بانی فیلم، گروه سینمای ایران، نصیبه کریمی: در همه جای دنیا بازیگران برای حضور در یک فیلم، دستمزدهای مشخص و معین می گیرند. دستمزدهایی با رقم ها و صفرهای مشخص که هیچ چیزش پنهان نیست. شاید تنها در برخی کشورها آن هم به دلیل خلاهای قانونی یا کم توجهی نهادهای نظارتی این موضوع نادیده گرفته می شود و در پرده ای از ابهام باقی می ماند.
سال هاست که در کشور ما نیز میزان دستمزد بازیگران بحث و حاشیه های داغی به همراه داشته است. دستمزدی که جزییات آن به ظاهر روی چند برگ کاغذ مشخص است، ولی تقریباً هیچ بازیگری رقم واقعی آنرا فاش نمی کند. در این میان برخی بازیگران برای حضور در فیلم های سینمایی و تلویزیونی مختلف، پیشنهادهایی با ارقام و اعداد عجیب و غریب مطرح می کنند که باعث دلخوری کارگردانان و تهیه کنندگان و پس زدن آنان می شود. در مواقعی هم پیش آمده است که از انتخاب آن بازیگر چشم پوشی می کنند، آن هم فقط به خاطر رقم بالای دستمزدش که اصولا گاه دوسوم تا تمام بودجه یک پروژه را شامل می شود. البته نباید حضور عوامل دیگر چون تصویربردار، گریمور، صدابردار و از همه مهمتر فیلمنامه نویس را که برای مطرح شدن یک بازیگر نقش اساسی دارند، فراموش کرد. گاهی دیده می شود که این عوامل با کمترین دستمزد در پروژه حضور می یابند، اما در نهایت موفقیت آن اثر تنها نصیب بازیگران می شود و بس.
به تازگی هم با ورود سرمایه گذارانی برای ساخت آثار سینمایی، مشکلات تازه ای را از حیث ورود نابازیگران به این عرصه پیش آورده که برخی تهیه کنندگان را مجبور به پذیرفتن حضور این افراد در پروژه ها کرده است. احتمالاً با ادامه این روند دیگر جایی برای افراد پیشکسوت و با تجربه ای نمی ماند که عمر خود را سال ها در این راه صرف کرده اند. متأسفانه تا امروز کمتر مسئولی توانسته با این بی نظمی ها مقابله کند که امیدواریم در آینده ای نزدیک قوانینی اتخاذ شود و بازیگران در شرایط عادلانه ای مناسب و با روحیه ای خوب جلوی دوربین حاضر شوند. شرایطی که گویا رییس سازمان سینمایی وعده ایجاد آنرا داده است. گرچه از سویی بعضی از بازیگران نیز هستند که با رد قضیه دستمزدهای کلان، مبالغ پرداختی به بازیگران را نازل هم می دانند و معتقدند این ارقام کفاف معاش بازیگری که شناخته شده است و به ملزومات چنین زندگی ای نیاز دارد را نمی دهد؛امین زندگانی و امیرحسین صدیق دو بازیگری که در قسمتهای گذشته این گزارش با آنان صحبت شد از جمله چهره هایی هستند که به این مسئله اذعان دارند.
بخش پایانی گزارش حاضر را امروز از نظر می گذرانید.
***
حبیب اسماعیلی:
افزایش غیرمنطقی دستمزدها باید درون صنف حل شود
حبیب اسماعیلی اعتقاد دارد: عدم آگاهی یک سری تهیه کنندگان که به تازگی یا بدون ضابطه وارد این حیطه شده اند و اصرارشان برای اینکه حتما چهره ای معروف در فیلمشان داشته باشند، زمینه ساز آن شده تا پول های کلانی را پرداخت کنند.
