به گزارش ایسنا، عملیات کربلای 8 در ادامه و برای تکمیل عملیات کربلای 5، در بامداد 18 فروردین 1366 آغاز شد. عراق پس از سه هفته وقفه، از 18 تا 22 فروردین محورهای شلمچه تا خرمشهر در امتداد دو سوی جادهی شلمچه – خرمشهر را آماج حملات شیمیایی جدید کرد.
ارتش عراق در این حملات، بهویژه شهر خرمشهر و مراکز خدمات شهری چون شهرداری، سازمان آب و فرمانداری را هدف بمبها، راکتهای هواپیماها و گلولههای توپ و موشکهای کاتیوشا و حتی آتش بالگردهای هجومی قرار داد و با بهکارگیری گازها و عوامل خطرناک اعصاب، خفهکننده، مؤثر بر خون و خردل حداقل 1500 تن مصدوم و 100 تن را به شهادت رساند.
بسیاری از مصدومان و شهیدان این منطقه از کارکنان ادارات و مردم غیرنظامی خرمشهر بودند و بقیه نیز از نیروهای لشکرهای نجف اشرف، نصر، انصارالحسین (ع) علی بن ابیطالب، توپخانهی خاتمالانبیاء (ص) و به شمار می آیند. ازجمله شهیدان این حملات، فرمانده فداکار توپخانهی 63 خاتمالانبیاء (ص) حبیبالله کریمی بود.
عملیات تکمیلی عملیات کربلای 5 نشان داد که رزمندگان اسلام مانند همه نبردهای گذشته خود، قادر به شکستن سختترین خطوط پدافندی دشمن میباشند و با وجود اتکا به نیروهای پیاده، بر قوای زرهی و بر آتش انبوه دشمن تسلط دارند و زمینهای مسلح را به تسخیر درمیآوردند، برای همین به دلیل این که در بررسی یک نبرد، همه ابعاد موردتوجه قرار میگیرد و از آن جهت که همواره عملیاتی در دستور قرار میگرفت که حفظ ابتکار در آن مفروض باشد، ادامه عملیات در منطقه شرق بصره با تاکتیکهای بهکاررفته و راهکارهای شناختهشده، توصیه نمیشد.
بنابراین پس از عملیات تکمیلی، فرمانده سپاه جبهه شمال غرب را برگزید تا عملیات کربلای 10 را برای آن منطقه طراحی کند، با این هدف که با تغییر جبهه، زمان لازم به دست آید و به مرور راهکارهای جدیدی در جنوب شناسایی شود. در عین حال عملیات کربلای 8 نیز به فرماندهی فرمانده نیروی زمینی سپاه در ساعت 2:15 بامداد 1366/1/18 با رمز مبارک «یا صاحبالزمان (عج)» آغاز و در دو محور شمالی (آبگرفتگی شمال بوبیان) که محور اصلی عملیات بود، توسط قرارگاه قدس و محور جنوبی (حدفاصل کانال پرورش ماهی تا جاده شلمچه) که محور پشتیبانی و فریب بود، توسط قرارگاه کربلا انجام شد تا خطوط پدافندی بهبود یابد و به سمت کانال زوجی پیشروی شود.
با شکست عراق در شلمچه، شرایط جدیدی در جنگ عراق و ایران ظهور کرد. زیرا، ارتش عراق در حالی شکست را پذیرفت که بر پایه تجربیات قبلی و شناخت از تاکتیکها و روشهای رزمندگان اسلام، پر مانعترین خطوط دفاعی را در شرق بصره به وجود آورده بود. به این دلیل میتوان گفت، تبلور و ظهور توانایی عراق در مسلح کردن زمین، در زمین شلمچه عینیت یافته بود. لذا، شکست عراق در شرق بصره بیش از آنکه یک شکست به شمار آید، قابلیت نظامی این کشور را در پرده ابهام قرار دارد.
روزنامه آبزرور چاپ پاریس به نقل از کارشناسان غربی نوشت: «برای اولین بار از آغاز جنگ تاکنون، ناظران و کارشناسان غربی در مورد امکانات دفاعی عراق دچار تردید شدهاند.»
بهعلاوه ارتش عراق پس از عملیات خیبر در یک روند صعودی، پذیرای شکست شد و سرانجام، در عملیات والفجر 8 در عین ناباوری، فاو را از دست داد. اما شکست نظامی در شلمچه با هیچیک از شکستهای عراق قابلمقایسه نیست؛ زیرا این شکست، آن هم در سال هفتم جنگ و در حساسترین منطقه نبرد، آینده حکومت عراق را در تاریکی فرو برد. به همین دلیل، پس از عملیات کربلای 5، آمریکا منافع حیاتی خود را در خلیجفارس با خطر جدی مواجه دید و از طریق شورای امنیت سازمانملل و هماهنگی با شوروی درصدد برآمد که به جنگ ایران و عراق پایان دهد. تصویب قطعنامه 598 محصول چنین شرایطی بود. از اینرو، در سال 1366 شاهد ورود رسمی نظام بینالملل در جنگ هستیم.
همزمان با عملیاتهای کربلای 4 و کربلای 5 نیروی زمینی ارتش دو عملیات محدود و نیروهای قرارگاه رمضان یک عملیات ایذایی در شمال عراق انجام دادند. هدف عمده از انجام این عملیاتها کاهش فشار از منطقه شلمچه و معطوف کردن توجه و توان دشمن به منطقه شمال بود. البته، پیشبینی میشد که اهمیت منطقه شلمچه و در خطر قرار گرفتن شهر بصره مانع از آن خواهد شد که دشمن توان قابلملاحظهای را از منطقه جنوب برای کمک به منطقه شمال آزاد کند اما کاهش فشار به هر میزان، مغتنم بود. ضمن آنکه ارتش جمهوری اسلامی ایران هم نیازمند ایفای نقشی در حد توان بود.
از سوی دیگر، رادیو امریکا در گزارشی در مورد این عملیات گفت: «این اولین حمله نظامی عمده ایران در بیش از یک ماه گذشته بود و به گفته تحلیلگران نظامی، منطقه عملیاتی آن که در نخلستانهای شرق بصره است حساسترین بخش جبهه جنگ محسوب میشود.... هیچیک از طرفین جنگ به خبرنگاران اجازه دسترسی منظم به جبهههای جنگ را نمیدهند. اگرچه در ماه گذشته آرامش نسبی در نبردهای زمینی برقرار بوده است، ولی عراق اخیراً، حملات هوایی را به تأسیسات نفتی و دیگر هدفهای اقتصادی در داخل ایران شدت بخشیده است. ایران اعلام کرده که حمله امروز آن کشور به عراق به تلافی حملات هوایی اخیر عراق به مناطق اقتصادی ایران انجام گرفته است.»