روح‌الله شیرازی مدیر پایگاه میراث جهانی شهر سوخته به خبرنگار مهر گفت: محوطه تاریخی شهر سوخته در اواخر هزاره چهارم قبل از میلاد ساخته شده و به‌عنوان شهر شکل گرفته بود و از سال 2800 قبل از میلاد به بعد به یک شهر بزرگ تبدیل شد. در بین النهرین، خاور شرق، خاور نزدیک و آسیای مرکزی شاهد شکل‌گیری فرهنگ‌های شهرنشینی هستیم. یکی از شهرهایی که می‌تواند به عنوان همتا برای آن در نظر گرفته شود شهر «شوش» است.
وی گفت: تقریبا پنج تا هفت هزار نفر فقط در شهر سوخته زندگی می‌کردند. در دوره‌ای که ما از آن صحبت می‌کنیم پنج هزار نفر جمعیت، یک استقرار و جمعیت زیادی بوده است و در آن زمان، شهر سوخته، یک کلان شهر به حساب می‌آمد. شواهد باستان شناسی حکایت از آن دارد که شهر سوخته در مرکز قرار داشته و اطرافش، روستاهای کوچکتری بوده است. بیش از 400 محوطه همزمان با آن نقش روستاهای اقماری را داشته اند. تمامی‌شهرها و محوطه هایی که اطراف آن بودند به عنوان محوطه های اقماری محسوب می‌شدند و شهر سوخته یک مدل مکان مرکزی در دشت سیستان بوده است و در اطرافش استقرارهایی از نیم تا 50 هزار هکتار وجود داشته است.
شیرازی بیان کرد: چند پارامتر و شاخص به عنوان معیار برای ثبت جهانی شهر سوخته در نظر گرفته شده است. از چگونگی به وجود آمدن شهرهای باستانی تا تبدیل جامعه روستایی به شهری را می‌توان در اینجا دید. اینجا 400 سال شهرک بوده و بعد تبدیل به شهر شده است. می‌توان گفت شهر سوخته مدل اولیه شهرنشینی محسوب می‌شده است به این دلیل که شهر براساس پلان از قبل تعیین شده‌ای در نظر گرفته شده و آمایش سرزمین را در فضاهای موجود می‌توان مشاهده کرد. در این جا بخش صنعتی، مسکونی، یادمانی و غیره از هم تفکیک شده‌اند و مدل شهرهای امروزی ساخته شده بودند. بخش های مسکونی از فضاهای کاربردی دیگر مجزاست.
وی تأکید کرد: شهری که امروز می‌بینیم در هزاره سوم قبل از میلاد کاملاً دگرگون شده است. در اینجا پوشش گیاهی متنوعی وجود داشته، حتی می‌توان تکه‌های سنگ لاجورد که از سنگ های نیمه گران بها بوده را یافت. معدن این سنگها در بدخشان بوده است و به قسمت های جنوب کرمان، حتی تا مصر صادر می‌شده. به این ترتیب شبکه مبادلات وسیعی وجود داشته است.
