گزارش تازه‌ای که در مجمع جهانی اقتصاد ارائه شد، نشان می‌دهد که قاتلان خطرناکی در سیستم غذایی ناقص و ناکارآمد جهانی مخفی شده‌اند. بسیاری از مردم به این می‌اندیشند که شیوه غذاخوردن و رژیم غذایی‌شان می‌تواند عواقب و اثرات شدیدی بر سلامتی‌شان داشته باشد. اما آنها نمی‌دانند که بدترین آسیب‌های سلامت انسان ناشی از چگونگی تولید این غذاها است.
افزایش آگاهی در خصوص تاثیرات عمیق رژیم‌های غذایی بر سلامت بدن باعث شده که امروزه افراد زیادی در محتوای بشقاب غذای‌شان تجدید نظر کرده و دقت بیشتری در انتخاب خوردنی‌ها به خرج دهند. شاید این روال برای برخی به معنی دوری از غذاهای فرآوری‌شده و نوشیدنی‌های سرشار از شکر باشد. برخی هم به دنبال کاهش مصرف گوشت قرمز باشند. اما تغذیه سالم فقط این نیست که نگران باشیم چه می‌خوریم. داستان اصلی درباره چگونگی تولید این غذا است.
گزارشی منتشر شده که از آسیب‌های آلودگی هوا، الودگی آب و مقاومت آنتی‌بیوتیکی می‌گوید و تاکید دارد به لطف سیستم غذایی ناقص و ناکارآمد فعلی جهانی، تغذیه سالم برای میلیون‌ها انسان امری تقریبا غیرممکن است، این گزارش در کنفرانس سالانه مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئد با عنوان بازطراحی صنعت غذایی ارائه شد.
غذا اکنون به یکی از معظلات بزرگ سلامتی انسانها در دنیا تبدیل شده است و رژیم‌های غذایی فقیر تقریبا مسئول نیمی از مرگ و میرها بر اثر بیماری‌های قلبی، سکته و دیابت‌ها در کشورهای در حال توسعه و پیشرفته هستند. بنیاد خیریه آلن مک آرتور می‌گوید حتی اگر رژیم غذایی‌تان را هم بهبود دهید، هنوز به دلیل شیوه‌های صنعتی تولید غذا در معرض آسیب های سلامتی جدی هستید. این گزارش می‌افزاید تا سال 2050 میزان مرگ و میر سالانه به دلیل شیوه‌های تولید غذا، بیش از 5 میلیون نفر خواهد بود.
آلن مک آرتور موسس این بنیاد خیریه می گوید: «شیوه‌های امروزی تولید و آماده‌سازی غذا نه تنها به شکل گسترده‌ای موادغذایی را نابود می‌کنند و باعث آسیب‌های زیست‌محیطی فراوانی می‌شوند، بلکه مشکلات جدی سلامتی را هم برای مردم به ارمغان می‌آورند. در تمام دنیا مردم به غذایی نیاز دارند که مغذی و رسیده باشد، به گونه‌ای تولید و حمل شود که برای سلامتی‌شان، محیط زیست‌شان و اقتصادشان مفید و کارآمد باشد، »
به گفته این گزارش، استفاده افراطی یا عدم استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در مراکز پرورش ماهی و حیوانات اهلی، علت اصلی گسترش عوامل بیماری‌زای مقاوم و آنتی‌بیوتیک‌ها در جوامع انسانی و البته محیط زیست و آبهای آشامیدنی هستند. مقاومت آنتی‌بیوتیکی که درمان عفونت‌های معمولی را غیرممکن می‌سازد، تا سال 2050 می‌تواند هزینه‌ای 125 تریلیون دلاری را بر جامعه انسانی تحمیل کند. که 22 درصد این هزینه‌ها صرف غذا و کشاورزی خواهد شد.
این گزارش تخمین میزند که صنعت کشاورزی به دلیل استفاده بین از حد از سموم و کودهای شیمیایی، در 20 درصد از مرگ و میرهای ناشی از آلودگی هوا مقصر است. تماس مستقیم کارگرهای مزارع با آفت‌کشهای صنعتی، سالانه تقریبا 900 میلیارد دلار هزینه بر اقتصاد دنیا تحمیل می‌کند. این تماس‌های مستقیم در طولانی مدت مشکلاتی همچون سرطان، آسم و افسردگی را به دنبال خواهند داشت.
