منطقه بدهد و در این معادله عراق جایگاهی ندارد و صرفا ترکیه باید پاسخگو باشد. ساری خاطرنشان می‌کند: تالاب حوزه اقتصادی و محیط‌زیستی با اکوسیستم دقیق، پیچیده و منحصر‌به‌فرد است. اگر آب به‌دلیل عدم‌پرداخت حق‌آبه از تالاب گرفته شود زندگی مردم مختل شده و اقتصاد آنها دچار چالش می‌شود. حق زندگی آبزیان در تالاب گرفته و حوزه ریزگرد می‌شود. همچنین اکنون این منطقه منشأ دود در اهواز و خوزستان شده است.
