برای بسیاری از گردشگران که قصد سفر به ایران را دارند، اساسی ترین سوال این است که به چه شهر هایی بروند تا بتوانند تاریخ، فرهنگ، تمدن و آداب ایران را یکجا ببینند، می خواهیم به معرفی شهری بپردازیم که به راستی همه ی ملاک های ناب گردشگری را یکجا دارد.
شیراز شهر شعر و ادب، شهری در جنوب غربی ایران که برای ایرنیان نمادی از فرهنگ و هنر است. شهری نام آشنا برای جهانیان…
هر سفر دوستی در برنامه زندگی خود، بازدید از شیراز را می گنجاند تا از این دیار با صفا برای یکبار هم که شده، دیدن کند.
جاذبه های های تاریخی، طبیعی، مذهبی و نام پرآوازه ی این شهر ما را به سمت خود کشاند تا اطلاعاتی کلی اما مفید را راجع به آن بدانیم تا در سفر به شیراز حداکثر بهره را برده و یادی دلنشین از خطه شعر و ادب در خاطره ها بماند.
کارناوال در این مطلب به معرفی شهر و مطالعه اطلاعات بنیادی و اساسی شهر می پردازد.
با کارناوال همراه شوید.
اطلاعاتی درباره شیراز
جمعیت: بنابر سرشماری سال 1385 جمعیت شهر شیراز بالغ بر 1٬214٬808 تن بوده و از این حیث ششمین شهر پرجمعیت ایران می باشد.
زبان: شیرازی ها فارسی را با لهجه شیرازی بیان می کنند و هرچه نسل جوانتر می شود لهجه رو به فراموشی می رود. ظهور سعدی و حافظ نیز باعث کمرنگ شدن گویش محلی مردم شده و “فارسی نو “جایگزین آن شد.
دین : اسلام دین اغلب مردم شیراز است.در گذشته یهودیان بسیاری در این شهر ساکن بودند که در سده بیستم به آمریکا و اسراییل مهاجرت کرده اند، اما در این شهر همچنان چند هزار هموطن یهودی ساکن هستند. هموطنان مسیحی به خصوص فرقه پروتستان مانند انگلیکن و پرسبی‌ترین در شیراز زندگی میکنند ویک کلیسا برای ارمنه و کلیسایی دیگر برای انگلیکن در این شهر وجود دارد.
اقتصاد: زمین های حاصلخیز، در مسیر بنادر مهم کشور قرا گرفتن، مرکزیت ادارای و نظامی سبب رونق وشکوفایی ایت شهر به خصوص در بخش اقتصاد بوده است. در سال های اخیر وجود شهرک صنعتی شیراز و کارخانه های الکترونیکی و مخابراتی چون الکترونیک ایران (صاایران)، زیمنس، ITMC و تکصا این شهر را به یکی از مراکز فناوری تبدیل کرده که سبب ارتباط آن با شهرهای مونیخ و برلین شده است. از دیگر کارخانه ها و صنایع شیراز می توان به پالایشگاه نفت، کارخانه ی سیمان، صنایع لاستیک‌سازی، صنایع لبنیات و صنایع نساجی و نیروگاه های آن اشاره داشت.
تولیدات کشاورزی مانند انگور، نارنج، خرمالو، ازگیل، شلیل، انار و گندم و تولیدصنایع دستی ارزشمند، فرش، گل از دیگر موارد اقتصادی این شهر است.
تقصیمات کشوری: شیراز با مساحت 1268 کیلومتر مربع در جنوب غربی ایران و مرکز استان فارس است.
شهرهای خواهر خوانده: نیکوزیا، قبرس_ دوشنبه، تاجیکستان_ کینگ، چین_ وایمار، آلمان_ رامسر_ خوی_ پچ، مجارستان
اطلاعات گردشگری شیراز
آداب و رسوم: اهالی شبراز مردمی خونگرم و مهربان و صبورند. در شهرشان آرامشی عجیب موج می زند و بر لب همه مردم شهر لبخند میینید. عصرها به همراه خانواده به پارک و یا باغی در بیرون شهر می روند تا ساعت آخری روز را در کنارخانواده به خوشی سپری کنند.++
غذا: غداهای شیرازی از تنوع فوق العاده ای برخورداند. شیرازی ها اغلب از برنج بسیار و همراه غذای خود به جای گوشت های قرمه شده از کوفته ریزه استفاده میکنند.
