سرویس سیاست مشرق - علی ماجدی سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در آلمان در گفتگو با خبرگزاری دولتی ایسنا ضمن تخطئه نگرش حاکم بر سیاست خارجی کشورمان در قبال غرب، خواستار اعطای امتیازات بیشتر به دولتهای اروپایی شده و اظهار داشت:
متاسفانه ما فقط یاد گرفتهایم دشمنی کنیم در حالی که باید بپذیریم آمریکا هژمونی برتر دنیا است. ما چه دوست داشته باشیم و چه نداشته باشیم این یک حقیقت است.
ما باید بپذیریم که دنیا با نوع نگاه ما مشکل دارد. ما باید نوع نگاهمان به دنیا را با توجه به وضعیت بینالمللی تغییر دهیم و تا زمانی که نوع نگاهمان تغییر نکند، این مشکلات همچنان وجود خواهد داشت
باید به کسانی که معتقدند با انجام برخی از عملیاتها و یا خودسریها میتوان منافع ملی کشور را تأمین کرد، به صراحت گفت تصور آنها اشتباه است
ما در داخل کشور با موضوعی همچون "عملیات خودسرانه" مواجه هستیم، آیا میتوانیم منکر شویم که در خارج از کشور نیز نمونهای از این اتفاقات رخ نمیدهد؟ عملیاتهایی که اعتماد را دچار خدشه میکند.
ما نیاز داریم که یک نوع احساس امنیت و اعتماد نسبت به ایران در دنیا ایجاد کنیم و از انجام مواردی که باعث خدشه دار شدن این اعتماد میشود پرهیز کنیم [1]
آقای ماجدی در اظهاراتش که با استقبال گسترده رسانههای ضدانقلاب و معاند همراه بود، بدون اشاره به عهدشکنی طرف اروپایی و آمریکا در برجام و اجرای کامل تعهدات از سوی تهران، ایران مقصر اصلی در پرونده برجام و بدعهدی آمریکا معرفی میکند. ماجدی بدون ذکر نام فرد یا سازمان مشخص، نوک پیکان انتقاد خود را به سوی افراد موسوم "خودسرها" نشان میرود. در واقع سفیر سابق ایران در آلمان سعی دارد تا با طرح الفاظ کنایهآمیز و اشارات تأملبرانگیز، مختصاتی را ترسیم نماید که منتقدین سیاست خارجی دولت روحانی در مرکز آن قرار میگیرند؛ این درحالی است قرائن و شواهد، از این واقعیت حکایت دارند که خودسریها در بخشهای دیگری از دولت تدبیر و امید مشغول پخت و پز و اجرای برنامههای مدنظر خود هستند. مواردی متعددی از خودسری و عدم رعایت چارچوبهای قانونی (بخوانید دور زدن قانون) را میتوان در دولت حسن روحانی ذکر کرد که مهمترین آنها عبارتند از:
بیشتر بخوانید:
بیشتر بخوانید:
- مذاکرات موشکی خودسرها با طرف غربی
به نظر میرسد که برخلاف اظهارات رسمی مقامات وزارت امورخارجه کشورمان در خصوص عدم مذاکره بر سر صنعت موشکی کشور با طرفهای غربی، عدهای خودسر بدون در نظر گرفتن این راهبرد کلان ج.ا.ایران، گفتگوهایی را در حوزه موشکی در دستور کار قرار دادهاند. همچنانکه "ژان ایو لودریان"، وزیر امورخارجه فرانسه روز جمعه 5 بهمن ضمن اشاره به مذاکره موشکی با تهران گفت: «ما گفتگوی بسیار دشواری را آغاز کردیم…ما آمادهایم که اگر این گفتگو به نتیجه قطعی نرسد، تحریمهای سختی را علیه ایران وضع کنیم و آنها [ایرانیها] این را میدانند…فرانسه انتظار دارد که ایران از برنامه تولید موشکی و به ویژه صادرات آن به مقصد برخی گروههای مسلح در خاورمیانه دست بردارد». [2]
- نقض خودسرانه خطوط قرمز در مذاکرات هستهای
هنگامی که رهبر معظم انقلاب در بیانات خود در دیدار مسئولان نظام (2/4/1394) مهمترین خطوط قرمز مذاکرات هستهای را مطرح نمودند که از جمله آنها «لغو فوری تحریمهای اقتصادی، مالی و بانکی هنگام امضای موافقتنامه»، «منوط نشدن لغو تحریمها به اجرای تعهدات ایران» و «مخالفت با موکول کردن هر اقدامی به گزارش آژانس» بود [3] برخی نیروهای خودسر در تیم مذاکره کننده هستهای به بهانه عدم امکان رعایت همه خطوط قرمز، از برخی موارد عدول کردند؛ به طوری که سیدعباس عراقچی معاون وزیر امورخارجه عنوان کرد: «ما نمیتوانیم بگوییم که در هیچ موردی از خط قرمز عبور نکردهایم بلکه در دو سه مورد از خط قرمز عبور کردیم». [4]
- امضای خودسرانه سند 2030 [5]
دولت حسن روحانی در حوزه فرهنگی نیز بدون در نظر گرفتن مصالح ملی و مقررات کشور، به طور محرمانه اسنادی را پذیرفت و برای اجرای آن تلاشهایی را صورت داد که مصداق کامل خودسری بود. همچنانکه سیدمصطفی میرسلیم ضمن انتقاد از نگرش خاص دولت مبنی بر عدم اتکا به توان داخلی، از امضای خودسرانه سند 2030 شش ماه پیش از علنی شدن آن خبر داد و ظهار داشت: «سند 2030 یونسکو که رئیسجمهور پنهانی در نیویورک و بدون اجازه مجلس و شورایعالی انقلاب فرهنگی امضا میکند، مسائل غیرفرهنگی را هم در بر میگیرد». [6]
