زندیق ، کسی است که منکر یا قائل به دوگانگی است مانند مجوس . مرتد به کسی گویند که از دین برگشته ، کسی که از اسلام به کفر گرائیده است و آن دو نوع است ، مرتد فطری و مرتد ملی ، مرتد فطری کسی است که از آغاز بلوغ به فطرت اسلام بوده ، و یا از هنگام انعقاد نطفه اش یکی از پدر و مادرش مسلمان باشند . مرتد ملی آنکه ابتدا کافر بوده و سپس مسلمان شده آنگاه به کفر گرائیده است ، هریک از این این دو احکام خاصی دارد از جمله آنکه توبه مرتد ملی در محاکم قضایی پذیرفته می شود ولی توبه مرتد فطری پذیرفته نگردد و گرچه توبه کند باید به قتل برسد.