سوغات: مسقطی و کلوچه، یوخه، فالوده، آبلیمو، آبغوره ، بادام سوخته،عرقیات، حلوا کاسه ای و صنایع دستی کنده‌کاری، منبت کاری،گلیم، گبه، خاتم کاری،خراطی و…
اقامت : در این شهر برای اقامت از هتل ها، مهمانسراها و خانه ها و سوییت های اجاره ای میتوان استفاده کرد. در ایام نوروز برخی از قسمت های شهر را شهرداری به اسکان مسافرین اختصاص می دهد که مسافران می توانند چادر بزنند و در آنجا اقامت داشته باشند.
حقایقی درباره شیراز
*شیراز یکی از 5 کلان شهر ایران محسوب می شود.
*آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، به شهر شیراز لقب سومین حرم اهل بیت در ایران را داده است.
*شیراز محل زندگی یکی از شاعران بانوی ایرانی “جهان ملک خاتون” می باشد.
*شیراز ده سال شاهد برگزاری جشن هنر شیراز یکی از بزرگترین رویدادهای فرهنگی در جهان در دوره پهلوی بوده است.
*یکی از اولین شهرهای گازرسانی شده در ایران، شیراز می باشد.
آب و هوا
شیراز در ناحیه ی مرکزی استان فارس قرار گرفته است و دارای آب و هوایی متفاوت نسبت به بخش های دیگر استان فارس می باشد.
بهار: هوایی خنک با وزش بادهای بهاری و همراه با بارندگی، میاگین دما در فروردین 17 درجه سانتی گراد می باشد.
تابستان: در این فصل هوایی گرم و خشک دارد و میانگین دما در تیرماه 30درجه سانتی گراد است.
پاییز: آب و هوایی نسبتا خنک همراه با بارندگی و میانگین دمای 20درجه سانتی گراد در مهر ماه می باشد.
زمستان: هوایی نسبتا معتدل به همراه بارندگی که در دی ماه میانگین دمای آن به 5 درجه سانتی گراد می رسد.
حمل و نقل برون شهری
مسافرین مقصد شیراز از راه زمینی و هوایی و ریلی می توانند به این شهر بروند. در ادامه به وسایل حمل و نقل شیراز اشاره می کنیم.
فرودگاه بین المللی شیراز
دومین و مجهزترین فرودگاه بین المللی ایران بعد از فرودگاه بین المللی امام خمینی متعلق به شیراز است که در دوره محمدرضا شاه پهلوی احداث شد. این فرودگاه یکی از پیشرفته ترین رادارهای دنیا و یکی از ایمن ترین فروگاه ها در سطح کشور می باشد. بعد از انقلاب فرودگاه شیراز به فرودگاه شهید دستغیب تغییر نام داده و در سال 1389 یه یک فرودگاه خودگران مبدل شد.
ظرفیت این فرودگاه 4 میلیون نفر در سال می باشد.
از این فرودگاه پروازهایی به کشورهای انگلستان، مالزی، ترکیه، عراق، سوریه، قطر، امارات متحده عربی (دبی، ابوظبیو شارجه)، کویت، بحرین، عربستان، روسیه، پاکستان، مصر و سودان وجود دارد.
پروازهای داخلی فرودگاه دستغیب عبارتند از شیراز به تهران، مشهد، اصفهان، تبریز، اهواز، آبادان، بوشهر، بندرعباس، ساری، لارستان، لامرد، چابهار، کرمان، کیش، لاوان،قشم، سیری، ماهشهر، جزیره خارگ، عسلویه، بهرگان و رشت.
