نقد و بررسی فیلم اسب حیوان نجیبی است

کارگردان: عبدالرضا کاهانی

فیلمنامه: عبدالرضا کاهانی

تهیه کننده: سلیمان علی محمد

مدیر فیلمبرداری: محمدرضا سکوت

داستان :

داستان این فیلم درباره مجرمی به نام بهروز شکیبا ( رضا عطاران ) است که چند ساعت مانده به پایان مرخصی اش از زندان، تصمیم می گیرد در شب با به تن کردن لباس مامور نیروی انتظامی، به خانه های مردم برود و به بهانه مشکلات اخلاقی از آنها اخاذی کند! او برای اینکار سراغ خانه ایی می رود که محل برگزاری یک جشن شبانه است و فرصت کم نظیری هست که برای این مسئله از آنها اخاذی کند. اما رفته رفته بر تعداد افرادی که مشکلات اخلاقی و اجتماعی دارند افزوده می شود و این در حالی است که همگی آنها به با مشکلات فراوان مالی و اجتماعی گریبانگیر هستند...

کارگردان :

عبدالرضا کاهانی : او متولد 1352 در شهر نیشابور هست و کارش را با ساخت فیلمهای کوتاه آغاز کرد اما ورود رسمی اش به دنیای سینما با فیلمنامه نویسی فیلم « سفر به شرق » ( 1380 ) آغاز شد. پس از « سفر به شرق » « کاهانی » وارد عرصه کارگردانی شد اما چندان مورد توجه واقع نگردید تا اینکه در سال 1387 فیلم تحسین شده « بیست » را با انبوهی از ستارگان سینما  روانه سینماها کرد که مورد استقبال مردم و منتقدین قرار گرفت. « آن جا » فیلم بعدی « کاهانی » محسوب می شد که در نطفه بایکوت شد! در سال 1388 نیز « کاهانی » فیلمی نام « هیچ » را کارگردانی کرد که این یکی با حواشی بسیار به سینماها وارد شد و مورد استقبال هم قرار گرفت.

حواشی فیلم :

فیلم مانند دیگر آثار « کاهانی » با مشکلات عدیده ایی در بحث اکران مواجه شد. بعد از رفع ابهامات و اصلاحیه های متعدد ، فیلم آماده اکران شد اما مشکل عجیب دیگری دامنش را گرفت و آن بحث اکران گزینشی در شهرستانها بود که صدای کارگردان و تمام سینمایی ها را هم درآورد. ظاهراً « اسب حیوان نجیبی است » در بعضی از شهرستانها اصلاً اکران نشده و دلیلش هم مشخص نیست.

درباره فیلم:

فیلم موضوعی جنجالی دارد که قبلاً کمتر در سینمای ایران دیده شده. اینکه یک خلافکار لباس پلیس را بر تن کند و برود ملت را سرکیسه کند، سوژه ایی نیست که بتواند به راحتی پروانه نمایش بگیرد.

« اسب حیوان نجیبی است » شروع بسیار خوب و هیجان انگیزی دارد، اما با وارد شدن به داستان اصلی ، این ریتم تا حدود زیادی بهم می ریزد.

ریتم کند این فیلم در اواسط ، رنگ خسته تری به خود می گیرد تا حدی که تماشاگر به کل حوصله اش از دیدن فیلم سر می رود! اینکه شکیبا از ابتدا تا آخر فیلم که در یک لوکیشن دنبال می شود،سراغ چند آدم برود و با آنها سر و کله بزند، خب خسته کننده می شود!

در فیلم قبلی « کاهانی » به نام « هیچ » ، آثار سیاهی و پوچی در اکثر شخصیت های داستان دیده می شد که در « اسب حیوان نجیبی است » این امر بار دیگر تکرار شده است. در این فیلم همه شخصیت ها با انبوهی از مشکلات زندگی می کنند اما تفاوت اصلی « هیچ » با « اسب حیوان نجیبی است » این است که در این فیلم شخصیت ها حداقل در مواجه با مشکلاتشان در نهایت یک لبخند تحویل تماشاگر می دهند، اتفاقی که به نظر می رسد « کاهانی » هوشمندانه به بدنه فیلمنامه اضافه کرده است.

نکته ایی هم هست که قصد مطرح کردنش را دارم و آن لزوم اجرای درجه بندی سنی فیلمها در ایران است. شاید با خود بگوئید که در ایران همه فیلمها با شرایطی اکران می شوند که نیاز به درجه بندی سنی نباشد اما باور بفرمائید توهین ها و متلک هایی که شخصیت های داستان در فیلم « اسب حیوان نجیبی است » به یکدیگر روانه می کنند، اصلاً برای افراد کم سن و سال مناسب نیست، کاری با شخصیت رامین ( با بازی مهران احمدی ) که وضعیت جنسیتی نامشخصی دارد ندارم اما از زبان گزنده فیلم نمی توان به این راحتی ها گذشت!

