نگاهی به تجلی رونق تولید در خراسان رضوی

رونق سرمایه‌گذاری در روستاهای خراسان رضوی را می‌توان مدیون طرح ابتکاری استاندار خراسان رضوی مبنی بر "مثلث توسعه اقتصادی - فرهنگی" دانست که شاکله اصلی آن حمایت سرمایه‌گذاران بزرگ از ظرفیت‌های کوچک اشتغال و سرمایه‌گذاری در روستاهاست.

شاکله اصلی این طرح روستاها و مناطق محروم استان هستند که با حمایت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و بخش‌های عمومی غیردولتی تحت حمایت 100 درصدی ارکان حاکمیت و دولت، ظرفیت‌های خود را بازشناخته و با بهره‌گیری از سرمایه‌های خرد خود ظرفیت سازی و درآمدزایی می‌کنند.

افزون بر یک میلیون و  700 هزار نفر از جمعیت 6 و نیم میلیونی استان خراسان رضوی در 2 هزار و 540 روستای این استان سکونت دارند. 320 روستای مهاجر فرست و 150 روستای مهاجر پذیر در خراسان رضوی شناسایی شده است که لزوم توجه بیشتر به این بخش را ضروری می‌سازد.

شاخص‌های "رونق تولید" در خراسان رضوی طی سال 1398 در بخش‌های سرمایه‌گذاری صنعتی و معدنی، تجارت خارجی، تسهیلات بانکی، احیای واحدهای صنعتی راکد و از همه مهمتر اجرای طرح مثلث توسعه اقتصادی - فرهنگی تبلور یافت که در این نوشتار در هر بخش به صورت مختصر شرح داده می‌شود.

رونق تولیدات صنعتی و معدنی

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی  در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: در سال گذشته 472 فقره پروانه بهره‌برداری صنعتی با سرمایه‌گذاری 76 هزار و 134 میلیارد ریال و اشتغالزایی برای هشت هزار و 59 نفر در این استان صادر شد که نسبت به سال 1397 از نظر تعداد پروانه‌ 6 درصد و از نظر میزان سرمایه‌گذاری 80 درصد افزایش داشت.

علی رسولیان سرمایه‌گذاری صنعتی خراسان رضوی در سال 1397 را 42 هزار و 297 میلیارد ریال ذکر کرد و افزود: افزایش بیش از 50 درصدی تولید محصولاتی نظیر روغن نباتی، کاغذ، لوله و پروفیل، سیمان، کاشی و سرامیک، الکتروموتور، یخچال و فریزر، نخ پنبه‌ای، کنسانتره آهن و کنسانتره مس نشان از بهبود وضعیت تولید در این استان دارد.

وی با اشاره به مصرف برق و گاز بخش‌های صنعت و معدن در خراسان رضوی ادامه داد: مصرف کل گاز استان در سال گذشته هفت میلیون و 194 هزار مترمکعب بود که سهم بخش‌های صنعت و معدن از این میزان یک میلیون و 844 هزار مترمکعب معادل 25.6 درصد می‌باشد.

وی گفت: مصرف کل برق خراسان رضوی نیز در سال گذشته 13 هزار و 397 گیگاوات بود که سهم بخش‌های صنعت و معدن چهار هزار و 376 گیگاوات معادل 32.7 درصد است،

رسولیان افزود: مصرف گاز بخش‌های صنعت و معدن استان در سال گذشته نسبت به سال قبل از آن 10 درصد و مصرف برق این بخش‌ها نیز 11 درصد افزایش داشت.

سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی گفت: این استان بیش از 830 کیلومتر مرز مشترک با کشورهای افغانستان و ترکمنستان دارد و از پنج گمرک سرخس، باجگیران، دوغارون، مشهد و لطف آباد و دو بازارچه دوغارون و باجگیران برخوردار است.

رسولیان افزود: پارسال سه میلیون و 147 هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و 651 میلیون دلار از گمرکات و بازارچه‌های مرزی استان صادر شد که این میزان از نظر وزن نسبت به سال 1397 افزایش اما از نظر ارزش کاهش داشت.