مدیر موسسه رسانه فیلمسازان درباره دلیل بروز حساسیت هایی میان برخی نمایندگان کمیسیون فرهنگی مجلس و تهیه کنندگان سینما نسبت به افزایش دستمزد بازیگران، به بانی فیلم گفت: مدتی است این بحث افزایش دستمزد بازیگران داغ و مورد توجه واقع شده و حساسیتهایی را برانگیخته است. هرچند امیدوارم شرایط اقتصادی سینما چنان خوب باشد که نه فقط بازیگران، بلکه همه عوامل دستمزدهای خوبی بگیرند، ولی خودتان شاهد هستید که همه فیلم ها فروش بالا و میلیاردی ندارند و صرفا یک سری از فیلم ها خوب می فروشند. عمده علت اینکه بعضی وقت ها این دستمزدها روند صعودی غیرمنطقی ای به خود می گیرند، ناشی از نبود و کمبود تهیه کننده متخصص و تواناست. بعضی افراد شبه تهیه کننده بنا به دلایلی می خواهند یک فیلم در حوزه شبکه نمایش خانگی یا سینما بسازند که نامشان در کنار بازیگر بخصوصی باشد. این کار پایه و عادت برای بازیگر می شود و قطعاً وقتی سر فیلم دیگری می رود این پایه را می گذارد و توقع دستمزد کلان دارد. متأسفانه به این ترتیب بازیگران دیگر هم به شکل تصاعدی دستمزدهای خودشان را افزایش می دهند. تهیه کننده فیلم «خرگیوش» افزود:اعتقاد دارم وقتی فیلمی فروش می کند، بازیگر، کارگردان و دیگر عوامل باید امکان آنرا بیابند تا از آن سود ببرند. در هر حال این بازار عرضه و تقاضاست و رسیدگی به آن با آیین نامه و به شکل دستوری شدنی نیست. بهترین راه درست این است وقتی بازیگری اعتقاد دارد اگر در فیلمی بازی می کند و آن فیلم از فروش بالایی برخوردار می شود، به جای اینکه دستمزد بالایی بدهند، در سود این فیلم سهیمش کنند. در واقع یک دستمزد متعادل و طبیعی پرداخت کنند و اگر فیلم به سوددهی خوبی رسید،در درصدی از آن بازیگر را سهیم کنند. به نظرم به این شکل می توان بازار را کنترل کرد. از طرفی صرفاً بازیگری باعث سود یک فیلم نمی شود و خیلی موارد دست به دست هم می دهند تا یک فیلم فروش بالایی داشته باشد. باید در جریان پرداخت دستمزدها نوعی تعادل به وجود بیاوریم تا به دیگر عوامل هم بیش از حد ضربه وارد نشود. عدم آگاهی یک سری تهیه کنندگان که به تازگی یا بدون ضابطه وارد این حیطه شده اند و اصرارشان برای اینکه حتما چهره ای معروف در فیلمشان داشته باشند، زمینه ساز آن شده تا پول های کلانی را پرداخت کنند
این فعال حوزه سینما درباره اینکه سازمان سینمایی چه تدابیری باید برای تعیین سقف دستمزد بازیگران بیندیشد، افزود: این کار شدنی نیست. چندین سال قبل این بحث ها مطرح بود. سینما یک بازار مبتنی بر عرضه و تقاضاست؛ مثلاً تهیه کننده ای نگاه می کند بازیگری تقاضای مبلغ بالا دارد، ولی در عین حال اگر فکر می کند برای کارش مفید است از آن استفاده می کند و اگر مفید نیست، خب چرا باید از آن بازیگر استفاده کند و بودجه اش را هدر بدهد؟! به نظرم اگر این تعامل در صنف شکل بگیرد که مسائلش را خودش حل کند، بهتر از آن است که ارگان های خارج از صنف در این کار مداخله کنند. خانه سینما می تواند از انجمن های خودش استفاده کند و به تعامل و راهکاری برسند که بتوانند از این اتفاقی که به سینما صدمه می زند جلوگیری کنند.
***
کامران قدکچیان:
صدای همه تهیه کنندگان بخش خصوصی درآمده است
کامران قدکچیان کارگردان سینما، معضل ورود یک سری سرمایه های بی حساب و کتاب ارگان ها که وارد سینما شده اند را باعث این اتفاق می داند.