مثل ساخته های قبلی « کاهانی » ، در این فیلم هم شاهد دقت به مسائل ریز در سر صحنه هستیم که خودنمایی می کند. یکی از این موارد زنگ موبایل است که بنا به شرایط صحنه  با دقت کافی برگزیده شده است.

« کاهانی » اگرچه در خلق موقعیت های کمدی موفق عمل کرده ، اما این روند خوب ناگهان در اواخر فیلم متوقف می شود و فیلم شروع به ارائه پیامهای اخلاقی می کند که حوصله بر هست، با اینحال به نظرم « کاهانی » آنچه را که می خواسته بگوید در فیلم گنجانده، وضعیت « کاهانی » شبیه به پسری هست که زنگ خانه را می زند و فرار می کند!

یادم رفت که بگم کل داستان فیلم در شب اتفاق می افتد ، پس حتما فیلم را در سالنی تماشا کنید که نور  و تصویر قابل قبولی داشته باشد!

بزرگترین مشکل « کاهانی » در این است که می خواهد به خط قرمزها وارد شود اما با رعایت کامل احتیاط ! اینکه اول فیلم در بوق و کرنا می کنند که  " ای ملت! این آقاهه پلیس نیست بلکه کلاهبرداره! " بدجوری توی چشم می زند. فکرش را بکنید اگر در آخر فیلم متوجه می شدیم که بهروز شکیبا یک سابقه دار است و تمام این مسائل آن چیزی نبوده که فکر می کردیم، با فیلمی بهتر مواجه نمی شدیم؟

نکته ایی را باید عرض کنم که چند وقتی هست بر سر زبانها افتاده و آن هم واژه « سیاه نمایی » است! می گویند که این فیلم سیاه نمایی است اما بیایید خودمان را گول نزنیم، شخصیت ها اگرچه تک بُعدی هستند و رفتارشان به شدت کلیشه ایی، اما در مجموع برگرفته از مردمان سرزمینمان هستند که پیدا کردن نمونه آنها در جامعه کار چندان سختی نیست!

بازی بازیگران در مجموع قابل قبول است. بدون شک بهترین بازیگر فیل « رضا عطاران » است که با آن فرم دیالوگ گویی معروفش که مبتنی بر بداهه می باشد، سکان هدایت فیلم را بدست گرفته و بازی دیگر بازیگران فیلم نیز تحث تاثیر بازی او قرار دارد.

اما لازم هست اشاره ایی هم به « مهران احمدی » داشته باشم که بازی بسیار خوبی در نقش رامین ( با گرایش به جنس موافق! ) داشته است. شخصیت رامین از آن دست شخصیت هایی است که حضورش در یک فیلم می تواند باعث ممنوعیت نمایش یک فیلم شود اما آنطور که پیداست، « کاهانی » از زیر این تیغ خطرناک به سلامت عبور کرده است.

دیگر بازیگران شناخته شده فیلم هم که تعدادشان اصلاً کم نیست، بازیهای قابل قبولی ارائه داده اند، « پارسا پیروزفر » کماکان بازیگر موثری است و حضورش در این فیلم نیز اگرچه به پر رنگی فیلمهای قبلی اش نیست اما قابل قبول هست. « باران کوثری » چندان توفیقی در این فیلم بدست نیاورده اما در مجموع قابل قبول است ، « حبیب رضایی  » هم مثل همیشه نقش را به خوبی پرورش داده و بهترین عملکرد را از خود ارائه داده است.

« مهتاب کرامتی » که جدیدا علاقه مند شده بازیگر متفاوت تری از گذشته باشد، در نقش یک معتاد چندان باورپذیر نیست. با وضعیت کنونی سینما، مدتها طول خواهد کشید تا یک بازیگر زن بتواند در سینما معتاد شود!

پایان بندی فیلم یکجورایی نا امید کننده است اما زمانی که به یک سوم پایان فیلم نگاهی بیندازید، مطمئناً به این نتیجه خواهید رسید که این پایان بندی بهترین گزینه ایی بود که « کاهانی » می توانست انتخاب کند!

حرف آخر؟

فیلم بدی نیست ، شاید اگر کمی فضا بازتر بود می شد از اینی که هست بهتر هم باشه اما خب ممیزی ها بالاخره یک جایی باید خودش را نشان بدهد! اسبِ « کاهانی » می خواهد که حیوان نجیبی باشد اما هرچقدر که سعی می کند، نهایتاً همان حیوان زبان بسته می شود که از دستورات اطاعت می کند!

منتقد : میثم کریمی

کپی برداری از مطالب سایت تنها با ذکر دقیق لینک سایت MovieMag.IR و نویسنده مطلب مجاز است.

به جمع طرفداران مووی مگ در فیس بوک بپیوندید