وی ادامه داد: در سال 1397 در مجموع 2 میلیون و 957 هزار تن کالا به ارزش 2 میلیارد و 254 میلیون دلار از گمرکات و بازارچه های مرزی خراسان رضوی صادر شد.

وی گفت: در سال گذشته 141 میلیون دلار طرح مربوط به حوزه سرمایه‌گذاری خارجی در استان تصویب شد که از این میزان 10 میلیون دلار در قالب 30 طرح وارد استان گردید، میانگین پیشرفت اجرایی طرح‌های حوزه سرمایه‌گذاری خارجی استان در سال گذشته نیز حدود 58 درصد است.

رسولیان افزود: در سال 1397 حدود 182 میلیون دلار طرح مربوط به حوزه سرمایه‌گذاری خارجی در خراسان رضوی تصویب شد که از این میزان 23 میلیون دلار در قالب 37 طرح وارد استان گردید.

طرح مثلث توسعه اقتصادی – فرهنگی خراسان رضوی

الگوی مثلث توسعه اقتصادی – فرهنگی طرحی مبتنی بر اقتصاد مقاومتی در سایه تعامل ارکان حاکمیتی با فعالان بخش خصوصی است که توسط استاندار خراسان رضوی طراحی و به عنوان اصلی‌ترین برنامه عملیاتی این استان در حال پیگیری است.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی گفت: طرح مثلث توسعه اقتصادی - فرهنگی 2 بخش دارد که یک بخش آن شامل فعالیت معین‌های اقتصادی در روستاهاست و توسط نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی ارزیابی می‌شود و بخش دوم شامل تفاهم‌نامه‌های سرمایه‌گذاری در خراسان رضوی است.

رسولیان افزود: اجرای این طرح از زمستان سال 1397 آغاز شد و تا پایان سال 1398 با 186 معین اقتصاد مقاومتی تفاهم‌نامه به امضا رسید که سه درصد از معین‌های اقتصادی از موسسات عمومی غیردولتی، 95 درصد معین‌ها از بخش خصوصی و 2 درصد آنها از بخش دولتی بودند که کل استان را زیر پوشش قرار دادند.

وی ادامه داد: در مجموع یکهزار و 149 تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری به ارزش 153 هزار و 542 میلیارد تومان و اشتغالزایی برای 171 هزار و 660 نفر در قالب الگوی مثلث توسعه اقتصادی – فرهنگی در این استان به امضا رسید که میانگین پیشرفت اجرایی طرحها 49 درصد است.

وی گفت: این میزان سرمایه‌گذاری در اجرای طرح مثلث توسعه اقتصادی – فرهنگی شامل 29.5 درصد آورده نقدی و غیرنقدی سرمایه‌گذار و 70.5 درصد تسهیلات بانکی است.

رسولیان افزود: از تعداد تفاهم نامه سرمایه‌گذاری منعقد شده ذیل الگوی مثلث توسعه اقتصادی – فرهنگی 153 طرح با اشتغالزایی برای هفت هزار و 906 نفر با سرمایه‌گذاری 27 هزار و 460 میلیارد ریال به بهره برداری رسیده که این تعداد طرح معادل 13.5 درصد از کل طرحها و اشتغالزایی آنها معادل 4.7 درصد از اشتغال کل تفاهم‌نامه‌های منعقد شده است.

عملکرد نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی

نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی در ابتدای سال گذشته در قالب طرح مثلث توسعه اقتصادی – فرهنگی ذیل اتاق بازرگانی مشهد شکل گرفت و مدیریت معین‌های اقتصادی به این نهاد واگذار شد.

رییس نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی خراسان رضوی در باره عملکرد این نهاد گفت: یکهزار و 896 پروژه کسب و کار خرد و متوسط در سامانه این نهاد به ثبت رسید که تعداد فرصت‌های شغلی مبتنی بر پروژه‌های ثبت شده هفت هزار و 353 نفر است.

علی اکبر لبافی افزود: از کل پروژه‌های ثبت شده در این سامانه تاکنون 579 پروژه با اشتغالزایی برای 2 هزار و 502 نفر به بهره‌برداری رسیده است.