کارگردان «پس کوچه های شمرون» درباره دلیل بروز حساسیت هایی میان برخی نمایندگان کمیسیون فرهنگی مجلس و تهیه کنندگان سینما نسبت به افزایش دستمزد بازیگران، به بانی فیلم گفت: معضل ما نیز ورود یک سری سرمایه های بی حساب و کتاب در سینماست که بیشتر هم از ناحیه حضور ارگان هاست؛ ارگان ها و مراکزی مثل حوزه هنری، اوج، ناجا و… . وقتی این اتفاق می افتد با تکیه به بودجه های بالا، به طور بی حساب و کتابی به این دوستان بازیگر پول می دهند و در نتیجه این مسئله به سینما سرایت می کند. یعنی وقتی ما در بخش خصوصی می خواهیم کاری سینمایی بسازیم، با این دستمزدهای گزاف و غیرقابل پرداخت روبه رو می شویم. به همین خاطر هم صدای همه تهیه کنندگان بخش خصوصی درآمده است.
کارگردان «دختر شاه پریون» درباره اینکه سازمان سینمایی چه تدابیری باید برای تعیین سقف دستمزد بازیگران بیندیشد، افزود: حل این مسئله یک فرمول حساب و کتاب شده می خواهد که باید از طرف شورایعالی تهیه کنندگان اعمال و به شکل اصولی و بنیادی ریشه کن شود. در غیر این صورت بزودی در هر اتفاق جزئی شاهد دخالت یا پادرمیانی سازمان سینمایی خواهیم بود که به تبع آن پرداختها زیرمیزی می شود و اتفاق درستی که ما می خواهیم، نمی افتد. شورایعالی تهیه کنندگان برای حل این موضوع و ساماندهی آن برنامه ها و تدابیری دارد و گفت و گوهایی را انجام داده که انشاا… این را هم بسامان برسانیم.
کارگردان «سوغات فرنگ» در پاسخ به این سوال که نقش بعضی نهادهای دولتی و افرادی که بودجه های کلان دارند در افزایش غیرمنطقی رقم دستمزدها چیست، افزود: ورود این افراد به سینما باعث شده فیلم های مستقل نتوانند از عهده خودشان برآیند. ممکن است این ارگان ها فیلم های سفارشی و دولتی بسازند، ولی آنها را با پول های کلانی می سازند که سینمای بخش خصوصی از عهده اش برنمی آید که بخواهد با آنها مقابله یا رقابت کند. در نتیجه ما به این پول ها می گوییم پول های بادآورده که وارد سینمای ایران شده است.
***
پولاد کیمیایی:
یک بازیگر نمی تواند بی ضابطه دستمزد زیادی بخواهد
بازیگر فیلم «حکم» درباره دلیل بروز حساسیت هایی میان برخی نمایندگان کمیسیون فرهنگی مجلس و تهیه کنندگان سینما نسبت به افزایش دستمزد بازیگران، به بانی فیلم گفت: بحث در این باره زمانی نسبتا طولانی و مفصل را می طلبد. معتقدم متأسفانه امروز موجی به راه افتاده که می خواهد با دستاویز قرار دادن مسئله دستمزد، در واقع نه فقط بازیگران بلکه شان چهره های ورزشی را هم مخدوش کند. حتی اخیراً می بینید در رابطه با علی دایی و خیلی از دیگر سلبریتی ها هم موجی راه افتاده که اینها را بدنام کنند. یک بازیگر نمی تواند بی ضابطه دستمزد زیادی بخواهد و زیاد بگیرد چون در واقع هر بازاری عرف و موازین خاص خودش را دارد. یعنی من بازیگر مشخص است که چقدر مخاطب می آورم و چقدر سینماروها برای من بلیت