راه آهن شیراز
ایستگاه راه آهن شیراز، یکی از بهترین ایستگاه های راه آهن می باشد که در سال 1390 به بهره برداری رسید.
پایانه مسافربری
شیراز از شهرهایی است که به راحتی به دیگر نقاط ایران از طریق زمینی دسترسی دارد. در شیراز 4 پایانه ی مسافربری در 4 محور اصلی خروجی شهر وجود دادر.
1 ) پایانه ی شهید کاراندیش اولین پایانه مسافربری در شیراز، سال احداث: 1366
آدرس: بلوار سلمان فارسی- کنار گذر رودخانه ی خشک
تلفن : 0713732765
2 ) پایانه ی شهید مدرس در شرق شیراز
آدرس : بلوارشهید مدرس، پایانه مسافربری شهید مدرس شیراز
تلفن : 7270413
3 ) پایانه ی امیرکبیر در جنوب غرب، سال احداث: 1375
آدرس : بلوار امیرکبیر – خیابان توانیر
تلفن : 38335470
4 ) پایانه ی غیرمتمرکز سپیدان در شمال غرب، سال احداث: 1375
آدرس : خروجی خیابان قدیر -بولوار مدرس- خیابان بهشتی
تلفن: 137269888
خطوط حمل و نقل درون شهری
حمل و نقل درون شهری شیراز، به وسیله ی تاکسی، مترو، اتوبوس انجام می گیرد.
اتوبوس
در سال 1345 اولین پایانه اتوبوسرانی شیراز با ده دستگاه اتوبوس شروع به کار کرد. شیراز از اولین شهرهایی است که حمل و نقل درون شهری آن با اتوبوس انجام شد. امروز و در شیراز برای اغلب مسیرهای رفت و آمدهای درون شهری، خط اتوبوسرانی در نظر گرفته شده است.
مترو ؛ قطار درون شهری
مسیرهای رفت و آمد مترویی شیراز در دست ساخت می باشد که بخش عمده آن انجام شده و به زودی قابل استفاده خواهد بود.
تاکسی
در حدود 40 درصد از رفت و آمدهای شهری در شیراز با تاکسی انجام می شود. در شیراز 12 هزار تاکسی در انواع مختلف تلفنی، سرویس مدارس، تاکسی فرودگاه، ترمینال، خطوط ویژه، تاکسی بی سیم و مسافربری شخصی وجود دارد.
شماره تماس های ضروری
کد تلفن شیراز 0711 می باشد و در جدول زیر شماره تماس های ضروری و مورد نیاز آورده شده است.
| فرودگاه |
37118890 |
| اطلاعات پرواز |
199 |
| راه آهن |
36200321 |
| پلیس |
110 |
| پایانه اتوبوسرانی کاراندیش |
3732765 |
| پایانهٔ شهید مدرس |
7270413 |
| پایانهٔ امیرکبیر |
38335470 |
| پایانهٔ غیرمتمرکز سپیدان |
37269888 |
| |
|
تاریخچه شهر شیراز
شیراز شهری در استان فارس، که در دامان خود شعرا و ادیبان بزرگی را پرورش داده است.
بنای اصلی شهر شیراز را بنا بر نوشته های تاریخ نگاران اسلامی، عبدالملک مروان در قرن اول هجری قمری بنیان نهاد.
“حمدالله مستوفی”(مورخ، شاعر و نویسنده قرن هشتم) ، بنیانگذار شیراز را “محمد برادر حجاج ابن یوسف یا قاسم ابن ابی عقیل “برادر زاده حجاج در سال 74 هجری می داند.
در الواحِ ایلامی یافت شده ی تخت جمشید قلعه ای به نام” تیزاریس یا شیرازیس” آورده شده است. ” لیمبرت” ( دیپلمات آمریکایی و استاد دانشگاه شیراز در سال 1986) با توجه به این الواح و مهرهایِ مربوط به اواخر ساسانی و اوایل اسلام، معتقد است که در قصر ابونصر شیراز در نزدیکی روستای سعدی، قلعه ای به نام شیراز وجود داشته و بعدها شهر شیراز را درکنار این قلعه بنا نهادند.