وی ادامه داد: تعداد حساب‌های سپرده توسعه روستایی ثبت شده در سامانه نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی 191 مورد با سرمایه گذاری 68 میلیارد و 700 میلیون ریال است که 9 هزار و 675 نفر از روستاییان خراسان رضوی عضو این حساب‌های سپرده می‌باشند.

وی تعداد فعالیت‌های فرهنگی انجام گرفته توسط معین‌های اقتصاد مقاومتی مبتنی بر این سامانه را 814 فعالیت ذکر کرد.

نتایج حاصل از اجرای طرح مثلث توسعه اقتصادی – فرهنگی

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی گفت: اجرای طرح مثلث توسعه اقتصادی – فرهنگی در استان باعث شد نرخ مشارکت اقتصادی استان در سال گذشته به 52.4 درصد برسد که نرخ مشارکت اقتصادی شهری در استان 50.7 درصد و نرخ مشارکت اقتصادی روستایی 57.4 درصد است.

رسولیان افزود: اجرای طرح مثلث توسعه اقتصادی – فرهنگی در خراسان رضوی باعث شد نرخ بیکاری استان در سال گذشته به 6.3 درصد برسد که نرخ بیکاری شهری استان 8.2 درصد و نرخ بیکاری روستایی استان 1.3 درصد بود.

رونق تولید در خراسان رضوی با احیای 110 واحد راکد صنعتی

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: در سال رونق تولید این شرکت از طریق راه‌اندازی کلینیک صنعت موفق شد 110 واحد صنعتی راکد در شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان را دوباره فعال و هزار و 100 فرصت شغلی را احیا کند.

مسعود مهدی زاده مقدم افزود: در خرداد ماه پارسال استاندار خراسان رضوی مسوولیت مدیریت کلینیک صنعت برای بررسی و تلاش برای فعالیت مجدد واحدهای صنعتی راکد در داخل و خارج از شهرکها و نواحی صنعتی استان را برعهده شرکت شهرکهای صنعتی استان گذاشت.

وی ادامه داد: از خرداد ماه سال گذشته تا پایان آن 31 نشست تخصصی با حضور صاحبان واحدها برگزار و وضعیت 922 واحد صنعتی بررسی شد.

وی گفت: از این تعداد 443 واحد با اشتغال هشت هزار و 600 نفر دچار آسیب شده بودند که 200 واحد به مشاوران کسب و کار کلینیک صنعتی و تعدادی از واحدها برای دریافت تسهیلات به شورای هماهنگی بانکهای خراسان رضوی ارجاع داده شده و برخی از آنها نیز در سامانه بهین یاب برای عارضه یابی ثبت نام شدند.

مهدی زاده مقدم افزود: پارسال 90 پروژه بهبود برای واحدهای صنعتی آسیب دیده و دارای فعالیت کمتر از ظرفیت اسمی خود توسط مشاوران کلینیک صنعتی اجرا شد که از محل توسعه ظرفیت آنها اشتغال هزار و 400 نفر تثبیت گردید.

وی ادامه داد: پارسال 321 قرارداد واگذاری زمین به مساحت 128 هکتار با صاحبان واحدهای صنعتی در شهرکها و نواحی صنعتی استان منعقد شد که تعداد قراردادهای واگذاری زمین و میزان مساحت آن در مقایسه با سال 1397 به ترتیب 24 درصد و هشت درصد افزایش داشت.

وی گفت: پارسال 81 طرح صنعتی در شهرکها و نواحی صنعتی خراسان رضوی به بهره‌برداری رسید که در مقایسه با سال 1397 از نظر تعداد طرحها هشت درصد و از نظر اشتغال 24 درصد افزایش داشت.

افزایش تسهیلات بانکی عامل مهم رونق تولید

بر اساس آخرین آمار مربوط به انتهای بهمن ماه سال 1398 میزان رشد تسهیلات بانکی پرداختی در خراسان رضوی در 11 ماه پارسال نسبت به مدت مشابه سال 1397 در بخش کشاورزی 35.2 درصد، در بخش صنعت و معدن 36 درصد، در بخش قرض الحسنه 88 درصد و در بخش خدمات 29 درصد بود.

دبیر شورای هماهنگی بانکهای خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: بانکهای استان در 11 ماه پارسال نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن 91 هزار و 353 میلیارد ریال معادل 35 درصد تسهیلات بیشتری پرداخت کردند.