خریداری می کنند، پس من چقدر باید تقاضای دستمزد کنم تا دستمزد واقعی ام را بگیرم. مثلاً هنرمندی هستم که معتقدم باید 500 میلیون دستمزد بگیرم، این یک چیز توافقی است و تمام تهیه کنندگان می دانند یک بازیگر قرارداد قبلی و بعدی را چقدر گرفته، چرا این مقدار می گیرد و نکته مشخصی است. با این حال اگر بخواهند این گونه مسائل صنفی را به مجلس یا جاهای دیگر ارائه بدهند و قضیه به این شکل مطرح شود، به نظرم نوعی سرپوش گذاشتن روی عملکرد خیلی از افراد دیگری است که پول های ناحقی می گیرند. به نظرم با این دست رفتارها و حساسیت نشان دادنها می خواهند به جامعه بگویند که قشر بازیگر و هنرمند زیاده خواه اند! حال آنکه به نظرم چنین مواجهه ای نوعی صورت مسئله را پاک کردن است که منصفانه به نظر نمی رسد. باید نظر داشت بازیگری که کار می کند و زحمتش اغلب در فیلم ارزیابی نمی شود و همه خروجی و ویترین کار را می بینند. یعنی کسی متوجه نیست وقتی بازیگر در یک فیلم، 300 میلیون گرفته،چرا این رقم به او داده شده. در صورتی که این حاصل زحمتش در سالیان سال بوده و اسم در کردن و اعتبارش برایش هزینه داشته تا به این جایگاه رسیده. فکر می کنم اصلاً چنین مسئله ای را به مجلس ارجاع دادن یک نوع راه گم کردن است و می تواند خیلی صنفی برگزار شود. یعنی قضیه به خانه سینما محول شود و آنها به این موضوع رسیدگی کنند و یا وزارت ارشاد به این مسئله ورود کند، ولی اینکه مجلس وارد چنین قضیه ای می شود، خیلی غیرمنطقی است. مجلس باید وقتش را برای موضوعات بزرگتری صرف کند. الان به اندازه کافی اختلاس، مشکلات و… وجود دارد که مجلس ضرورت دارد به آنها ورود کند. اینکه حالا برای چهار نفر هنرمندی که دستمزدی مثلا بالا گرفتند و شاید حتی به ناحق گرفتند، نباید خارج از خانواده سینما برای حل آن ورود کند. ضمن آنکه وقتی بازیگری دستمزد بالا می گیرد، به بیت المال لطمه ای نمی زند که حساسیت به این موضوع در چنین سطح وسیعی اتفاق بیفتد. آن مبلغی از بیت المال می رود که صرف حقوق های نجومی خیلی از دوستان می شود. امروز به نوعی دارد جا می افتد که سلبریتی ها زندگی های اشرافی دارند که واقعاً چنین چیزی نیست. آن مقداری که وضع شان خوب است نسبت به افرادی که کار موفق انجام می دهند باز هم میزانش پایین تر و قابل اثبات است. میزان درآمد از سینما در زمینه بازیگری هر چقدر حتی به بالاترین عرف اش نگاه کنید سقفش نسبت به مثلا یک تاجر بزرگ، برج ساز یا ماشین فروش موفق بسیار پایین است، چون یک بازیگر سوپراستار نهایتاً سر هر پروژه ای می رود، 300-400 میلیون پول می گیرد. این را مقایسه کنید با زمانی که بازیگر صرف کرده تا به اینجا رسیده. درست مثل فوتبالیست ها که هر روز زحمت می کشند. عموماً بحث ساماندهی دستمزدها نقد و بررسی مفصلی می طلبد و اینکه به مجلس ارجاع شود، یک مقدار غلوآمیز برخورد کردن با مسئله است.