می گویند شیراز در ابتدا شهری دایره شکل اما نامنظم و محصور با شش دروازه بوده که داخل آن یازده محله داشته است.
شیراز پس از ورود اسلام
پس از ورود اسلام و حمله ی اعراب به ایران، شهر استخر (شهری باستانی در استان فارس) سقوط کرده و شیراز اهمیت یافت.
در دوره آل بویه و در قرن چهارم هجری قمری، شیراز در زمان علی (عمادالدوله) و حسن (رکن الدوله) و عضد الدوله دیلمی به پایتختی حکومت برگزیده شد. عضدالدوله در این شهر اقداماتی بسیاری انجام داد از جمله ساخت کاخی با کتابخانه ای بسیار غنی، بیمارستان عضدی، نخستین بنای بقعه علی بن حمزه (ع)، بنای گهواره دید، شهرکی به نام “گرفناخسرو”بازاری طولانی و…
در دوره حکومت آل بویه ، به زرتشیان بسیار بها داده شد و در هنگام فرارسیدن جشن مهرگان و نوروز به راحتی بازار شهر را چراغانی می کردند و هیچ کس حق تعرض به اقلیت های دینی را نداشت؛ تا آنجا که عضدالدوله زمانی که با خبر شد مسلمانان شیراز علیه زرتشتیان اغتشاش کرده اند، برای تبیه مسلمانان لشکری را به شیراز فرستاد.
اتابکان نیز این شهر را بسیار آباد کردند و بناهای زیادی از جمله بازار، آب انبار، مدرسه، بیمارستان و کاروانسرا، قنات زنگی، مسجد نو، بنای نخستین بقعه بر مزار حضرت شاهچراغ (ع) و بنای آجری آبش خاتون را در شیراز ساختند. اتابکان حتی با تدبیر خود و پرداخت مالیات به مغولان توانستند از حمله چنگیز خان به این شهر جلوگیری کنند و شیراز در این حمله در امان ماند. پس از آن نیز با تسلیم شدن “شاه شجاع فرماندار فارس”، شیراز از حمله و آشوب تیمور حفظ شد.
قرن هفتم هجری، قرن درخشیدن شیراز با دانشمندان و هنرمندان و … آن بود. در این قرن به خاطر تشویق حاکمان عصر، شیراز تبدیل به مرکزی پیشرو در علم و هنر و فرهنگ شد و به دارلعلم شهرت یافت. از بزرگان این دوره می توان به سعدی، حافظ، روزبهان و ملاصدرا اشاره کرد.
شیراز در عصر صفویه
در زمان حکومت شاه عباس صفوی، زمامداری شیراز به امام قلی خان سپرده شد. او نیز بناهای باشکوهی در جهت آبادی این شهر ساخت از جمله مدرسه خان، قصری در محل ” میدان ” و حصاری به دور شهر. در این دوره حیدری ها که پیرو شیخ حیدر صفوی بودند در شرق شیراز و نعمتی ها از پیروان شاه نعمت الله ولی در غرب شیراز ساکن بودند.
شیراز در عصر زند و قاجار
عمر آبادانی این دوره طولی نکشید و با حمله افغان ها و به خصوص در زمان شورش حکمرانان محلی در دوره افشاریه علیه نادرشاه افشار شیراز از رونق باز ماند. نادر برای مقابله با این حمله سپاهی را به شیراز فرستاد و بعد از چند ماه، این شهر سقوط کرد و بسیاری از بناهای ارزشمند و باشکوهش تخریب شد.
در دوره زندیه و پادشاهی کریم خان، شیراز پایتخت و بار دیگر آباد شد. وی 12000 کارگر را برای ساخت قلعه ای در مرکز و خندقی دورتادور شهر استخدام کرد. کریم خان به ساخت بناهای مشهور بازار وکیل، مسجد وکیل،حمام وکیل، آب انبارهای وکیل ،ارگ کریم خانی، ساختمان کلاه فرنگی (موزه پارس)، ساختمان دیوانخانه ، تکیه هفت ، بازسازی مزار شاعران و بزرگان شیراز ،رساندن آب رکن آباد به شیراز و پدید آوردن باغ های سرسبز همت گمارد.
