نقد و بررسی فیلم راه رفتن روی سیم

داود ( احمد مهرانفر ) نوازنده جوانی است که برای گذران زندگی به تهران آمده و در پی شغلی برای ادامه زندگی در این شهر می گردد. وی در این راه بطور اتفاقی با یک گروه موسیقی آشنا می شود و...

راه رفتن روی سیم

خلاصه داستان:

کارگردان :

احمدرضا معتمدی : متولد سال 1340 در تهران می باشد. وی فارغ التحصیل رشته فلسفه و اقتصاد از دانشگاه تهران می باشد. از ساخته های مهم این کارگردان می توان به « دیوانه از قفس پرید » ، « آلزایمر » و « قاعده بازی » نام برد.

نقد فیلم « راه رفتن روی سیم » :

احمدرضا معتمدی کارگردانی است که روزگاری با ساخت فیلم « دیوانه های از قفس پرید » توانست در اصلی ترین رشته های جشنواره بیست و یکم فجر نامزد دریافت سیمرغ شود و حتی سیمرغ بهترین فیلم سال را هم از آن خود نماید. اما از آن معتمدی سالها گذشته و حالا پس از 14 سال، وی با فیلم « راه رفتن روی سیم » به سینما بازگشته است. اثری که هیچ شباهتی به ساخته های پیشین او ندارد و مشخص نیست چه عاملی باعث شده تا او ساخت این فیلم را برعهده بگیرد.

« راه رفتن روی سیم » که احتمالاً نامش را از فیلم « راه رفتن روی خط » الهام گرفته ( که آن نام هم برگرفته از یکی از ترانه های معروف جانی کش بود ) ، ملغمه ای به شدت نامتجانس از معضلات اجتماعی است که بی آنکه ارتباطی با یکدیگر داشته باشند در طول فیلم بطور صورت مسئله مطرح می شوند و سپس یکی پس از دیگری به حال خود رها می شوند! در ابتدای فیلم ما با مرد جوانی به نام داود مواجه هستیم که با تنبور به تهران آمده و در پی شغلی است و در نهایت نیز پس از آشنایی با افسانه به گروه موسیقی زیرزمینی ملحق می شود. سیر این اتفاقات تا اینجا از حداقل منطق روایی ممکن برخوردار است اما مشکل اصلی پس از رسیدن داستان به این نقطه است.

اگر تا پیش از این ما شخصیتی داشتیم که تنبور به دست به دنبال یک زندگی جدید و احیاناً مرتبط با موسیقی بود، از اینجا به بعد فیلم انواع و اقسام معضلات اجتماعی اعم از مواد مخدر و مهاجرت و فرار و در کل فستیوالی از بدبختی های رایج را مطرح می کند که هیچکدام از آنها نیز شامل مقوله پرداخت نمی شوند و در حد صورت مسئله باقی می مانند. این موارد درباره اثری که معتمدی کارگردانی کرده عجیب به نظر می رسد و نشان از یک سقوط آشکار برای فیلمساز دارد. فیلمسازی که کمتر موردی از او سراغ داشتیم که داستان را به حال خود رها کند و مجموعه ای از بی ارتباط ترین خرده داستانها را در فیلم مطرح نماید و در ایجاد پیوستگی میان آنها ناتوان باشد.

نکته عجیب تر درباره « راه رفتن روی سیم » اینکه فیلم از ابتدا به نظر می رسد که می بایست توجه ویژه ای به موسیقی و ساز ایرانی داشته باشد به این دلیل که از ابتدا داود با ساز تنبور به این سو و آن سو می رود و گاهی هم می نوازد و در ادامه داستان نیز تقابل او با گروه زیرزمینی قرار است به وجه موسیقیایی اثر بیفزاید. اما این تنها یک خیال خام است به این جهت که فیلمساز نه تنها کوچکترین اهمیتی برای موسیقی فیلم قائل نشده بلکه حتی اجراهای حداقلی فیلم نیز کاملاً بی کیفیت است و تنها یک پوسته از آنچه که قرار است اتفاق بیفتد می باشد. سوال اینجاست که اصلاً چرا باید ساز تنبور در فیلم حضور مستمر داشته باشد وقتی که نوازنده آن نشانی از فرهنگ و منش منطقه جغرافیایی که از آن آمده را ندارد و اصلاً نمی دانیم که چه ارتباط به خرده داستانهای فیلم پیدا می کند؟!

بازیهای فیلم نیز به جهت هدایت بد چنگی به دل می زند. احمد مهرانفر در چندمین حضور سینمایی ناموفق خود ( وی اخیراً « کاتویشا » را بر پرده سینما داشته ) در نقش داود منفعل است و هرگز متوجه نمی شویم که چرا باید داستان او و زندگی اش را دنبال نماییم! شخصیت های مکمل هم که خرده روایت های بی اهمیت داستان را رقم زده اند، هرکدام در ساختن شخصیت شان ناکام بوده اند به حدی که گاهی قصه را به یک موقعیت کمیک مبدل می نمایند. گروه یا همان بَند موسیقی آنها یکی از عجیب و غریب ترین بَندهایی است که می توان در پرده سینمایی بیابید.

« راه رفتن روی سیم » یکی از آشفته ترین فیلمهای سینمای ایران در سال جاری به شمار می رود. اثری که گیج و سرگردان است و معضلاتی که در آن مطرح می شود نیز قبلاً در آثار دیگر با کیفیت های گوناگون به تصویر کشیده شده است. جدیدترین فیلم احمدرضا معتمدی نه می تواند یک قصه واحد را دنبال نماید و آن را به سرانجام برساند و نه خرده روایت هایش آنقدرها مهم است که توجه مخاطب را به خود جلب نماید. کاری که مخاطب باید حین تماشای فیلم انجام دهد یافتن یک پیوند درست و منطقی میان، فرهنگ سنت و مدرنیته، اعتیاد و مهاجرت و موسیقیی و دوجین فلاکت مربوط به این موارد می باشد؛ ارتباطی که عنصر گمشده فیلم به شمار می رود.