بازیگر «گشت ارشاد» افزود: البته به نظرم ساماندهی دستمزدها چندان اجرایی و عملی نیست یا دست کم بازار تولید فیلم در حال حاضر فرصت و اجازه ساماندهی را به آن نمی دهد. به هر حال متاسفانه در زمینه هنر هم بخش بیزینس یک مقدار گرفتار کاسبی شده است. گرچه من نوعی نمی توانم ارزش مالی روی هنر بگذارم و همه اینها شعار است. امروز می بینیم تهیه کننده ای یک تا چند میلیارد برای فیلم می گذارد و بازدهی هم دارد و پولش برمی گردد. در نهایت اما این مسائل مطرح می شود که انگیزه همه را از بین می برد. ضمن اینک هنباید انکار کرد ما بازیگران خیلی خوبی داریم، ولی بازار ندارند و به این جهت دستمزدهای پایین تری دارند، اما من بازیگر آزادم که قدر خودم را هر چقدر می دانم از لحاظ مالی تعیین کنم. اگر فرد به من پرداخت کند، این دیگر به مجلس ارجاع کردن ندارد و در واقع یک توافق با رضایت طرفین است. اصلاً مگر ما چند بازیگر داریم که سقف دستمزدشان بالاست.سر جمع شاید 10 بازیگر داریم که دستمزدهای شان بالاست، اما بقیه نسبتاً خیلی دستمزدهایشان معقول و یا پایین است. همین تعداد محدود نباید شرایطی ایجاد کند که چند نفر بازیگر یا دیگر عوامل سینما بخواهند موضوع را به این بزرگی جلوه بدهند و کلی بحث کنند که چرا بازیگران دستمزدشان بالاست. به نظرم این یک بازی است. بازی خوبی هم نیست و موضوع چیزی دیگری است.
او افزود: به نظرم طرح این بحثها نوعی واکنش به وضع امروز جامعه وشرایط دشوار زندگی مردم است. به هر جهت در این یکی- دو سال اخیر خیلی از مردم زیر فشار زندگی گرفتار شده اند. البته خود من هم به جناب آقای روحانی رأی دادم و توقع عدالت خواهی از ایشان داشتم، اما نتوانست خیلی از قول ها و وعده هایشان را عملی کند. وقتی این اتفاقات در جامعه می افتد و مردم پاسخ نمی گیرند، در نتیجه سوال می کنند. در مقابل برای منحرف کردن افکار عمومی به سمت های مختلف با طرح چنین مسائلی سعی در ایجادانحراف دارند. چون هنرمندان الان یک مقدار گستاخ تر و رک تر صحبت می کنند و ظاهرا بخشی از حاکمیت با آنها نمی سازد و به بهانه های مختلف آنها را به دادگاه می کشاند. این انصاف نیست و پرونده همه هنرمندان مشخص و روشن است و هر کسی اگر کار خلافی کرده، شک نکنید در عرض 24 ساعت بازداشت می شود. مسئله درآمد بازیگران یک موضوع صنفی است که باید سیاستگذاری، مشخص و کارشناسی شود. این موضوع باید از تهیه کنندگان سوال شود، چون مطمئناً درباره اقتصاد سینما بیشتر اطلاع دارند. مشکل در این حد خانمانسوز نیست که به مجلس برود و نمایندگان راجع به آن بحث کنند. الان موضوعات خیلی مهمتری مجلس دارد که باید به آن رسیدگی کند، مثل موضوع FATF که موضوع مهمی است.
بازیگر «جرم» درباره اینکه چقدر با این مسئله در کار خود روبه رو شده، گفت: خیر. من همیشه دستمزدم منطقی بوده. هیچوقت دستمزدم کلان نگرفته ام و یا بی جهت آنرا افزایش و کاهش نداده ام. اگر در قراردادی رقمی را گرفتم، سال بعد با توجه به نرخ تورم و بقیه مسائل 20-30 درصد نسبت به قبل آنرا افزایش دادم. گرچه من اصولاً سینما را برای پول انتخاب نکردم. سینما بنا به موضوعات دیگری وارد زندگی من شد، چون بچه سینما و از خانواده سینما بودم. زندگی ام از راه سینما گذشته و در این عرصه بزرگ شدم. خیلی ها شاید معیار مالی در سینما داشته باشند، ولی من در سینما معیار مالی نداشتم که بخواهم درگیر مسائل مرتبط با دستمزد شوم.
اشتراک گذاری در: 