حسن مونسان افزود: در 11 ماه پارسال کل تسهیلات پرداختی توسط بانک‌های استان در بخش‌های مختلف 352 هزار و 587 میلیارد ریال بود، در حالی که این میزان در 11 ماه سال قبل از آن 261 هزار و 233 میلیارد ریال گزارش شد.

وی ادامه داد: از کل تسهیلات پرداختی در 11 ماه پارسال توسط بانکهای خراسان رضوی 48 هزار و 237 میلیارد ریال سهم بخش کشاورزی، 99 هزار و 814 میلیارد ریال سهم صنعت و معدن، 23 هزار و 407 میلیارد ریال سهم مسکن و ساختمان، 124 هزار و 665 میلیارد ریال سهم خدمات و گردشگری، 52 هزار و 835 میلیارد ریال سهم بخش قرض الحسنه و سه هزار و 629 میلیارد ریال سهم بخش صادرات بود.

وی گفت: مقایسه میزان پرداختی تسهیلات در بخش‌های مختلف طی 11 ماه پارسال با مدت مشابه سال قبل از آن نشان می‌دهد که 13 هزار و 683 میلیارد ریال معادل 39.6 درصد افزایش در بخش کشاورزی، 34 هزار و 123 میلیارد ریال معادل 51.9 درصد افزایش در بخش صنعت و معدن،32 هزار و 484 میلیارد ریال معادل 35.2 درصد افزایش در بخش خدمات و گردشگری رخ داده است.

مونسان افزود: همچنین این مقایسه نشان دهنده 24 هزار و 518 میلیارد ریال و معادل 86.6 درصد افزایش در پرداخت تسهیلات بخش قرض الحسنه و هزار و 458 میلیارد ریال و معادل 67.2 درصد افزایش در پرداخت تسهیلات بخش صادرات است.

وی ادامه داد: مقایسه تسهیلات پرداختی در بخش مسکن و ساختمان توسط بانکهای خراسان رضوی در 11 ماه پارسال نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن، 38.9 درصد و معادل 14 هزار و 913 میلیارد ریال کاهش را نشان می‌دهد.

وی گفت: تسهیلات پرداختی قرض الحسنه بخش ازدواج سیستم بانکی استان در 11 ماه پارسال 21 میلیارد ریال بود در حالی که بانکها در مدت مشابه سال قبل از آن 13 میلیارد ریال تسهیلات در این بخش پرداخت کردند و مقایسه ارقام پرداختی در این زمینه نشان می‌دهد پرداخت تسهیلات ازدواج در سال گذشته 61.5 درصد و معادل هشت میلیارد ریال افزایش داشت.

مونسان درباره واحدهای تولیدی تملیکی در بانکها نیز افزود: در 11 ماه پارسال 50 واحد تملیکی بانکهای استان خراسان رضوی به سرمایه گذاران واگذار شد در حالی که این تعداد در مدت مشابه سال قبل از آن 40 واحد بود.

وی شمار بانکها و موسسات مالی اعتباری فعال در خراسان رضوی را 38 مورد اعلام کرد و اظهار داشت: از این تعداد 24 بانک با شورای هماهنگی بانک‌های استان تبادل اطلاعات دارند اما 14 بانک با برخورداری از 200 هزار میلیارد ریال منابع هیچ گونه تبادل اطلاعاتی با شورای هماهنگی بانکها ندارند.

برنامه‌های جهش تولید در سال 1399

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی با اشاره به ضرورت تدوین برنامه‌های حوزه اقتصاد استان متناسب با شعار امسال مبنی بر "جهش تولید" گفت: در این راستا مهمترین اقدام باید حذف بوروکراسی اداری و رفع موانع تولید باشد.

رسولیان افزود: در این راستا استفاده حداکثری از ظرفیت ستاد تدبیر، ساده سازی و تسهیل صدور مجوزها، افزایش همگرایی و همدلی همگانی در استان، توسعه همکاری‌های منطقه‌ای، تداوم فعالیت کلنیک صنعت، استفاده از ظرفیت‌های داخلی در دستور کار قرار خواهد گرفت.