یکی دیگر از این قاتل‌های خاموش و خطرناک، مدیریت ضعیف فاضلاب‌ها و سیستم‌های آبیاری است. زیرا به سرعت باعث گسترش بیماری‌ها شده و به آبهای آشامیدنی هم سرایت می‌کنند.
این گزارش معتقد است راه‌حل در بازطراحی و تجدیدنظر در سیستم‌های غذایی‌مان است. زیرا زباله‌ها و ضایعات غذایی باید تا حد ممکن کاهش یابند و از روشهای تولید غذایی استفاده شود که به محیط زیست و سلامتی انسان آسیب نمی‌رسانند. برای مثال پیشنهاد این گزارش استفاده از روشهای کشاورزی ارگانیک است که استفاده از سموم و کودهای شیمیایی در آن ممنوع است و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در حیوانات اهلی را به حداقل ممکن می‌رساند.
کلمنتاین شاوتیدن نویسنده ارشد این گزارش معتقد است مشکل اصلی سیستم غذایی فعلی این است که «مبدا مواد غذایی فعلی قابل ردیابی نیست، شیوه تولید‌شان مشخص نیست و اینکه برای زباله‌های غذایی چه اتفاقی می‌افتد کاملا نامعلوم است.»
پیش‌بینی می‌شود تا سال 2050 بیش از 80 درصد موادغذایی در شهرها مصرف شوند. این مساله دوباره می‌تواند چگونگی تولید غذا و شیوه انتقال آنها را به موضوعی مهم و حیاتی تبدیل کند. یکی از راه‌حلهای احتمالی می تواند تشکیل بازارهای عرضه مستقیم کشاورزان باشد. از سال 1994 تا 2017 این بازارها در آمریکا رشد 5 برابری داشته‌اند و اکنون 8600 بازار عرضه کشاورزی محصولات‌شان را به صورت محلی و در شهرهای نزدیک می‌فروشند.
این گزارش توصیه می‌کند که شهرها باید به دنبال ترویج کشاورزی در حاشیه و مناطق اطراف‌شان باشند. کشاورزی شهری می‌تواند تولید غذا را بیش از پیش قابل دیدن و ردیابی سازد و همچنین انتقال محصول به مصرف‌کننده اصلی را آسان می‌کند. این گزارش معتقد است تکنیک‌های نوین کشاورزی شهری هم می‌توانند در زمینه کاهش ضایعات غذایی و هدر رفت منابع بسیار موثر باشند. از این تکنیک‌ها می‌توان به کشت هیدروپونیک و آئروپونیک اشاره کرد. در شیوه هیدروپونیک یا آب‌کشت، خاک حذف شده و گیاه در مخلوطی از آب و مواد مغذی شناور بوده و رشد می‌کند. در شیوه آئروپونیک یا هواکشت، آب هم حذف می شود و ریشه‌های آویزان میان زمین و هوا، مواد غذایی مورد نیازشان را با اسپری مخلوط آب و ترکیبات غذایی دریافت می‌کنند.
Femme Abattoir نام یک مجموعه آکواپونیک ویژه پشت‌بام ساختمان‌ها است که روی پشت‌بام یک فروشگاه مواد غذایی در بروکسل به اجرا در آمده است. آنها در این مزرعه، آبزی‌پروری را با کشت هیدروپونیک ترکیب کرده و سبزیجات‌شان را در همان فروشگاه عرضه می‌کنند. از سویی هم به راحتی ترکیبات غذایی لازم برای هر یک از دو سیستم را از فضولات و بازیافت دیگری تامین می‌کنند. آنها با این روش سالانه بیش از 38 تن ماهی باس تولید می‌کنند.
دکتر گانهید استوردالن (بنیان‌گذار و مدیرعامل بنیاد بین‌المللی غذایی EAT) می‌گوید ما نیازمند چشم‌اندازی از آینده هستیم که راهی برای تولید و مصرف غذاهای‌مان به شکلی کاملا مفید برای سلامت انسان و محیط زیستش پیش روی‌مان بگذارد. او معتقد است که هیچ راه حل فوری وجود ندارد. اما می افزاید: «شاید ما هنوز دانش و ابزار لازم برای این کار را در اختیار نداشته باشیم.»