از اقدامات دیگر زندیه مجهز کردن شیراز به سیستم آبیاری و زهکشی بود.
شیراز در دوره قاجار
در دوره قاجار، آقامحمدخان، تهران را پایتخت کرده، اما زمامداری شیراز به خاطر اهمیت شهر در زمره امتیازات ویژه ای به حکمرانان این دوره بوده است. در این دوره نیز باغ و بناهای بسیاری در این شهر بنا نهاده شد.
شیراز در دوره معاصر
در دوره پهلوی نیز چندین بیمارستان چون بیمارستان نمازی و کارخانه و دانشگاه شیراز و پالایشگاه نفت احداث شد. در زمان رضا شاه پهلوی تغییرات و اقدامات قابل توجهی در این شهر صورت نگرفت اما شهر پس از جنگ جهانی دوم به سرعت رشد کرد. در دهه پنجاه شیراز از نظر وسعت بعد از تبریز، اصفهان، مشهد قرار گرفت.
پس از انقلاب اسلامی، بناهای تاریخی شهر بازسازی و مرمت شد.
امروز شیراز یکی از شهرهای بزرگ و پرجمعیت و گردشگر پذیر ایران است.
پیشینه نام شیراز
برای اولین بار نام شیراز در الواح گلی ایلامی به صورت شهر “تیرازیس”،یا “تیراسیس” و یا “سیراسیس” آورده شده، این نام از “سیراجیس” در پارسی باستان اخذ شده که با گذشت زمان و تغییر صداها به شیراز تبدیل شده است. این نام بر روی سفال های ساسانی در سده ی دوم پیش از میلاد و مهرهای اوایل واواخر ساسانی در قصر ابونصر نیز آمده است.
بر سر وجه تسمیه شیراز اختلاف نظر وجود دارد؛ جغرافیدان مسلمان سده چهارم هجری، ابن حوقل، شیراز را بخاطر صادر کردن انواع خواروبار به نواحی دیگر، به اندرون شیر تشبیه کرده است.
از طرفی دیگر، “تدسکو” ( زبان شناس ) معنی شیراز را انگور خوب می داند اما محققین دیگر با این نظر مخالفند.
در افسانه ها، شیراز را فرزند تهمورث ( پادشاه سلسله پیشدادیان ) بنا نهاد و نام خود را بر آن گذاشت.
عده ای بر این باورن که شیراز در اصل “شهر راز” بوده و “شهراز و شیراز” خلاصه شده است.
نام دیگری که برای این شهر در کتب “صورالاقالیم” آمده “شیرساز” است و از این جهت که در این منطقه دام های اهلی بسیاری پرورش می یابند.
اطلاعات جغرافیایی
شیراز با مساحت 1268 کیلومتر مربع در جنوب غربی ایران و در بخش مرکزی استان فارس قرار دارد. این شهر در منطقه کوهستانی زاگروس و در ارتفاع متغیر 1480 تا 1670 متری از سطح دریا واقع شده است.
شیراز را از شمال به کوه‌های بمو، سبزپوشان، چهل‌مقام و باباکوهی و از غرب به کوه دراک محاصره کرده و این حصار مستحکم سبب حفظ شهر در دوران های مختلف تاریخی شده است.
یک رودخانه فصلی به نام رودخانه “خشک شیراز” از شهر شیراز گذر کرده و به دریاچه مهارلو وارد می شود.
موقعیت شیراز بر روی نقشه
سخن آخر
این مطلب مختصری بود از اطلاعات شهر شیراز. بی شک اطلاعات شهری با این پیشینه ی غنی در یک مطلب نمی گنجند. در بخش های بعدی به دیگر اطلاعات مفید گردشگری خواهیم پرداخت.
نظرات و پیشنهادات خود را با کارناوال در میان بگذارید.