امضای معاون اول رئیس جمهوری برای اجرای سند 2030
یکی دیگر از دستاوردهای جریان خودسر در دولت مربوط به پذیرش و اجرای پنهانی FATF در کشور است. هر چند در شرایط فعلی در نهادهای قانونی کشور (مجلس، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام) بر سر پذیرش و اجرای لوایح گروه ویژه اقدام مالی بحث و گفتگو میشود اما گزارشهایی وجود دارد که دولت به واسطه تعهدی که آقای طیب نیا در سال 95 به FATF داده و در مجلس هم تصویب نشده، مشغول اجرای تعهدات مربوط به FATF است. [7] به همین سبب برخی نمایندگان مجلس در واکنش به خودسری و عدم رعایت قانون اظهار داشتند: «آقای طیب نیا با اجازه چه کسی تعهدی داد که برخلاف اصل 125 و اصل 77 قانون اساسی است؟ چرا بدون اینکه اجازهای از مجلس داشته باشد این تعهد را داد؟». [8]
جناب طیب نیا (در بند آخر) به نمایندگی از حاکمیت ایران به FATF تعهد داده است که 41 بند برنامه اقدام تعیین شده از سوی را اجرایی کند
محمدجواد ظریف در گفتوگویی تصویری با سایت حامی دولت خبرآنلاین به جای ارائه استدلال درباره چرایی پافشاری دولت برای تصویب لوایح FATF و پاسخ به نقدهای صورت گرفته در این زمینه، بار دیگر به مثابه برجام سیاست اتهامزنی به منتقدان را در پیش گرفت و آنها را به پولشویی متهم کرد.
ظریف در این گفتوگو با بیان اینکه اعتقاد دارم خیلی از این نگرانیها درباره FATF صادقانه است مدعی شد: فکر میکنم پشت برخی از این نگرانیها منافع اقتصادی است.
وزیر امور خارجه درحالی مدعی شد که «پولشویی یک واقعیت در کشور ماست و خیلیها از پولشویی منفعت میبرند» که درباره اینکه آیا کدی برای این ادعا دارد یا براساس تصورات خود چنین ادعایی را مطرح کرده گفت: اگر کدی هم در این باره داشته باشم امکانش را ندارم که علنی کنم؛ ولی کدهای زیادی در مورد میزان پولشویی در کشور وجود دارد! ظریف در ادامه با بیان اینکه من نمیخواهم این پولشویی را به جایی نسبت دهم مدعی شد: جاهایی که هزاران میلیارد پولشویی میکنند حتماً آنقدر توان مالی دارند که دهها و صدها میلیارد هزینه تبلیغات و فضاسازی کنند.
این تهمت ظریف به نظام اسلام اسلام، بدون هیچ مستندی به ایستگاه آخر رسید و حجتالاسلام منتظری گفت: آقای ظریف یک نامه 12 صفحهای را چند روز قبل فرستادند که یکسری بیانات خودشان را در آنجا بازتوضیح داده بودند، همچنین حاوی مسایل دیگری بود که خیلی مرتبط با آنچه ما خواستیم نبود و درآخر هم اشاره کردند که "دلیل و مستندی ندارم".
نمونه دیگری از خودسری در میان مقامات دولت حسن روحانی را میتوان در پرونده جاسوسان محیط زیست مشاهده نمود. هنگامی که نهادهای امنیتی، کاووس سید امامی و تیم همراه وی را که با پوشش فعالیتهای علمی و زیست محیطی در حوزه موشکی جاسوسی میکردند دستگیر نمود، برای فرار از مجازات اقدام به خودکشی کرد.
پس از این ماجرا حسامالدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس جمهوری بدون ارائه ادله متقن و قابل اتکا، در واکنشی تأمل برانگیز از این جاسوس دفاع کرده و در ئویئتی نوشت: «نه جامعه شناسان دین خودکشی میکنند نه حامیان حیات وحش».
حمایت شائبه برانگیز آشنا از یک جاسوس و مداخله در حوزه مسئولیت دستگاه قضایی کشور
همانگونه از موارد فوق مشهود است در دولت حسن روحانی و حلقه نزدیک به وی، کم نیست عناصر خودسری که بدون لحاظ نمودن منافع ملی و مصالح مردم، با دور زدن قانون در کشور سعی دارند تا اهداف خود را عملی کنند.
در واقع میتوان گفت که حق با علی ماجدی است که با اقدامات خودسرانه نمیتوان منافع ملی را تأمین کرد و مشکل اصلی دولت نیروهای خودسر هستند! اما اشتباه سفیر سابق ایران در آلمان اینجاست که مصداق درستی برای اظهارات خود معین نکرده است. در صورتی که وی با دید بازتری به حلقه نزدیکان رئیس جمهوری نگاه کند نمونههای عینی خودسری را مشاهده خواهد نمود.
[1] www.isna.ir/news/97110201220/
[2] https://fa.euronews.com/2019/01/25/france-jean-yves-le-drian-threaten-iran-sanctions-if-any-progress-in-ballistic-talks
[3] http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=30062
[4] https://www.fardanews.com/fa/news/544392/
[5] https://www.mehrnews.com/news/3973598/
[6] https://www.mashreghnews.ir/news/724009/
[7] http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/1979870/
[8] http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/1979870/